پوکي استخوان تهديدي جدي براي جامعه ما
دکتر گل عليزاده ،معاون پشتيباني سازمان نظام پزشکي و نايب رئيس انجمن پزشکان عمومي ايران در مراسم فرهنگ سازي مصرف شير در خانواده با بيان عوامل اجتماعي موثر بر سلامت افراد جامعه اظهار کرد: در دنياي امروز ديدگاه هاي سلامت، چشم انداز وسيعي پيدا کرده و ضرورتاً توجه ويژه اي به عوامل تعيين کننده غيرطبي سلامت شده است. بدين معنا که عوامل اجتماعي موثر بر سلامت نظير ميزان درآمد ، سطح تحصيلات، شغل، تغذيه ، طبقه اجتماعي بسيار بيشتر از عواملي مانند عوامل بيولوژيکي باعث ابتلا به بيماري مي شوند و در سلامت انسان نقش بسزايي دارند.
وي ادامه داد: رژيم غذايي خوب و مناسب براي ارتقاي سلامتي از ضروريات است و مواد غذايي و تنوع آن موجب بروز بيماري هاي ناشي از سوء تغذيه مي شوند. در اين راستا ماده 84 قانون برنامه چهارم توسعه، دولت را موظف به نهادينه کردن مديريت، سياست گذاري، ارزشيابي و هماهنگي اين قلمرو از جمله امنيت غذا و تغذيه در کشور، تامين سبد مطلوب غذايي و کاهش بيماري هاي ناشي از سوء تغذيه و گسترش سلامت همگاني کرده است. با تشکيل شوراي عالي سلامت و امنيت غذايي و همچنين ارتقاي فرهنگ و سواد تغذيهاي جامعه، در سال 1388 ابلاغ سند غذايي صورت گرفت؛ اما به نظر مي رسد تا کنون اصلاح سبد غذايي مردم به نتيجه اي نرسيده است.
دکتر گل عليزاده با اشاره به برخي عوامل مخرب بر سلامت عمومي انسانها اضافه کرد: امروزه پوکي استخوان يکي از مشکلات تغذيه شايع در کشور است که به دليل کمبود دريافت کلسيم در رژيم غذايي روزانه در طولاني مدت رخ مي دهد. در واقع اگر فردي کلسيم را از طريق مواد غذايي دريافت نکند، ابتدا دچار کاهش تراکم استخوان ، نرمي استخوان و سپس دچار پوکي استخوان مي شود.
وي افزود: طبق مطالعات انجام شده 90 درصد خانواده هاي ايران کمبود کليسيم دارند و بعد از حذف يارانه شير و افزايش قيمت مواد لبني ، خريد مواد لبني 14 درصد کاهش نشان مي دهد. در واقع گراني شير و لبنيات باعث شده که بسياري از خانواده هاي ايراني شير را از سبد کالاهاي مصرفي حذف کنند و اولويت را به نان، برنج، گوشت و مرغ بدهند. شير يکي از منابع با ارزش و اصلي در هرم غذايي است و بدن انسان بيشتر از گروه غلات، ميوه و سبزيجات به اين منبع غذايي نياز دارد. پيش از گراني اين ماده غذايي آمار مصرف شير و لبنيات 80 تا 100 کيلوگرم در سال بود که در حال حاضر با کاهش 22 درصدي مواجه شده ايم و به 60 تا 70 کيلوگرم در سال کاهش پيدا کرده است.
وي با مهم ارزيابي کردن فرهنگ سازي مصرف شير و فرآوردههاي لبني گفت: با جدي تلقي کردن موضوع فرهنگ سازي مصرف اين ماده مهم غذايي براي مردم، بايد نسبت به اثرات قيمت شير توجه ويژه شود. سياست استمرار تغذيه با شير در مدارس و اصلاح سبد غذايي مردم به گونه اي که مصرف شير ، ميوه و سبزيها جايگزين نوشابه ، چيپس و پفک شود ، راه برون رفت از وضع موجود است.
دکتر گل عليزاده به افزايش اضافه وزن در ميان آحاد مردم اشاره کرد و افزود: در حال حاضر شاهد کاهش تراکم استخوان در سنين زير 30 سال در کشور هستيم که اين دسته از افراد با کوچکترين ضربه ، خود به خود دچار شکستگي مي شوند که بار مالي زيادي را به خانواده و جامعه تحميل مي کند.
وي ادامه داد: همچنين 30 درصد افراد جامعه ما اضافه دارند، 15 درصد افراد چاق هستند همچنين 6 درصد جمعيت كودكان زير 5 سال جامعه دچار کوتاهي قد، 4 درصد دچار لاغري ، 4 درصد دچار کمبود وزن و 28 درصد از جامعه نيز دچار کم تحرکي هستند.
نايب رئيس انجمن پزشكان عمومي ايران در بخش ديگري از صحبت هاي خود گفت: براي تشريح اهميت تاثير استفاده شير براي بدن انسان بايد گفت که حتي خامه ، سرشير و کره نيز که جزو فرآورده هاي شير هستند هيچ گاه منبع مناسبي براي کلسيم نيستند. اين فرآورده ها تنها باعث بالا رفتن چربي خون و کلسترول مي شوند و اضافه وزن و چاقي را به دنبال دارند.ماست خامه اي ، پنير خامه اي و شير پرچرب نيز کمترين ميزان کلسيم را دارند و نمي توان به لحاظ منبع غني کلسيم به آنها تکيه کرد. بر اين اساس از يک طرف کاهش مصرف شير و فرآورده هاي لبني و از سوي ديگر آمار تکان دهنده نوشابه هاي گازدار که ايران را در جايگاه نخست استفاده از نوشابه در دنيا قرار داده است هشداري جدي براي تغيير نگرش مردم در برنامه غذايي خود است.
وي ادامه داد: سرانه استفاده از نوشابه گازدار در دنيا 10 ليتر است. اين در حالي است که ايران به صورت سالانه 42 ليتر نوشابه گازدار استفاده مي کند. اين برنامه غذايي غلط سبب پوسيدگي دندان، چاقي، سوء تغذيه ، اثرات مخرب بر کليه ، اختلال در خواب و ... خواهد شد.