روند فعلی مذاکرات خوردن چوب و پیاز با هم است!(خبر ویژه)
«وقتی همه تخم مرغها در سبد مذاکره گذاشته میشود، طرف مقابل بیشتر جلو میآید. دلیلی هم نداردکه جلو نیاید. شدت نیاز شما که حتی آب خوردن را هم محتاج آنها میدانید، هر دشمن عاقلی را وادار میکند تا بر فشارها بیفزاید.»
وبسایت الف با انتشار این تحلیل نوشت: تجربه شکست مذاکراتی سال 82 و تبعات سیاسی آن در سال 84 پیش چشم مسئولین باشد. تعلیق تحریمها گشایش اقتصادی ندارد. هم چوب میخوریم و هم پیاز را!
نویسنده خاطرنشان کرد: در توافق ژنو به صراحت اعلام شد که هدف نهایی مذاکرات لغو کامل همه تحریمهای اقتصادی است. اما در میانه راه مذاکرات مسیر کمی تغییر کرد. عبارتهای بیانیه لوزان به صورت دو پهلو نگارش شد. متن فارسی بر لغو همه تحریمها و متن انگلیسی بر تعلیق تحریمهای آمریکا و اروپا دلالت داشت. فکت شیت یا روایت آمریکایی لوزان و فقدان فکت شیت ایرانی بر ابهامات اضافه کرد.
کمی بعد اظهارات صریح مقامات آمریکایی به خصوص وزیر خزانهداری آمریکا در خصوص تعلیق مرحلهای و مدتدار تحریمها بر دامنه نگرانیها افزود. تیم مذاکره کننده در پاسخ به انتقادات مطرح شده در این خصوص مشخصاً اعلام کرد که این صحبتها مصرف داخلی داشته و کماکان لغو تحریمها به عنوان خط قرمز نظام در دستور کار مذاکرات است.
دکتر علی یحییزاده مینویسد: مدتی بعد نمایندگان کنگره آمریکا قانونی به نام «بازنگری توافق هستهای» تصویب کردند که علیرغم وعده وتو (وعده جان کری به ظریف)، به امضای اوباما هم رسید. این قانون صراحتاً مشخص کرد که هیچ یک از تحریمهای کنگره (بیش از 90 درصد تحریمهای اساسی) لغو نخواهد شد و حتی تعلیق تحریمها منوط به بررسی و تأیید متن توافق توسط نمایندگان آمریکاست. بعد از تصویب این قانون و هماهنگی کنگره و دولت آمریکا، مواضع تیم مذاکره کننده ایران تغییر کرد. دکتر عراقچی در تلویزیون حاضر شد و به سبک دیپلماتیک (توریه آمیز) بر تعلیق تحریمها صحه گذاشت. ایشان تصریح کرد که بعد از امضای توافق مدتی زمان لازم است تا توافق در کنگره آمریکا بررسی شود و هر دو طرف آماده انجام تعهدات خود شوند. بعد در روز اجرای توافق (که بنا به گفته رئیس جمهور چند ماه بعد از امضاست) طی بیانیهای از سوی دولت آمریکا همه تحریمهای اقتصادی مرتبط با برنامه هستهای ایران متوقف میشود. این توقف منوط به اجرای تعهدات ایران است. به عبارت دیگر تحریمها لغو نمیشود اما اجرای آن متوقف میگردد.
الف میافزاید: تعلیق (یا توقف اجرا) تحریم چه تفاوتی با لغو دارد؟ تفاوت اصلی تعلیق و لغو، به تأثیر آن در رفتار فعالان اقتصادی باز میگردد. اگر تحریمها تعلیق شود، مخاطره ریسک بازگشت سریع تحریمها باقی میماند و شرکتها و بانکهای خارجی حاضر نمیشوند در فضای شکننده موقتی تحریمها ریسک کرده و وارد تعامل اقتصادی میان مدت و حتی بلندمدت با ایران شوند. در این رابطه تجربه توافق ژنو به عنوان نمونه پایلوت توافق جامع بسیار درسآموز است. هنوز به دلیل خفقان امنیتی- رسانهای ابعاد امتیازهای نگرفته شده در توافق ژنو برای مردم بازگو نشده است. تقریباً هیچ یک از امتیازات دریافتی در ژنو سالم از کیسه مذاکرات خارج نشد. تحریمهای برداشته شده در موضوع پتروشیمی، خودروسازی، کشتیرانی، هواپیمایی، بیمه و نفتکش همگی تو زرد از آب درآمد. حتی آزادسازی پولها به عنوان مهمترین امتیاز ژنو هم از درون تهی بود. پولهای توقیف نشده در هند، کره و ژاپن که قبل از آن صرف واردات میشد تحت عنوان آزادسازی به برخی کشورهای عربی حواله شد و بخشی با هزینههای زیاد تبدیل به اسکناس شد و بخشی در همان کشورها توقیف گردید!! اما همه اینها یک طرف و رفتار بانکهای خارجی در توافق ژنو طرف دیگر. توافق ژنو در بررسی رفتار فعالان خارجی بسیار درسآموز است.