آل سعود در محاصره 4 بحران کلیدی(گزارش خبری)
عربستان سال بسیار پرتلاطمی را پشت سر گذاشته است. پس از مرگ ملک عبدالله حوادث و بحران‌های سعودی‌ها نیز سرعت بیشتری گرفت. این بحران‌ها که عربستان به دنبال بهره‌برداری از آنها بود، خود به عامل و ابزاری علیه موجودیت سعودی‌ها تبدیل شده است، چرا که این خاندان با بی‌تدبیری و بدون آینده‌نگری سیاست خارجی و داخلی خود را بنا نهاده و به همین جهت نتیجه کار مطابق پیش‌بینی آنها محقق نخواهد شد. در این میان چهار مشکل و بحران بیش از دیگر مشکلات برای عربستان گران تمام خواهد شد:
- کاهش قیمت نفت
عربستان برای مقابله با قدرت روز‌افزون ایران و روسیه در منطقه به صورت عمدی اقدام به کاهش قیمت نفت خود کرد، چرا که تصمیم‌گیران سعودی با رصد تحریم‌ها علیه ایران به این نتیجه رسیده بودند که در صورت قطع درآمدهای نفتی و کاهش بی‌سابقه آن، ایران از بسیاری از حوزه‌های نفوذ و خواسته‌های خود در منطقه نیز دست خواهد کشید البته نباید نقش آمریکایی‌ها را هم در این سیاست نادیده گرفت. اما برخلاف پیش‌بینی‌ها این اقدام نه تنها تاثیری بر رفتار ایران در یک سال گذشته نداشته بلکه سیر حوادث کاملا در جهت منافع ایران در منطقه پیش رفته است. از سوی دیگر عربستان با کسری بودجه بسیار بالایی روبرو شده است که روزنامه فایننشال تایمز آن را ۷۳ میلیارد دلار عنوان کرده است.
- حمایت از داعش
حمایت عربستان از تروریست‌های تکفیری نیز اشتباه دیگری است که سعودی‌ها در عرصه خارجی مرتکب شدند. سقوط «نظام سوریه» به تنها هدف عربستان و متحدین این رژیم در چند سال گذشته تبدیل شده بود. آنها برای رسیدن به این مهم از هیچ تلاشی کوتاهی نکردند و هزاران تروریست را مجهز و روانه سوریه کردند. حاصل و نتیجه این کار کشته شدن ده‌ها هزار نفر از مردم سوریه بود و بشار اسد در این کشور نه تنها سقوط نکرد بلکه پس از گذشت چهار سال از بحران سوریه، کشورهای غربی سرانجام در برابر بشار اسد کوتاه آمدند و دیگر همچون گذشته خواستار سقوط وی نیستند. در این میان عربستان وجهه خود را بار دیگر به عنوان حامی تروریسم نشان داد و به هیچ هدفی در این مورد دست نیافت. اکنون به نظر می‌رسد تروریست‌های داعش به سمت ریاض تغییر مسیر دهند و این کشور را وارد بحرانی هویتی کنند. انفجارهای اخیر در این کشور که داعش مسئولیت آنها را به عهده گرفته شاهدی بر این مدعاست.
- جنگ یمن
سعودی‌ها که در هدف خود یعنی براندازی و سقوط نظام سوریه ناامید شده بودند این بار همزمان با به قدرت رسیدن ملک سلمان، همسایه جنوبی خود یعنی یمن را مورد حمله قرار دادند. پیش‌بینی آنها این بود که در مدت کوتاهی خواهند توانست یمن را اشغال کنند و مزدوران خود را در این کشور به قدرت برسانند. اما با گذشت بیش از 6 ماه از این جنگ نه تنها به اهداف خود در این کشور نرسیده‌اند بلکه استان‌های جنوبی عربستان نیز مورد حمله انقلابیون یمنی قرار گرفته است. گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد در جنگ یمن بیش از 60 میلیارد دلار زیان به عربستان وارد شده است. از سوی دیگر مردم یمن با تجاوز عربستان به کشورشان به دنبال تلاش برای آزادی استان‌های نجران، جیزان و عسیر هستند که عربستان آنها را تصرف و اشغال کرده است. جنگ یمن نیز که سعودی‌ها به دنبال آن بودند تا آن را بعد از ناکامی در جنگ سوریه به عنوان برگ برنده‌ای معرفی کنند اکنون به باتلاقی برای سعودی‌ها تبدیل شده است.
- فاجعه منا
اما شاید بتوان بزرگ‌ترین بحران کنونی عربستان را بی‌کفایتی و بی‌تدبیری سعودی‌ها دانست. این کشور که صاحب بزرگ‌ترین ذخایر نفت در دنیا است تاکنون نتوانسته سیستم مدیریتی کارآمدی را تشکیل دهد. روز عید قربان و مراسم رمی جمرات در منا بیش از 4 هزار نفر از حجاج کشته شدند. فارغ از دلیل این حادثه، ناکارآمدی و بی‌کفایتی سعودی‌ها بار دیگر ثابت شد. این امر می‌تواند مشروعیت داخلی آل سعود را بیش از پیش ضعیف‌تر کند، چرا که رژیمی که کارآمدی داخلی نداشته باشد نمی‌تواند در سیاست خارجی نیز موفق عمل کند و اکنون فاجعه منا به بزرگ‌ترین نماد ناکارآمدی آل سعود تبدیل شده است. برآیند چهار بحران فوق می‌تواند عربستان را در دو عرصه داخلی و خارجی دچار تنگناهای شدیدی کند و در صورتی که این کشور مسیر درست تعامل با کشورها را در پیش نگیرد این چهار بحران توانایی وارد کردن ضربات اساسی بر موجودیت و بقای سعودی‌ها را دارد.
- کاهش قیمت نفت
عربستان برای مقابله با قدرت روز‌افزون ایران و روسیه در منطقه به صورت عمدی اقدام به کاهش قیمت نفت خود کرد، چرا که تصمیم‌گیران سعودی با رصد تحریم‌ها علیه ایران به این نتیجه رسیده بودند که در صورت قطع درآمدهای نفتی و کاهش بی‌سابقه آن، ایران از بسیاری از حوزه‌های نفوذ و خواسته‌های خود در منطقه نیز دست خواهد کشید البته نباید نقش آمریکایی‌ها را هم در این سیاست نادیده گرفت. اما برخلاف پیش‌بینی‌ها این اقدام نه تنها تاثیری بر رفتار ایران در یک سال گذشته نداشته بلکه سیر حوادث کاملا در جهت منافع ایران در منطقه پیش رفته است. از سوی دیگر عربستان با کسری بودجه بسیار بالایی روبرو شده است که روزنامه فایننشال تایمز آن را ۷۳ میلیارد دلار عنوان کرده است.
- حمایت از داعش
حمایت عربستان از تروریست‌های تکفیری نیز اشتباه دیگری است که سعودی‌ها در عرصه خارجی مرتکب شدند. سقوط «نظام سوریه» به تنها هدف عربستان و متحدین این رژیم در چند سال گذشته تبدیل شده بود. آنها برای رسیدن به این مهم از هیچ تلاشی کوتاهی نکردند و هزاران تروریست را مجهز و روانه سوریه کردند. حاصل و نتیجه این کار کشته شدن ده‌ها هزار نفر از مردم سوریه بود و بشار اسد در این کشور نه تنها سقوط نکرد بلکه پس از گذشت چهار سال از بحران سوریه، کشورهای غربی سرانجام در برابر بشار اسد کوتاه آمدند و دیگر همچون گذشته خواستار سقوط وی نیستند. در این میان عربستان وجهه خود را بار دیگر به عنوان حامی تروریسم نشان داد و به هیچ هدفی در این مورد دست نیافت. اکنون به نظر می‌رسد تروریست‌های داعش به سمت ریاض تغییر مسیر دهند و این کشور را وارد بحرانی هویتی کنند. انفجارهای اخیر در این کشور که داعش مسئولیت آنها را به عهده گرفته شاهدی بر این مدعاست.
- جنگ یمن
سعودی‌ها که در هدف خود یعنی براندازی و سقوط نظام سوریه ناامید شده بودند این بار همزمان با به قدرت رسیدن ملک سلمان، همسایه جنوبی خود یعنی یمن را مورد حمله قرار دادند. پیش‌بینی آنها این بود که در مدت کوتاهی خواهند توانست یمن را اشغال کنند و مزدوران خود را در این کشور به قدرت برسانند. اما با گذشت بیش از 6 ماه از این جنگ نه تنها به اهداف خود در این کشور نرسیده‌اند بلکه استان‌های جنوبی عربستان نیز مورد حمله انقلابیون یمنی قرار گرفته است. گزارش‌های غیررسمی نشان می‌دهد در جنگ یمن بیش از 60 میلیارد دلار زیان به عربستان وارد شده است. از سوی دیگر مردم یمن با تجاوز عربستان به کشورشان به دنبال تلاش برای آزادی استان‌های نجران، جیزان و عسیر هستند که عربستان آنها را تصرف و اشغال کرده است. جنگ یمن نیز که سعودی‌ها به دنبال آن بودند تا آن را بعد از ناکامی در جنگ سوریه به عنوان برگ برنده‌ای معرفی کنند اکنون به باتلاقی برای سعودی‌ها تبدیل شده است.
- فاجعه منا
اما شاید بتوان بزرگ‌ترین بحران کنونی عربستان را بی‌کفایتی و بی‌تدبیری سعودی‌ها دانست. این کشور که صاحب بزرگ‌ترین ذخایر نفت در دنیا است تاکنون نتوانسته سیستم مدیریتی کارآمدی را تشکیل دهد. روز عید قربان و مراسم رمی جمرات در منا بیش از 4 هزار نفر از حجاج کشته شدند. فارغ از دلیل این حادثه، ناکارآمدی و بی‌کفایتی سعودی‌ها بار دیگر ثابت شد. این امر می‌تواند مشروعیت داخلی آل سعود را بیش از پیش ضعیف‌تر کند، چرا که رژیمی که کارآمدی داخلی نداشته باشد نمی‌تواند در سیاست خارجی نیز موفق عمل کند و اکنون فاجعه منا به بزرگ‌ترین نماد ناکارآمدی آل سعود تبدیل شده است. برآیند چهار بحران فوق می‌تواند عربستان را در دو عرصه داخلی و خارجی دچار تنگناهای شدیدی کند و در صورتی که این کشور مسیر درست تعامل با کشورها را در پیش نگیرد این چهار بحران توانایی وارد کردن ضربات اساسی بر موجودیت و بقای سعودی‌ها را دارد.