بایکوت مالی شورای عالی فضای مجازی
شورای بی‌پولی که قرار است آقایی کند!
شورای عالی فضای مجازی به عنوان مهم‌ترین نهاد برای تصمیم گیری و سیاست گذاری در فضای مجازی از آغاز فعالیت خود با مشکلات بسیاری روبرو بوده است. یکی از مهم‌ترین مسائل شورای عالی فضای مجازی، بحث بودجه آن است.
پیش از این شورا نهادهای دیگری به منظور مدیریت فضای مجازی کشور تشکیل شد که از جمله آنها می‌توان به شورای عالی فناوری اطلاعات، شورای عالی اطلاع رسانی و شورای عالی انفورماتیک اشاره کرد.
تقریبا هیچ یک از شوراهای نام برده غیراز شورای عالی فناوری اطلاعات نقش چندانی در فضای مجازی ایفا نکردند تا جایی که شورای عالی انفورماتیک ۲۰ سال و شورای عالی اطلاع‌رسانی نیز ۱۰ سال تشکیل جلسه نداده اند.
با این وجود میزان بودجه‌ای که برای اجرایی شدن برنامه‌های طراحی شده در شورای عالی فضای مجازی درنظر گرفته شده است می‌تواند در اجرایی شدن طرح‌های شورا تاثیر به سزایی داشته باشد.
طبق ماده ۱۲ اساسنامه مرکز ملی فضای مجازی، منابع مالي شورا شامل موارد زیر است:
۱- اعتبارات مصوب در بودجه کل کشور
۲- درآمدهاي اختصاصي
۳- هدايا و کمک هاي نقدي و غيرنقدي دريافتي از اشخاص حقيقي و حقوقي
در تبصره این ماده نیز ذکر شده که اعتبارات مورد نياز مرکز و طرح هاي مصوب شوراي عالي در سال اول تأسيس، از طرف رياست محترم‌جمهور اختصاص مي يابد و در سال هاي بعد با همکاري دولت و مجلس در رديف مجزايي به نام مرکز، در بودجه کل کشور تصويب و تخصيص مي يابد. اما مشکل بودجه در سال اول و عدم اختصاص بودجه مصوب به شورا و مرکز ملی فضای مجازی در سال‌های بعد مشکلات زیادی را برای آنها فراهم آورد.
به گزارش گرداب، در لایحه پیشنهادی بودجه سال ۹۲، بودجه شورا، یک میلیارد تومان در نظر گرفته شده که از بودجه اختصاص یافته به دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی که قرار است ذیل شورای عالی فضای مجازی فعالیت کند، نیز کمتر است.
در جلسه پانزدهم شورای عالی فضای مجازی در تاریخ ۳/ ۱۰ / ۹۲ موافقت گردید دولت مبلغ یک هزار میلیارد ریال از محل ردیف‌های درآمدی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان بودجه سال ۹۳ مرکز ملی فضای مجازی منظور نماید.
انتظاری دبیر وقت شورای عالی فضای مجازی اسفند ماه ۹۲، با انتقاد از نحوه اختصاص بودجه ۲۵۰۰میلیارد تومانی به وزارت ارتباطات گفته بود: «حدود نیمی از این مبلغ به‌عنوان کلی «زیرساخت‌ها» اختصاص یافته است. اما این مبلغ مصوبه شورا را ندارد و ما به این مسئله ورود خواهیم کرد. طرح تمامی زیرساخت‌های فضای مجازی باید ابتدا در شورایعالی تصویب شود. رفتار بعضی مسئولان مغایر سیاست گذاری‌ها و ماموریت‌های شورایعالی است. ما این موارد را فعلا به‌حساب مخالفت با شورا نمی‌گذاریم و سعی می‌کنیم با تذکرات شفاهی و راهنمایی و همچنین موارد قانونی این روند را اصلاح کنیم. شوراهای موازی شورایعالی فضای مجازی که قبلا وجود داشتند عملا دیگر محلی از اعراب ندارند. لذا یا باید تحت پوشش شورایعالی قرار بگیرند و یا اگر وظایف‌شان در شورایعالی هم دیده شده، باید ملغی شوند. ابعاد فضای مجازی باید توسط صاحب‌نظران و با تعریف پروژه‌های تحقیقاتی متعدد مشخص شود.»
کمیسیون تلفیق بودجه ۹۳ نیز در مجلس تصویب کرد که از محل اعتبارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان به شورای عالی فضای مجازی اختصاص یابد اما هیچ یک اجرایی نشد.
دکتر جلیلی در همین رابطه گفته بود: «صحنه‌ای که خودم شاهد بودم این بود که ۱۰۰ میلیارد تومان در حضور رؤسای جمهور و مجلس قول گرفته شد و در صورت جلسه نیز نوشته شد. بعد دوستان دولت به کمیسیون تلفیق رفتند و از صفر شدن این بودجه دفاع کردند! و ردیف بودجه‌ای به مرکز اختصاص داده نشد. شورای عالی اطلاع‌رسانی و فناوری اطلاعات که به واسطه تأسیس شورایعالی فضای مجازی دیگر موضوعیتی ندارند، دارای بودجه هستند ولی برای اختصاص بودجه به شورای عالی فضای مجازی مقاومت می‌شود! » انتظاری نیز شهریور ماه ۹۳ از محقق نشدن بودجه ۱۰۰ میلیارد تومانی مرکز خبر داده بود.
سرانجام دولت در بودجه سال ۹۴ برای مرکز ملی ردیف بودجه در نظر گرفت. دولت با ارائه لایحه بودجه سال ۹۴ به مجلس شورای اسلامی، اعتباراتی برای این مرکز پیش بینی کرد که مجموع آن در بخش برنامه‌ای و متفرقه، ۲۱۲ میلیارد و ۶۸۵ میلیون تومان می‌شود.
اعتبارات برنامه‌ای اختصاص یافته به مرکز ملی فضای مجازی در قالب برنامه پژوهش و تدوین راهبردها و پنج زیر فعالیت پایش و رصد شاخص‌های فضای مجازی، پشتیبانی و هماهنگی برای پیشبرد سیاست‌ها و برنامه‌های اجرای فضای مجازی، ساماندهی و نظام‌مندسازی محتوا، مدیریت و تدوین راهبردهای ارتقای امنیت و سلامت فضای مجازی و مطالعات راهبردی خدمات زیرساخت و محتوا تعیین شده است. با این حال این بودجه نیز برای مرکز ملی محقق نشد و مشکلات در حوزه سیاست گذاری، اجرای پروژه‌ها و حمایت‌ها، حقوق کارکنان، عدم توانایی در به کارگیری افراد متخصص و نیز مکان مرکز ادامه یافت.
علاوه بر این بایستی هزینه کرد بودجه وزارت ارتباطات با نظارت مرکز ملی فضای مجازی انجام شود. در همین رابطه مهندس انتظاری در شهریورماه امسال با اشاره به مصوبه مجلس شورای اسلامی در بودجه سال ۹۴ گفته بود: «براساس این مصوبه، وزارتخانه‌هایی که در حوزه فضای مجازی فعالیت دارند، باید در هزینه کرد اعتبارات شان، سیاست‌های مرکز ملی فضای مجازی را رعایت کنند. در این مورد نامه‌ای به محمدباقر نوبخت، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور از سوی مرکز ملی فضای مجازی ارسال شده است که براساس آن تخصیص اعتبارات به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با نظارت مرکز ملی فضای مجازی صورت گیرد. این موضوع علاوه بر اینکه مصوبه مجلس است در حکم تشکیل شورای عالی فضای مجازی و مرکز ذیل آن نیز از سوی مقام معظم رهبری تاکید شده است؛ چراکه فعالیت در زمینه فضای مجازی بدون نظارت شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی معنا نخواهد داشت.»
با توجه به آغاز دوره جدید فعالیت شورای عالی فضای مجازی و ۱۰ وظیفه و تکلیف مهم مشخص شده برای این شورا در حکم مقام معظم رهبری، باید دید در بودجه سال آینده، چه مبلغی به این شورا اختصاص پیدا خواهد کرد و آیا این مبلغ محقق می‌شود یا به سرنوشت سال‌های قبل دچار خواهد شد.