محمد مهدی رشادتی
  امام باقر(ع) فرمود: الکمال کل الکمال: التفقه فی‌الدین و الصبر علی النائبه و تقدیر المعیشه. کمال حقیقی انسان عبارتند از: فهم در دین (دین‌شناسی)، صبر و بردباری در برابر ناگواریها، اندازه‌گیری زندگی. (تحف العقول ص 301)
منظور از دین همه معارف اسلامی اعم از اعتقادات و اخلاقیات و احکام عملی است و نه فقط خصوص احکام فقهی که فقها از آن بحث می‌کنند (المیزان ج 9 ص 550) تفقه در دین یعنی فهم عمیق و تفصیلی و اجتهادی نسبت به همه معارف دینی است. بنابراین دانستن سطحی و اجمالی و تقلیدی را هر چقدر هم که گسترده باشد، تفقه در دین و دین‌شناسی نمی‌گویند. تقدیر معیشت یعنی اندازه‌گیری میزان دخل و خرج، مدیریت زندگی در امور مالی و اقتصادی، مدیریت درآمدها و هزینه‌ها، کنترل و نظارت صحیح زندگی در عرصه‌های تولید، مصرف، خرید، بدهی‌ها و طلب‌ها، تنظیم روابط صحیح برای انفاق، احسان، پرداخت خمس و زکات و صدقه و... .
در انفاق و احسان نیز باید حد و اندازه را رعایت کرد، تا از یک طرف آفت بخل دامنگیر آدمی نشود و از طرفی نباید اسراف و زیاده‌روی کرد تا آفت نداری و فقر دامن انسان را بگیرد. (اسراء/29) سعادت و کمال حقیقی انسان در گرو معرفت دینی و مدیریت درست زندگی است. اما در این میان موتور محرکه این چنین کمالی بطور قطع عامل تأثیرگذار «صبر و مقاومت و بردباری» است. همه مدارج و کمالات دنیایی و آخرتی، مادی و معنوی، تنها در سایه صبوری و تحمل مشکلات حاصل می‌شود. به فرمایش علی(ع): «صبر ضامن پیروزی است. صبر پیشه کنید تا به موفقیت نایل شوید.» (غررالحکم ج 1 ص 606 - 609)
صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمند
بر اثر صبر نوبت ظفر آید
صبر تلخ آمد و لیکن عاقبت
میوه شیرین دهد پر منفعت
امام باقر(ع) در اهمیت فقیه فرمود: وجود یک فقیه در دین، از وجود هزار عابد برای شیطان سخت‌تر است. مردی از امام باقر(ع) مسأله‌ای پرسید. حضرت پاسخ او را داد. مرد گفت فقها این را نمی‌گویند. امام فرمود: وای بر تو، آیا هرگز فقیهی دیده‌ای؟ فقیه حقیقی کسی است که به دنیا بی‌اعتنا و به آخرت راغب باشد و به سنت پیامبر(ص)، چنگ بزند. (میزان الحکمه ج 2 ص 815).
اهمیت مجلس علم
شهید مطهری می‌گویند: رسول اکرم(ص) وارد مسجد مدینه شد. دو گروه را جدای از هم دید. دسته‌ای مشغول عبادت و دسته دیگر مشغول مباحثه علمی بودند. حضرت از دیدن آنها خرسند شد. به اطرافیانش فرمود: این دو گروه کار نیک می‌کنند و بر خیر و سعادتند، لیکن من برای تعلیم و دانا کردن فرستاده شده‌ام. سپس خودش به طرف همان دسته که به کار تعلیم و تعلم و مباحث علمی اشتغال داشتند رفت و در حلقه آنها نشست. (داستان راستان ص 25)
مرحوم آیت‌‌الله میرسید علی نجف‌آبادی استاد بانو مجتهده امین اصفهانی نقل می‌کنند: روزی شنیدم فرزند بانو امین فوت کرده است.  فکر کردم ایشان درس را تعطیل خواهد کرد. ولی برعکس دو روز بعد دیدم خدمتکار ایشان به سراغ من آمد و از من خواست که برای تدریس به منزل او بروم و من از علاقه وی به تحصیل، سخت حیرت کردم و وقتی رفتم با کمال تعجب او را آماده‌تر از همیشه دیدم. امام صادق(ع) فرمود: کسی که شبی را با حالت بیماری به سر آورد و آن را برخود بپذیرد و شکر آن را بجا آورد، ثواب شصت سال عبادت برای اوست. پرسیدند: پذیرفتن آن چگونه است؟ فرمود: بر آن صبر کند و درد خود را به کسی اظهار نمی‌کند و چون بامداد شود، خدا را در آنچه بر او گذشته است سپاس می‌گوید. رسول‌خدا(ص) فرمود: شخصی که سه روز بیمار شود و نزد عیادت کنندگان شکایتی نکند، گوشتش را به گوشتی بهتر و خونش را به خونی بهتر تبدیل می‌کنم. اگر به او بهبودی بخشم در حالی است که هیچ گناهی بر او نیست و اگر او را بمیرانم مشمول رحمت من خواهد شد (هزار و یک حکایت اخلاقی
ص 247 - 249).