دلایل عدم استجابت دعا(پرسش و پاسخ)
پرسش:
چرا دعاها و راز و نیازهای برخی افراد به مقصد اجابت نمی‌رسد؟ لطفا به نحو اجمال دلایل آن را بیان کنید.
پاسخ:
با عنایت به تاکیدات شارع مقدس، آیات و روایات فراوانی مومنان را برای رفع حوائج و خواسته‌هایشان به دعا و نماز توصیه کرده‌اند، چرا برخلاف این توصیه، انتظار مورد نظر از این ادعیه برآورده نشده و به مقصد اجابت نمی‌رسد و چه بسیارند راز و نیازهایی که نیازها و حوائج مورد نظر را رفع نمی‌کنند؟! به طور کلی دلایل عدم استجابت دعا را در حدی که مربوط به بحث رزق و روزی است به نحو اجمال ذیلا مطرح می‌کنیم:
1- مخالفت با حکمت خداوند
در عین حالی که انسان‌ها موظف به دعا کردن و استفاده از این وسیله معنوی‌اند و اثربخشی دعا جزو تقدیرات خداوند است، اما گاهی اجابت نشدن دعا نیز جزو تقدیرات الهی است. کارگردان امور جهان تنها خداوند است که مقررات حکیمانه او در قالب مقدرات، کار جهان را به سامان می‌رساند. دعاها و خواسته‌هایی که در چارچوبه حکمت و تدبیر فراگیر او جای می‌گیرند، جامه عمل می‌پوشند، اما دعاها و خواسته‌هایی که خارج از این چارچوبند باز هم بر اساس تقدیری از تقدیرات او، ناتوان از تحقق وقوع‌اند. بنابراین دعا حکمت و مصلحت الهی را نمی‌تواند تغییر دهد. امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه دعای سیزدهم خطاب به خداوند می‌فرماید: یا من لاتبدل حکمت الوسایل. ای کسی که حکمت تو، با وسایل تغییر نمی‌کند.
2- دعای بدون پشتوانه عملی
از جمله دعاهایی که برخلاف حکمت خداوند است، دعایی است که بدون پشتوانه عملی و تلاش و کوشش متناسب باشد. در واقع گویی آن دعا جایگزین کار و تلاش شده باشد که یقینا بی‌تاثیر است و آثار عملی بر آن مترتب نخواهد شد و به استجابت نخواهد رسید. امام صادق(ع) در این زمینه می‌فرماید: «دعای سه گروه مستجاب نمی‌شود که از جمله آنها دعای فردی است که در منزل خود نشسته و دعا می‌کند، خدایا روزی مرا برسان! و خداوند در جواب می‌فرماید: آیا برای تو راهی برای طلب روزی قرار ندادم؟ (اعلام‌الدین فی صفات المومنین، ص 162)
3- ضعف اعتقادی
گاهی دعاهای بزرگ از قلب‌های ضعیف و کم‌اعتقاد برمی‌خیزد و دعاکننده بدون اطمینان و اعتقاد کافی بر تحقق وعده‌های الهی، لب به دعا می‌گشاید و دست به دعا بلند می‌کند. این گونه دعا بیش از آن که از قلب برخیزد از دهان خارج می‌شود و بیش از آن که ریشه در اعتقادات و ایمان فرد داشته باشد، در زبان و ظاهر او جا دارد. از همین رو است که این صداها در محدوده زمین محصور می‌ماند و توان به آسمان رسیدن را ندارد. دعایی به آسمان می‌رسد که از قلبی آسمانی برخاسته باشد. علی(ع) پس از سفارش مومنان به گشودن درهای نعمت خداوند با استفاده از کلید دعا اضافه می‌کنند: «هرگز کندی اجابت خداوند تو را ناامید نکند، چرا که عطای خداوند به اندازه نیت (تو) است. (نهج‌البلاغه، نامه 31)
بنابراین کندی پاسخ خداوند به دلیل کندی و ضعف نیت و اعتقاد دعاکننده است. هر چقدر دعا قوی باشد، اجابت نیز قوی‌تر است و برعکس.
ادامه دارد
چرا دعاها و راز و نیازهای برخی افراد به مقصد اجابت نمی‌رسد؟ لطفا به نحو اجمال دلایل آن را بیان کنید.
پاسخ:
با عنایت به تاکیدات شارع مقدس، آیات و روایات فراوانی مومنان را برای رفع حوائج و خواسته‌هایشان به دعا و نماز توصیه کرده‌اند، چرا برخلاف این توصیه، انتظار مورد نظر از این ادعیه برآورده نشده و به مقصد اجابت نمی‌رسد و چه بسیارند راز و نیازهایی که نیازها و حوائج مورد نظر را رفع نمی‌کنند؟! به طور کلی دلایل عدم استجابت دعا را در حدی که مربوط به بحث رزق و روزی است به نحو اجمال ذیلا مطرح می‌کنیم:
1- مخالفت با حکمت خداوند
در عین حالی که انسان‌ها موظف به دعا کردن و استفاده از این وسیله معنوی‌اند و اثربخشی دعا جزو تقدیرات خداوند است، اما گاهی اجابت نشدن دعا نیز جزو تقدیرات الهی است. کارگردان امور جهان تنها خداوند است که مقررات حکیمانه او در قالب مقدرات، کار جهان را به سامان می‌رساند. دعاها و خواسته‌هایی که در چارچوبه حکمت و تدبیر فراگیر او جای می‌گیرند، جامه عمل می‌پوشند، اما دعاها و خواسته‌هایی که خارج از این چارچوبند باز هم بر اساس تقدیری از تقدیرات او، ناتوان از تحقق وقوع‌اند. بنابراین دعا حکمت و مصلحت الهی را نمی‌تواند تغییر دهد. امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه دعای سیزدهم خطاب به خداوند می‌فرماید: یا من لاتبدل حکمت الوسایل. ای کسی که حکمت تو، با وسایل تغییر نمی‌کند.
2- دعای بدون پشتوانه عملی
از جمله دعاهایی که برخلاف حکمت خداوند است، دعایی است که بدون پشتوانه عملی و تلاش و کوشش متناسب باشد. در واقع گویی آن دعا جایگزین کار و تلاش شده باشد که یقینا بی‌تاثیر است و آثار عملی بر آن مترتب نخواهد شد و به استجابت نخواهد رسید. امام صادق(ع) در این زمینه می‌فرماید: «دعای سه گروه مستجاب نمی‌شود که از جمله آنها دعای فردی است که در منزل خود نشسته و دعا می‌کند، خدایا روزی مرا برسان! و خداوند در جواب می‌فرماید: آیا برای تو راهی برای طلب روزی قرار ندادم؟ (اعلام‌الدین فی صفات المومنین، ص 162)
3- ضعف اعتقادی
گاهی دعاهای بزرگ از قلب‌های ضعیف و کم‌اعتقاد برمی‌خیزد و دعاکننده بدون اطمینان و اعتقاد کافی بر تحقق وعده‌های الهی، لب به دعا می‌گشاید و دست به دعا بلند می‌کند. این گونه دعا بیش از آن که از قلب برخیزد از دهان خارج می‌شود و بیش از آن که ریشه در اعتقادات و ایمان فرد داشته باشد، در زبان و ظاهر او جا دارد. از همین رو است که این صداها در محدوده زمین محصور می‌ماند و توان به آسمان رسیدن را ندارد. دعایی به آسمان می‌رسد که از قلبی آسمانی برخاسته باشد. علی(ع) پس از سفارش مومنان به گشودن درهای نعمت خداوند با استفاده از کلید دعا اضافه می‌کنند: «هرگز کندی اجابت خداوند تو را ناامید نکند، چرا که عطای خداوند به اندازه نیت (تو) است. (نهج‌البلاغه، نامه 31)
بنابراین کندی پاسخ خداوند به دلیل کندی و ضعف نیت و اعتقاد دعاکننده است. هر چقدر دعا قوی باشد، اجابت نیز قوی‌تر است و برعکس.
ادامه دارد