ریشه تجملگرایی در بین مسئولین
سعید خداوردی
امیرالمؤمنین علی علیهالسلام میفرمایند: «ای مردم با این لباسی که بر دوش دارم و این مرکبی که بر او سوار هستم، داخل شهر شما شدم. پس اگر من از شهرتان خارج شدم و به غیر از چیزهائی که با آن وارد شدم چیز دیگری داشتم، پس بدانید من از خیانتکاران هستم (المناقب ج 2 ص 98).
در یکی از روزهای سالهای اول دهه هفتاد بود که وقتی وارد محل کارم در یکی از شرکتهای دولتی شدم، کپی فیش حقوقی یکی از معاونین شرکت در روی تابلو نصب شده بود که طبق فیش مبلغ دریافتی ایشان حدود هفتصد هزار تومان بود و این در حالی بود که دریافتی ما بعنوان کارمندان شرکت حدود ده هزار تومان بود یعنی در آن زمان حقوق مدیران شرکت حدود هفتاد برابر کارکنان شرکت بود.
در همان دوران ادارات و شرکتهای دولتی بسته به جایگاه و بودجه، به مدیران خود یک خودرو داخلی یا وارداتی صفر کیلومتر واگذار کردند بدین صورت که در فیش آنها مبلغ هفت هزار تومان به عنوان قسط خودرو کسر و مبلغ هشت هزار تومان نیز به عنوان حق بنزین به حسابشان واریز میگردید یعنی علاوه بر تحویل رایگان یک خودرو، ماهیانه هزار تومان هم هزینه سوخت به مدیران پرداخت میگردید و توجیه آن هم این بود که در عوض مدیران از خودروهای دولتی استفاده نمیکنند، در حالی که مدیران صبح وقتی وارد محل کار خود میشدند خودرو را در پارکینگ پارک کرده و از خودرو دولتی با راننده استفاده میکردند.
در همان زمان به یکی از روحانیون معزز که نماینده مجلس بود مراجعه و با بیان مشکلات ناشی از اینگونه رفتارها، خواستار پیگیری مجلس و جلوگیری از این پرداختها شدیم که متأسفانه ایشان فرموند ما اینگونه میدمیم، شما اگر بلدید بهتر بدمید شما بدمید!!!! همین دیدگاه در بین متولیان دستگاههای مختلف بود که به جای پیگیری امر، از آن زمان به بعد فیشها در داخل پاکت چسب خورده ارسال میشد تا کسی از اینگونه پرداختها مطلع نگردد.
غرض از بیان مطالب بالا این است که شروع این رفتارها به دولت سازندگی باز میگردد که پس از پایان جنگ و آغاز دوران سازندگی با ترویج تجملگرایی و اشرافگرایی در جامعه، بذر اینگونه مسائل را در زمین انقلاب و کشور کاشت و از آن زمان تا امروز این بذر در جای جای این کشور ریشه دوانده و تبدیل به درختی تنومند شده که همراه خود بعضی از مدیران ضعیفالنفس را به فساد کشانده و نکته قابل ملاحظه آن است که بسیاری از مدیران امروز دولت تدبیر و امید که باید با این فساد بطور ریشهای برخورد نمایند همان کسانی هستند که خود این بذر را کاشتند.
مقام معظم رهبری در سالهای مختلف بارها در دیدارها و پیامهای خود بر ضرورت پرهیز از دنیاطلبی و تجملگرایی خصوصاً در بین مسئولان تأکید داشتهاند. ایشان در خطبههای نماز جمعه تهران در 1368/4/23 فرمودند: «اگر دلهای حکام و زمامداران به نور معرفت و حقیقت روشن شده باشد، تجمل و تشریفات و اسراف و برخورداریهای زیاد و خودرأیی و تکبر و استکبار، جزو لوازم حتمی زمامداری آنها محسوب نمیشود». رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در اجتماع بزرگ مردم در صحن مطهر رضوی در 1368/1/1 میفرمایند: «اگر یکی از مسئولان دارای ثروتی باشد، مال و منالی داشته باشد، خانه آن چنانی داشته باشد، وضعیت آن چنانی داشته باشد، این یک امر منفی است» یا معظمله در دیدار نمایندگان شوراها با ایشان در 1381/4/27 فرمودند: «کارهایی نظیر سفرهای بیهوده، تجملگرایی و حقوقهای گزاف، خلاف عدالت است و باید از آنها پرهیز کرد» و همچنین در آستانه سی و سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و از تریبون نماز جمعه با ضمن بررسی نقاط ضعف سه دهه از انقلاب بیان کردند: «یکی از ضعفهای نظام، گرایش برخی مسئولان به دنیاطلبی، مادیگرایی، ثروت، تجمل، تشریفات و اشرافیگری است که نتیجه این گرایش نیز، گسترش این روحیه در میان مردم و جامعه است. باید تلاش شود تامصرف زدگی و حرص به دنیا کاهش پیدا کند و این نقیصه از جامعه برطرف شود.»
رهبر جامعه به عنوان پدر معنوی جامعه اسلامی که وظیفه نظارت بر عملکرد و ارشاد مسئولین و مردم را برعهده دارد با تیزبینی، ضمن شناخت آفت موجود در نظام، مکرراً نقاط ضعف را بیان و از مسئولین پیگیری آن را مطالبه مینمایند و این مسئولین در قوای سه گانه هستند که باید گوش به فرمان ایشان و با استفاده از ارشادات ایشان، نقاط ضعف موجود را پیگیری و رفع نمایند و لیکن متأسفانه علیرغم تأکیدات مکرر معظمله در طول سالهای متمادی بر دوری از تجملگرایی و اشرافگرایی در بین مسئولین که فساد را در جامعه و در بین مردم گسترش میدهد، هیچکدام از قوا نه تنها به درستی به وظایف خود عمل نکردند بلکه گاهی خود نیز به آبیاری این نهال پرداختند تا امروز شاهد چنین مسائلی در جامعه باشیم.
در آخر، متن سوگندنامه نمایندگان مجلس شورای اسلامی را برای یادآوری به سرکار خانم فاطمه حسینی نماینده محترم مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و دیگر نمایندگان محترم مجلس ذکر مینمایم تا بر طبق سوگندی که یاد کردهاند پیگیر مطالبات به حق مقام معظم رهبری باشند که در خطبه نماز عیدفطرامسال فرمودند «با پدیده اشرافیگری و برداشتهای نامشروع از بیتالمال باید به شدت برخورد شود. اگر این مسئله پیگیری نشود اعتماد مردم به نظام سلب خواهد شد».
«من در برابر قرآن مجید به خدای متعال سوگند یاد میکنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد میکنم که پاسدار حریم اسلام و نگهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشم. همچنین ودیعهای که ملت به ما سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنم، و در انجام وظایف وکالت، امانت وتقوا رارعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پایبند باشم. از قانون اساسی اطاعت کنم و در گفتهها و نوشتهها و اظهارنظرها استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنان را مدنظر داشته باشم».