آیا میتوان روی مریخ آب نوشید؟
برای سالیان متمادی دانشمندان فکر میکردند کره زمین به واسطه وجود آب سیارهای منحصر به فرد در منظومه شمسی است. اما هر چه بیشتر کاوش میکنیم، بیشتر متوجه میشویم که منظومه شمسی آنچنان هم که به نظر میرسد، خشک نیست، ناسا به تازگی اعلام کرده است که در یکی از نزدیکترین همسایگان ما یعنی مریخ آب وجود دارد.
به گزارش عصر ایران، پس از اعلام خبر وجود آب روی سطح مریخ احتمالا پرسشی مشترک برای بسیاری از ما شکل گرفته است: آیا این آب قابل آشامیدن است؟ پاسخ کوتاه به این پرسش مثبت است. با این وجود، شرایط اندکی پیچیدهتر از آن چیزی است که به نظر میرسد. ما از این موضوع آگاهیم که آب به واقع روی سطح مریخ جریان ندارد و بیشتر با خاکی نمناک مواجه هستیم. بنابر اطلاعات به دست آمده از مریخنورد «کنجکاوی» و دیگر کاوشگرهای سیاره سرخ مشخص شده است که خاک مریخ غنی از نوعی نمک هیدراته به نام پرکلرات است. وجود این نمک چیزی است که وجود آب مایع را ممکن میسازد.
در محیط بسیار خشن مریخ آب خالص نمیتواند روی سطح سیاره به مدت زیادی دوام بیاورد. نمک موجود در خاک موجب تغییر دما شده که انجماد یا تبخیر آب را به همراه دارد. در نتیجه، فضانوردان آینده که در مریخ به زندگی و کار مشغول خواهند شد آب شور فعلی سطح مریخ را نخواهند نوشید و در عوض نیازمند یافتن منبعی هستند که آنها را به سوی آب قابل آشامیدن هدایت خواهد کرد.
اطلاعات ما درباره مریخ بیش از هر جرم آسمانی دیگر در منظومه شمسی (بهاستثنای کره زمین) است زیر طی 50 سال گذشته مشغول مطالعه این سیاره بودهایم. بر همین اساس، دانشمندان تصویر خوبی از این که درون سیاره سرخ چه شکلی است، دارند. همچنین از این موضوع آگاه هستیم که در قطبهای مریخ کلاهکهای قطبی منجمد آب زیر لایههایی از دیاکسدکربن قرار دارند. خاک مریخ فوقالعاده مرطوب و سرشار از عناصری مانند کربن، هیدروژن، گوگرد، اکسیژن و نیتروژن است.
به گفته «جیم گرین»، مدیر بخش علوم سیارهای ناسا، کلید یافتن آب آشامیدنی در مریخ تعیین موقعیت مکانی سفرههای آب شیرین زیر سطح مریخ است. بنابر دادههای جمعآوری شده، از این موضوع آگاهیم که آنها وجود دارند اما درباره گستردگی و این که دقیقا کجا قرار دارند، اطمینان حاصل نشده است. بهترین فرصت برای نقشهبرداری از این سفرههای آب زیرزمینی با ارسال و فرود موفق مریخنورد مارس 2020 شکل خواهد گرفت. این مریخ نورد به راداری با قابلیت نفوذ در زمین مجهز شده و تصویری دقیق از ساختار زمینشناسی زیرسطحی مریخ ارائه خواهد کرد.
البته دانشمندان باید درباره مکان فرود مارس 2020 محتاط باشند. این مریخنورد به یک ژنراتور ترموالکتریک رادیوایزوتوپ مجهز است که در واقع یک منبع انرژی هستهای است. مارس 2020 نمیتواند در هر نقطه از مریخ پرسه بزند و باید در مکانی که فاقد شرایط بالقوه اسکان یا آب مایع باشد، فرود بیاید. این اقدامی احتیاطی برای جلوگیری از آلودگی محیط در صورت فرود ناموفق مارس 2020 است.
مارس 2020 نه تنها ما را به سوی آب در سیاره سرخ هدایت خواهد کرد بلکه فناوریهای مورد نیاز برای ماموریتهای سرنشیندار آینده را در مقیاسی کوچک مورد آزمایش قرار خواهد داد.