(بدان ای سالک راه خدا!) تهذیب مصدر باب تفعیل به معنی آراستن و اصلاح کردن است. مرد مهذب، مرد پاکیزه خوی را گویند. مهذب به معنی پاک شده است. کسی که فضایل را کسب و رذایل را دفع کند، تهذیب نفس نموده و به اصلاح حال خود موفق شده است. عبدالرزاق کاشانی در موضوع تهذیب نفس می‌نویسد: تهذیب تحسین ادب، تحسین خلق، تحسین عمل و تحسین علم است.
خواجه عبدالله انصاری می‌گوید: «تهذیب شعبه‌ای از شعب ریاضت و امتحان و ابتلاء سالکان مبتدی است (سالکان با امتحانات و ابتلائات مهذب می‌شوند) و بر سه درجه است: درجه اول تهذیب خدمت، دوم تهذیب حالِ، سوم تهذیب قصد است. در اول خدمت مهذب می‌شود. در دوم حال مهذب می‌گردد. در سوم قصد.
تهذیب خدمت آن است که جهل خدمت را از طریق صواب خارج نسازد. خدمت عادت نشود، همتی که موجب انجام خدمت است قاصر نگردد... کمال مطلوب وقتی حاصل است که شخص از عادت خارج گردد. تهذیب حال آن است که حال به علم متمایل نگردد، برای رسم خاضع نشود و صاحب حال به حظ التفاتی نکند... سالک وقتی در بحر عرفان قرار گرفت و به آب حیات معرفت تزکیه شد و مهذب گردید واجد حال می‌شود حال در اثر معرفت و صفای خاطر و جلای باطن است.
قصد مهذب می‌گردد وقتی که عامل در وجود خود نسبت به انجام عمل اکراهی نداشته باشد، بر انجام عمل علاقمند و با گشاده‌رویی بدان رو کند و بر حکم علم نیز فائق باشد.
تنها چیزی که می‌تواند عامل را از ذل اکراه و آفت فتور برهاند و به این مقام از تهذیب قصد برساند محبت و عشق به معبود است. عمل وقتی روی محبت و عشق صورت گیرد عامل احساس اکراه و کسالت نمی‌کند و عمل را روی غرض و نظر انجام نمی‌دهد. 1
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- مقامات معنوی، محسن بینا، ج1، ص 157