حجتالاسلام قرائتی: نیمی از زمان منبرها به تفسیر قرآن اختصاص یابد
همزمان با ولادت حضرت علی اکبر(ع) و روز جوان نخستین گردهمایی بزرگ 4000 نفری جوانان فعال مسجدی تحت عنوان «یاران محراب»، با حضور حجتالاسلام حاجعلیاکبری رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد، حجتالاسلام قرائتی رئیس ستاد اقامه نماز،هاشمی استاندار تهران و سردار کاظمینی فرمانده سپاه محمد رسولالله(ص)، روز یکشنبه 10 خرداد در مصلای بزرگ امام خمینی(ره) برگزار شد. در این همایش حجتالاسلام قرائتی نکاتی درباره اهمیت توجه به قرآن وتفسیر و نماز بویژه نماز جماعت بیان کرد که آن را به نقل از فارس تقدیم خوانندگان عزیز میکنیم.
***
جوانان در قرآن کریم به سه دسته تقسیم شدهاند: جوانانی که در جامعه هضم میشوند و جامعه آنها را عوض میکند و مثل آبی در ظرف که شکل ظرف را به خود میگیرند، جوانانی که در جامعه، خود را حفظ میکنند و تغییر نمیکنند و دسته سوم جوانانی هستند که جامعه را تغییر میدهند.
در مورد دسته اول در آیه 42 سوره المدثر ،«مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ»، بهشتیان از دوزخیان میپرسند چه شد که شما جهنمی شدید؟ چند دلیل در قرآن ذکر میشود که یکی از آنها آیه «کُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِینَ» است یعنی ما در جامعه هضم میشدیم. مثال دسته دوم اصحاب کهف بودند که نخواستند در جامعه فاسد هضم شوند و به غار روی آوردند. حضرت ابراهیم(ع) جوانمردی بود که جامعه را عوض کرد و از دسته سوم است.
در آستانه امتحانات مدارس و دانشگاهها هستیم و ممکن است این شبها صداوسیما فیلمهای جذاب پخش کند. جوانی جلوی تلویزیون نشسته، کمی فیلم میبیند و کمی درس میخواند که در آخر فیلم جذاب، نمیگذارد او درسش را بخواند و هضم در فیلم میشود و این از دسته اول است. جوان دیگری که میبیند فیلم، جاذبه دارد داخل اتاق میرود ودرسش را میخواند و مانند دسته دوم هضم نمی شود. یک جوان دیگر هم در اعتراض به صدا و سیما برای جلوگیری از پخش برنامههای جذاب در دوران امتحانات راهپیمایی راه میاندازد و جوانان و نوجوانان دیگر را با خود همراه میکند و موجب تغییر برنامه صدا و سیما میشود که این از دسته سوم است.
آیا میشود یک نوجوان
امام باشد؟
ما در ستاد اقامه نماز اعلام کرده بودیم که خاطره شیرینترین نمازی که بچه مدرسهایها در عمرشان خواندهاند را طی نامهای برایمان بفرستند و از بعضی از افراد دعوت کردیم تا نامهها را بخوانند که در میان تعداد کثیری از این نامهها یک نامه متعلق به شیرینترین نماز یک دختر 11 ساله بود که به همراه پدرش با اتوبوس به مسافرت رفته بود.
زمانی که این پدر و دختر در اتوبوس بودند دختر با نگاه به خورشید در حال غروب به یاد میآورد که نمازش را نخوانده است و به پدرش اصرار میکند که به راننده بگوید اتوبوس را نگه دارد تا نمازش را بخواند اما پدرش میگوید راننده به خاطر یک نفر این کار را انجام نخواهد داد لذا در این لحظه دختر نا امید از توقف اتوبوس شیشه آبی از کیف پدر بیرون آورده و شروع میکند در اتوبوس وضو بگیرد و نمازش را همانجا روی صندلی بخواند. در همین حین شاگرد راننده او را میبیند و و ماجرا را به راننده میگوید.
هرکس برای نماز قیام کند خداوند مهرش را در دلها مینشاند، راننده با دیدن این دختر، مهر به دلش افتاد و به خاطر او اتوبوس را متوقف کرد. وقتی این دختر 11 ساله برای خواندن نماز از اتوبوس پیاده شد ناگهان افراد دیگری هم برای نماز خواندن پیاده شدند و حدود 17 نفر از مسافران که نماز نخوانده بودند نماز خود را بجا آوردند. از اینرو قرآن کریم میفرماید «وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا»؛ لذا از خصوصیات عباد الرحمن این است که امام شوند.
ضرورت توجه به قرآن
در ماه مبارک رمضان
ماه رمضان ماه قرآن است و من به عنوان پدر معلم از شما برادران و خواهران میخواهم که در این ماه حتما یک دور قرآن را همراه با یکی از شبکههای تلویزیون یا رادیو بدون غلط بخوانید. حدیث داریم که اگر کسی یک دور قرآن را ختم کند یک دعای مستجاب دارد.
من همه قرآن را میخوانم جز سوره«الناس» و در این هنگام دعا میکنم سپس سوره «الناس» را میخوانم و سپس میگویم خداوندا دعاهای مرا که در میان ختم قرآن درخواست کردم، اجابت کن.
امام صادق(ع) فرمود هر کس خودش را بهتر از دیگران ببیند مستکبر است. امام خمینی هیچ وقت خود را رهبر نمیدانست بلکه میگفت رهبر من آن پسر 13 ساله است. هرگز خود را بهتر از دیگران ندانید.
توصیه به نماز اول وقت
نکند وقت نماز چراغ اتاق بسیج روشن باشد! درست نیست که در مسجد باشیم و خود را مشغول کارهای بسیج و کانون کنیم و در نماز جماعت شرکت نکنیم چون هیچ چیز نمیتواند جای نماز جماعت را بگیرد. روزی حضرت علی(ع) برای نماز صبح به مسجد نیامد، پیامبر اکرم(ص) علت را جویا شدند، حضرت زهرا فرمودند که علی(ع) شب را تا صبح عبادت کرده است و چون چشمهایش میسوخت نتوانست در نماز جماعت صبح شرکت کند. این حدیث در سفینهالبحار نقل شده است که حضرت رسول(ص) فرمودند: یا فاطمه(س) به علی(ع) بگواگر شب تا صبح را بخوابد اما در نماز جماعت صبح شرکت کند بهتر از عبادت تا صبح و خواندن نماز فرادی است.
حضرت علی(ع) فرمودند زمانی که پیامبر اکرم(ص) در آخرین لحظات عمرش، سر مبارکشان را بر دامان من نهاده بود، مدام میگفتند: الصلاه، الصلاه، الصلاه!
اهمیت نماز جماعت
هیچ عبادتی مثل نماز نیست. نماز آمپولی است که خدا هم به زمین میزند هم به آسمان. وقتی در زمین زلزله میشود میگویند نماز آیات و وقتی باران نمیآید میگویند نماز باران بخوانید. وقتی نوزاد به دنیا میآید در گوش او حی علی الصلاه میگوئیم و وقتی از دنیا میرود برایش نماز میت میخوانیم. هیچ عبادتی هم اینقدر تنوع ندارد چون ما 350 رقم نماز مستحبی داریم که هر یک با دیگری متفاوت است.اگر همه عبادات را انجام دهیم و در نماز کوتاهی کنیم عبادات ما قبول نمیشوند؛ مثل این است که بهترین نامهها را بنویسیم اما اگر پشت آنها تمبر نباشد به مقصد نمیرسند.
گاهی ممکن است از امام جماعت خوشتان نیاید؛ خوشآمدن یا نیامدن دلیل بر عدالت نیست، عدالت یعنی اینکه او گناه کبیره نکرده باشد، حال اینکه سلیقهاش با شما نخواند دلیل بر دوری از نماز جماعت نیست.
اگر میخواهید مسجدتان رونق داشته باشد، اذان را بین بچهها بچرخانید. اینکه یک نفر میکروفن را بگیرد و خیال کند که ارث پدرش است کار بسیار غلطیاست!
کم حرف بزنید! بین دو نماز سخنرانی نکنید! چون اسلام به ما اجازه داده که نماز اول را به جماعت و نماز دوم را فرادی بخوانیم و از جمع جدا شویم، لذا نباید با سخنرانی ،مردم را معطل کنید و خواندن دو نماز پشت سر هم و سپس تسبیحات حضرت زهرا(س) بسیار میتواند بهتر باشد.
بچههای حزباللهی! شما اگر با سواد باشید دیگران را هم در مسجد جذب میکنید. سعی کنید به لحاظ اخلاقی از جامعه عقب نمانید؛ زیرا من به چشم دیدهام کسانی که با اخلاق، مسلمان شدهاند تعدادشان بیش از کسانی است که با موعظه مسلمان شدند و شما باید دیگران را با محبت به مسجد جذب کنید اگر برای خدا قیام کنید عنایت خداوند حتماً شامل حال شما خواهد شد.
من از منبرهایی که در آن خواب نقل میکنند، ناراحتم.ای جوانها! از ائمه جماعاتتان بخواهید که نیمی از زمان منبرشان را به تفسیر قرآن اختصاص دهند. خدا به پیغمبر(ص) میگوید « لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ» میخواهی حرف بزنی از قرآن بگو.
مرحوم حجتالاسلام سیدعلیاکبر ابوترابی ملقب به سیدالاسراء نقل کرده که یک ماشین صلیب سرخ از یک کشورغربی وارد بغداد شد تا با اسرا مصاحبه کند. به اردوگاه آمدند و از من پرسیدند که اینجا شما را شکنجه میکنند؟ من از پاسخ دادن طفره رفتم. سرهنگ مسئول شکنجه بعد از مصاحبه پرسید که من خودم تو را شکنجه کردم تو چرا نگفتی که من شکنجهات کردم؟ که ابوترابی در پاسخ گفته آیه «لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرینَ عَلَى الْمُؤْمِنینَ سَبیلاً» در قرآن میگوید برای کفار راهی را برای مسلمین باز نکنید. گرچه صدام ظالم است اما اگر من از شکنجه میگفتم راهی برای مسیحیان باز میکردم تا بر عراق که یک کشور مسلمان است، مسلط شود!
***
جوانان در قرآن کریم به سه دسته تقسیم شدهاند: جوانانی که در جامعه هضم میشوند و جامعه آنها را عوض میکند و مثل آبی در ظرف که شکل ظرف را به خود میگیرند، جوانانی که در جامعه، خود را حفظ میکنند و تغییر نمیکنند و دسته سوم جوانانی هستند که جامعه را تغییر میدهند.
در مورد دسته اول در آیه 42 سوره المدثر ،«مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ»، بهشتیان از دوزخیان میپرسند چه شد که شما جهنمی شدید؟ چند دلیل در قرآن ذکر میشود که یکی از آنها آیه «کُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِینَ» است یعنی ما در جامعه هضم میشدیم. مثال دسته دوم اصحاب کهف بودند که نخواستند در جامعه فاسد هضم شوند و به غار روی آوردند. حضرت ابراهیم(ع) جوانمردی بود که جامعه را عوض کرد و از دسته سوم است.
در آستانه امتحانات مدارس و دانشگاهها هستیم و ممکن است این شبها صداوسیما فیلمهای جذاب پخش کند. جوانی جلوی تلویزیون نشسته، کمی فیلم میبیند و کمی درس میخواند که در آخر فیلم جذاب، نمیگذارد او درسش را بخواند و هضم در فیلم میشود و این از دسته اول است. جوان دیگری که میبیند فیلم، جاذبه دارد داخل اتاق میرود ودرسش را میخواند و مانند دسته دوم هضم نمی شود. یک جوان دیگر هم در اعتراض به صدا و سیما برای جلوگیری از پخش برنامههای جذاب در دوران امتحانات راهپیمایی راه میاندازد و جوانان و نوجوانان دیگر را با خود همراه میکند و موجب تغییر برنامه صدا و سیما میشود که این از دسته سوم است.
آیا میشود یک نوجوان
امام باشد؟
ما در ستاد اقامه نماز اعلام کرده بودیم که خاطره شیرینترین نمازی که بچه مدرسهایها در عمرشان خواندهاند را طی نامهای برایمان بفرستند و از بعضی از افراد دعوت کردیم تا نامهها را بخوانند که در میان تعداد کثیری از این نامهها یک نامه متعلق به شیرینترین نماز یک دختر 11 ساله بود که به همراه پدرش با اتوبوس به مسافرت رفته بود.
زمانی که این پدر و دختر در اتوبوس بودند دختر با نگاه به خورشید در حال غروب به یاد میآورد که نمازش را نخوانده است و به پدرش اصرار میکند که به راننده بگوید اتوبوس را نگه دارد تا نمازش را بخواند اما پدرش میگوید راننده به خاطر یک نفر این کار را انجام نخواهد داد لذا در این لحظه دختر نا امید از توقف اتوبوس شیشه آبی از کیف پدر بیرون آورده و شروع میکند در اتوبوس وضو بگیرد و نمازش را همانجا روی صندلی بخواند. در همین حین شاگرد راننده او را میبیند و و ماجرا را به راننده میگوید.
هرکس برای نماز قیام کند خداوند مهرش را در دلها مینشاند، راننده با دیدن این دختر، مهر به دلش افتاد و به خاطر او اتوبوس را متوقف کرد. وقتی این دختر 11 ساله برای خواندن نماز از اتوبوس پیاده شد ناگهان افراد دیگری هم برای نماز خواندن پیاده شدند و حدود 17 نفر از مسافران که نماز نخوانده بودند نماز خود را بجا آوردند. از اینرو قرآن کریم میفرماید «وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا»؛ لذا از خصوصیات عباد الرحمن این است که امام شوند.
ضرورت توجه به قرآن
در ماه مبارک رمضان
ماه رمضان ماه قرآن است و من به عنوان پدر معلم از شما برادران و خواهران میخواهم که در این ماه حتما یک دور قرآن را همراه با یکی از شبکههای تلویزیون یا رادیو بدون غلط بخوانید. حدیث داریم که اگر کسی یک دور قرآن را ختم کند یک دعای مستجاب دارد.
من همه قرآن را میخوانم جز سوره«الناس» و در این هنگام دعا میکنم سپس سوره «الناس» را میخوانم و سپس میگویم خداوندا دعاهای مرا که در میان ختم قرآن درخواست کردم، اجابت کن.
امام صادق(ع) فرمود هر کس خودش را بهتر از دیگران ببیند مستکبر است. امام خمینی هیچ وقت خود را رهبر نمیدانست بلکه میگفت رهبر من آن پسر 13 ساله است. هرگز خود را بهتر از دیگران ندانید.
توصیه به نماز اول وقت
نکند وقت نماز چراغ اتاق بسیج روشن باشد! درست نیست که در مسجد باشیم و خود را مشغول کارهای بسیج و کانون کنیم و در نماز جماعت شرکت نکنیم چون هیچ چیز نمیتواند جای نماز جماعت را بگیرد. روزی حضرت علی(ع) برای نماز صبح به مسجد نیامد، پیامبر اکرم(ص) علت را جویا شدند، حضرت زهرا فرمودند که علی(ع) شب را تا صبح عبادت کرده است و چون چشمهایش میسوخت نتوانست در نماز جماعت صبح شرکت کند. این حدیث در سفینهالبحار نقل شده است که حضرت رسول(ص) فرمودند: یا فاطمه(س) به علی(ع) بگواگر شب تا صبح را بخوابد اما در نماز جماعت صبح شرکت کند بهتر از عبادت تا صبح و خواندن نماز فرادی است.
حضرت علی(ع) فرمودند زمانی که پیامبر اکرم(ص) در آخرین لحظات عمرش، سر مبارکشان را بر دامان من نهاده بود، مدام میگفتند: الصلاه، الصلاه، الصلاه!
اهمیت نماز جماعت
هیچ عبادتی مثل نماز نیست. نماز آمپولی است که خدا هم به زمین میزند هم به آسمان. وقتی در زمین زلزله میشود میگویند نماز آیات و وقتی باران نمیآید میگویند نماز باران بخوانید. وقتی نوزاد به دنیا میآید در گوش او حی علی الصلاه میگوئیم و وقتی از دنیا میرود برایش نماز میت میخوانیم. هیچ عبادتی هم اینقدر تنوع ندارد چون ما 350 رقم نماز مستحبی داریم که هر یک با دیگری متفاوت است.اگر همه عبادات را انجام دهیم و در نماز کوتاهی کنیم عبادات ما قبول نمیشوند؛ مثل این است که بهترین نامهها را بنویسیم اما اگر پشت آنها تمبر نباشد به مقصد نمیرسند.
گاهی ممکن است از امام جماعت خوشتان نیاید؛ خوشآمدن یا نیامدن دلیل بر عدالت نیست، عدالت یعنی اینکه او گناه کبیره نکرده باشد، حال اینکه سلیقهاش با شما نخواند دلیل بر دوری از نماز جماعت نیست.
اگر میخواهید مسجدتان رونق داشته باشد، اذان را بین بچهها بچرخانید. اینکه یک نفر میکروفن را بگیرد و خیال کند که ارث پدرش است کار بسیار غلطیاست!
کم حرف بزنید! بین دو نماز سخنرانی نکنید! چون اسلام به ما اجازه داده که نماز اول را به جماعت و نماز دوم را فرادی بخوانیم و از جمع جدا شویم، لذا نباید با سخنرانی ،مردم را معطل کنید و خواندن دو نماز پشت سر هم و سپس تسبیحات حضرت زهرا(س) بسیار میتواند بهتر باشد.
بچههای حزباللهی! شما اگر با سواد باشید دیگران را هم در مسجد جذب میکنید. سعی کنید به لحاظ اخلاقی از جامعه عقب نمانید؛ زیرا من به چشم دیدهام کسانی که با اخلاق، مسلمان شدهاند تعدادشان بیش از کسانی است که با موعظه مسلمان شدند و شما باید دیگران را با محبت به مسجد جذب کنید اگر برای خدا قیام کنید عنایت خداوند حتماً شامل حال شما خواهد شد.
من از منبرهایی که در آن خواب نقل میکنند، ناراحتم.ای جوانها! از ائمه جماعاتتان بخواهید که نیمی از زمان منبرشان را به تفسیر قرآن اختصاص دهند. خدا به پیغمبر(ص) میگوید « لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ» میخواهی حرف بزنی از قرآن بگو.
مرحوم حجتالاسلام سیدعلیاکبر ابوترابی ملقب به سیدالاسراء نقل کرده که یک ماشین صلیب سرخ از یک کشورغربی وارد بغداد شد تا با اسرا مصاحبه کند. به اردوگاه آمدند و از من پرسیدند که اینجا شما را شکنجه میکنند؟ من از پاسخ دادن طفره رفتم. سرهنگ مسئول شکنجه بعد از مصاحبه پرسید که من خودم تو را شکنجه کردم تو چرا نگفتی که من شکنجهات کردم؟ که ابوترابی در پاسخ گفته آیه «لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرینَ عَلَى الْمُؤْمِنینَ سَبیلاً» در قرآن میگوید برای کفار راهی را برای مسلمین باز نکنید. گرچه صدام ظالم است اما اگر من از شکنجه میگفتم راهی برای مسیحیان باز میکردم تا بر عراق که یک کشور مسلمان است، مسلط شود!