مشکلات فوتبال ایران را چگونه باید ریشهیابی کرد؟!(نکته ورزشی)
سرویس ورزشی-
امروز در تحلیل ناکامی تیم فوتبال امید ایران در راه صعود به المپیک 2016، همان حرفی را میزنیم که سال گذشته بعد از شکست فوتبال ایران در برابر عراق و ناکامی از تکرار افتخارات گذشته و قهرمانی در جام ملتهای آسیا، مطرح کردیم. در آنجا گفتیم اشتباه است اگر علت شکست و ناکامی تیم ملی را در جام ملتهای آسیا (استرالیا- 2014). صرفا در مسائل فنی و تاکتیکی خلاصه کنیم و همه تقصیرات را متوجه کادر فنی و بازیکنان و بضاعت علمی و یا خدای ناکرده کمکاری و اهمال آنان نماییم. شاید اشکالات و کمبودها و اشتباهاتی را بتوان به پای کادر فنی و بازیکنان نوشت، که مثلا اگر در آن موقع آن کار انجام میشد، بهتر بود، آن تاکتیک، «ارنج» میشد، موثرتر بود، در فلان زمینه آن تعویض اتفاق میافتاد، گرهگشاتر بود و ... اما این نمیتواند دلیل کافی و تحلیلی جامع برای ناکامی و شکست فوتبال ایران باشد. این نوع تحلیل فقط «عوامل نزدیک» را و همه آنچه در روزهای برگزاری فلان مسابقات منجر به حذف فوتبال ما شده، یا اتفاق افتاده است، مورد بررسی و زیر ذرهبین قرار میدهد و از عوامل ریشهای و عوامل اصلی، آگاهانه و مغرضانه یا از سر ناآگاهی و عدم آشنایی به شیوههای تحلیل، غافل میماند.
متاسفانه این گونه تحلیلهای ناقص و غلط که بیشتر مصرف «رو کمکنی» و «تصفیه حساب» شخصی دارد و عوامل اصلی را نمیبیند و ریشههای ناکامی را مطرح نمیکند، طی چند سال اخیر در ورزش و به ویژه فوتبال ما، بسیار رایج شده و ... بیگمان یکی از دلایل تکرار ناکامیهای فوتبال ما، همین شیوه تحلیل و نوع بررسی علل شکستهاست. گاه افراط در این نوع تحلیل و بررسی آن چنان شدت میگیرد که در کمال تعجب و تاسف دیده شده، بحثهای کارشناسی و تلویزیونی ما به صحنه «محاکمه» تبدیل شده و چون قاضیان خود خوانده توان بحث فنی و سواد در افتادن با فرد محاکمه شونده! (که مثلا سرمربی تیم ملی است) را ندارند، برای به کرسی نشاندن حرف خود و روی حریف را کم کردن و جلوی بینندگان عزیز و ارجمند کم نیاورند، با گستاخی به نوع حرف زدن و «ادبیات» او و شاید اگر ماجرا ادامه پیدا کند به نوع لباس پوشیدن و «سِت» پوشش او! هم ایراد وارد میکنند...!
این وضعیت و این نوع تحلیلهای سطحی و یا مغزضانه، در حالی است که اهل فن میدانند که ریشه مشکلات و دلایل اصلی ناکامی فوتبال ایران، نه فقط در این دوره و مقطع مدیریت فعلی، بلکه در اکثر دورهها و در جاهای دیگر و مسائل عمیقتری است. در تحلیلهای اشاره شده، آگاهانه یا ناآگاهانه، مغرضانه یا از سر غفلت و نادانی، اتفاقاً نقاط قوت فوتبال را که همانا استعدادها و نیروهای جوان و انسانی و ورزشکار ماست، مورد حمله و هجمه قرار میدهند و محکوم میکنند! و از علتهای اصلی و گاه پنهان و پشت پرده، غافل میمانند و ... اما از این تحلیلهای رسانهای و روزنامهای گذشته، بر مسئولان و ناظران ورزش و فوتبال ماست که مسائل را، مشکلات را، علل ناکامیها را، این گونه سطحی و نازل و دمدستی نبینند، آنها وظیفه دارند، براساس مسئولیتی که دارند، ریشهها و دلایل اصلی- و نه فرعی- و علتها- نه معلولها- علل بعید- و نه فقط قریب- و ... را مورد تحلیل و بررسی قرار دهند و دنبال مقصرانی فراتر از کیروش و خاکپور و ... بگردند.
بدون تردید آنها به عنوان مربی دوستدار موفقیت تیم خود هستند، بازیکنان با همه وجود درپی ارائه بهترین بازی و کسب پیروزی بر حریف هستند و ... اما در ساختار فوتبال بدون تردید کسانی هستند که به درستی به وظیفه خود عمل نمیکنند. شک نیست که در سیستم و مجموعه فوتبال اجزایی هستند که بیش از توجه به منافع ملی و مطالبات مردم و انتظارات علاقهمندان، دنبال راضی کردن این و آن جریان یا فرد زیادهخواه و یا تامین منافع شخصی و یا بدتر از همه در پی پیاده کردن اغراض سیاسی و اعتقادی خود هستند و ... اینها را باید کشف و شناسایی کرد و از بدنه فوتبال جدا ساخت. در این باره مدیران و مسئولان ارشد ورزش میتوانند و باید از کارشناسان واقعی، چهرههای فکور و استخوان خرد کرده و صاحب شناخت، دارای قوه تحلیل و ... که متاسفانه یا راهی به برنامههای ورزشی رسانه ملی ندارند، یا اگر دارند، با هوچیبازی و شلوغکاری عناصر سطحینگر که به جای ایفای نقش «مجریگری» و اداره برنامه، نقش کارشناس و گاه «علامه دهر»!! را بازی میکنند، مجال ارائه نظرات کارشناسانه خود را ندارند، دعوت به عمل آوردند و از تحلیل و ارزیابیهای آنان از وضعیت کنونی فوتبال و راههای بهبود وضع آن، البته برای «عمل کردن» و نه فقط شنیدن، استفاده و بهره ببرند.
سخن را با این جمله کوتاه کنیم که در عصر و زمانی زندگی میکنیم که در پیشبرد امور جمعی و اجتماعی، عنصر «مدیریت» مهمترین و تاثیرگذارترین نقش را در میان سایر عوامل بازی میکند. بیگمان در بررسی علل ناکامی و ناکامیهای فوتبال نباید از این عنصر و عامل مهم و نقش و کارکرد آن، غافل شد.