خوشچهره: بسیاری از مشکلات اقتصادی ارتباطی به تحریمها ندارد(خبر ویژه)
در ارزیابی تحریم، عمده مشکلات ناشی از بیبرنامگی دولتها و خوشبینی آنهاست.
دکتر محمد خوشچهره اقتصاددان و استاد دانشگاه درباره سخنان هفته گذشته رئیسجمهور در بزرگنمایی تحریمها نوشت: نمیتوان این واقعیت را نادیده گرفت که بخشی از مشکلات اقتصادی کشور ناشی از تحریم است؛ اما سنجش و ارزیابی میزان و حوزههای اثرگذاری آن اهمیت بالایی دارد چراکه در حوزههای مختلف اقتصاد میزان تأثیرگذاری تحریمها متفاوت است. از سوی دیگر، نباید از نقش سوءمدیریت در بروز مشکلات اقتصادی نیز غفلت کرد. برخی از موانع و مشکلات که مثلاً در بخش کشاورزی وجود دارد شامل عدم خرید تضمینی با قیمت مناسب، مشکلات آب و سرمایههای اولیه و امثال آن است و این مشکلات قبل از آن که به مسائل بیرونی ربط داشته باشد به ضعف مدیریت اقتصاد کلان نسبت به مسائل کشاورزی برمیگردد. خیلی از این موارد با اصلاح سیاستهای اقتصادی و همچنین اصلاح شیوههای مدیریتی و با کمک و مساعدتهایی که میتواند در مصوبات مجلس یا سیاستهای دولت باشد قابل حل است و از همین مسیر میتوانیم از ظرفیتهای خالی اقتصاد کشور استفاده مطلوب کنیم تا به افزایش اشتغال و سایر شاخصهای اقتصادی کمک کنیم. مثلاً بخش مسکن که 90 درصد منابع مربوط به آن داخلی است، به دلیل ضعف دولتها در رکود عمیقی قرار گرفته و متأسفانه بر آن سوداگری غلیظ و مخربی حاکم شده است و این درحالی است که با اصلاح رویههای موجود میتوان از ظرفیت بالای اشتغالزایی آن استفاده کرد.
وی ضمن یادداشتی در روزنامه جامجم میافزاید: تهدید و تحریم به صرف تهدید یا تحریم بودن قابل قضاوت و ارزشیابی نیست بلکه مدیریت تهدید یا تحریم است که آن را ارزشیابی میکند؛ یعنی اگر مدیریت و قوانین صحیح در اقتصاد کلان وجود داشته باشد، با رصد کردن، توجه به دلایل تحریم، بررسی شیوههای اعمالی، برآورد پیامدها و طراحی برنامه مقابله، تهدیدها را تبدیل به فرصت میکند. در ارزیابی مشکل تحریم، عمده مشکلات ناشی از بیبرنامهگی دولتها، مخصوصاً سادهانگاری، محدودنگری، خامنگری و خوشبینی آنها بوده که باعث شده تحریمهایی که قابل کنترل، مهار و کماثر و بیاثر کردن بود. بالعکس در برخی حوزهها به شدت تأثیرگذار باشد. بنابراین گرچه باید درخصوص اختلالات موجود در اقتصاد و همچنین میزان اثرگذاری تحریمها و شیوههای برون رفت از آن به تنویر افکار عمومی پرداخت اما نباید اینطور القا شود که با یک لبخند و روی خوش نشان دادن به کشورهایی مثل آمریکا همه مسائل کشور بهطور بنیادی حل میشود، چراکه بخش زیادی از مشکلات اقتصادی مربوط به مسائل داخلی است و ریشه در اشتباهات و برخی سیاستهای اعمالی هم دارد.
این استاد دانشگاه معتقد است در همین راستا باید بر این نکته تأکید کرد که فضای اقتصادی متأثر از عوامل اقتصادی و در بعضی از مقاطع مهمتر از آنها عوامل غیراقتصادی مخصوصاً آن دسته از عواملی است که باعث منفی کردن جو روانی فعالان اقتصادی و آحاد مردم میشود.
خوشچهره خاطرنشان کرد: با توجه به این که در حال حاضر ما کمتر از 50 درصد ظرفیتهای تولیدمان استفاده میکنیم، قبل از آن که به ظرفیتسازیهای جدید که هم زمانبر است هم با اما و اگرهای متعددی همراه است بپردازیم باید به رفع موانع از سر راه تولید ملی بپردازیم و با افزایش این ظرفیت، که ریشه در عوامل درونزا دارد، میتوان سطح اشتغال ملی را دو برابر کرده و تأثیر کاهنده جدی بر تورم و کاهش فقر گذاشت. بنابراین این خطای استراتژیک است که فکر کنیم رشد و تعالی ملی که از طریق تولید پویای ملی حاصل میشود و آن هم ریشه در اولویت دادن به منابع داخلی دارد، با تزریق خارجی آن هم در فضای تخاصم حاکم کنونی ممکن است.