جایگاه شورایاری‌ها و ضرورت محوریت مساجد در مدیریت محله ها
شورایاری بازوی اجرایی محلات (گزارش روز)
گروه گزارش
شورایاری‌ها با توجه به نقشی که در قانون برای آنها تعریف شده است، در سیستم نظارت مردمی در مدیریت شهری، از جایگاه مهمی در مدیریت فرهنگی و اجتماعی شهری در سطح محلات برخوردار هستند.
در واقع، این انجمن‌های محلی که از سوی مردم و با رأی مستقیم آنها انتخاب می‌شوند، عامل نظارت مردمی بر مدیریت شهری در محلات هستند.
از سوی دیگر محوریت مسجد در رویدادهای فرهنگی و اجتماعی مردم همواره از دیرباز موجب تحولات چشمگیری در جامعه بوده است که امروزه شاهد کمرنگ شدن این محوریت در مدیریت فرهنگی و اجتماعی جامعه و محلات هستیم.
در این گزارش ابتدا به بررسی جایگاه شورایاری‌ها و سپس به اهمیت محوریت مسجد در مدیریت فرهنگی و اجتماعی شهر پرداخته ایم.
فردا، انتخابات شورایاری
گستردگی کلانشهری همچون شهر تهران، رسیدگی به مشکلات محلات مختلف را امری سخت و پیچیده کرده است. بر این اساس، برای رسیدگی بهتر به امورات فرهنگی، اجتماعی و عمرانی محلات دور و نزدیک، تشکیل شورایاری‌ها با انتخاب مستقیم مردم راهکاری است که مطابق قانون، مدتی است در شهر تهران و روستاهای کشور دنبال می‌شود.
فردا 22 اسفندماه جاری شاهد برگزاری انتخابات شورایاری‌های محلات تهران خواهیم بود.
در سالیان گذشته، توجه به ایجاد نهادهای فرهنگی جدید در قالب‌هایی غیراز قالب‌های سنتی همچون مساجد، مدیریت فرهنگی، اجتماعی محلات را از مسجد دور کرده است. این رویداد فرصتی برای بررسی جایگاه شورایاری‌ها در مدیریت محلات و نیز احیای جایگاه مساجد در مدیریت فرهنگی، اجتماعی محلات است.
2000 صندوق برای اخذ رأی از مردم
در انتخابات شورایاری
انجام امور مربوط به انتخابات شوراياري‌ها مطابق تصميمات و ابلاغ ستاد هماهنگی بر عهده شورای شهر تهران است که با هماهنگی با سایر دستگاه‌ها و نهادها همچون وزارت کشور و شهرداری‌ها صورت می‌پذیرد.
پس از اعلام مهلت ثبت نام داوطلبان عضویت در شورایاری‌ها و تایید صلاحیت 95 درصد از ثبت نام کنندگان، زمان مجاز برای تبلیغات از ساعت 8 صبح روز پنجشنبه، چهاردهم اسفند آغاز شده است. مهلت تبلیغات برای داوطلبین تا 8 صبح روز پنجشنبه، بیست و یکم اسفندماه ادامه دارد و پس از آن در روز 22 اسفندماه، 2000 صندوق با 4800 نیروی اجرایی صندوق‌ها و هیئت نظارت، در 354 محله، آرای شهروندان را اخذ و شمارش می‌کنند.
شورایاری و امنای محل؛ مدیران فرهنگی، اجتماعی محلات
مجتبی شاکری، عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه شورایاری‌ها همان انجمن‌های محلی است که در قانون آمده است، به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «در تهران 354 محله داریم که در هر محله، 7 نفر به عنوان عضو اصلی و 3 نفر به عنوان عضو علی البدل انتخاب می‌شوند و این افراد با تعدادی از امنای محله مجموعه‌ای را شکل می‌دهند که این مجموعه، مدیر محله را انتخاب می‌کنند و در واقع، اعضای شورایاری به همراه 8 نفر از امنای محل، امورات فرهنگی و اجتماعی و عمرانی محله را اداره می‌کنند.»
شورایاری ها؛ جهت‌دهنده برنامه‌ریزی بودجه عمرانی، فرهنگی و اجتماعی محلات
شاکری نقش و جایگاه شورایاری را در مدیریت محلات مهم ارزیابی و بیان می‌کند: «وظایف شورایاری‌ها عمدتاً وظایف نظارتی است و وظیفه نظارتی شورای شهر در سطح محلات به شورایاری‌ها واگذار می‌شود تا آنها که از نزدیک شاهد مطالبات و نیازهای مردم محله هستند، در یک همکاری مشترک با شهرداران نواحی مختلف هر منطقه، کمک کنند تا برنامه‌ریزی‌های بودجه‌ای، عمرانی و فرهنگی، اجتماعی هر منطقه با توجه به نیازمندی‌ها و مطالبات مردم در هر محله صورت پذیرد.» عضو شورای شهر تهران می‌افزاید: «وجود شورایاری‌ها امر مهمی است که نبود آنها نقصی در نظارت بر مدیریت محلات و مناطق از سوی شورای شهر تهران است. »
بنابراین با توجه به جایگاه شورایاری‌ها در اداره امورات محلات، حضور مردم در انتخابات شورایاری در پیش رو، از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع، حضور مردم در پای صندوق‌های اخذ رأی و انتخاب افراد کاردان، شایسته، متعهد و دلسوزتر، آینده خوب محلاتشان را رقم خواهد زد.
شورایاری؛ ارتقای مشارکت عمومی
در مدیریت محلات
همچنین مشارکت مردم در امر شورایاری یک اتفاق مثبت به لحاظ جامعه شناسی و افزایش ارتباطات اجتماعی مردم در یک محله است. این مشارکت نشان‌دهنده ارتقای سطح ارتباطات اجتماعی مردم و افزایش مشارکت آنها در اداره محلات و رفع مشکلات مختلف محلات است.
حسین آقاجانی مرسا، مردم شناس و جامعه شناس اقوام و فرهنگ ایرانی درباره جایگاه شورایاری می‌گوید: «مشارکت مردم در انتخابات شورایاری و مدیریت محله در قالب تشکیل شورایاری‌ها به نوعی مناسبات اجتماعی و کمک و یاری را در افراد تقویت می‌کند و ایده خوبی است که با توجه به فرهنگ غنی اسلامی و ایرانی، امروز تشکل‌های مردمی که در گذشته در روستاها برای یاری کردن و حل مشکلات روستاها با مدیریت کدخدا وجود داشت، در قالب شورایاری یعنی انجمنی برای یاری کردن در امر مدیریت فرهنگی، اجتماعی و عمرانی محله تشکیل شود.»
این جامعه شناس با اشاره به مشارکت پایین مردم مناطق و محلاتی از شهر که مملو از زندگی آپارتمانی است، در برنامه‌های مشارکتی برای اداره اجتماعی محلات عنوان می‌دارد: «در محلات آپارتمان نشینی این نوع مشارکت‌ها کمتر است و هر جا که از محله‌های سنتی دورتر شدیم مشارکت مردم کاهش پیدا کرده است. بر این اساس لازم است برای ارتقای سطح مشارکت مردم در این مناطق و محلات راهکاری پیدا کرد.»
لزوم افزایش روحیه مشارکت در شورایاری
در مناطق آپارتمان نشین
این جامعه شناس در پاسخ به این سوال که راهکار شما برای حل این مشکل چیست، با تأکید بر اینکه باید در این باره مطالعاتی صورت پذیرد، می‌گوید: «به هر حال باید در ساختارهای اجتماعی آپارتمان نشینی و مجتمع‌های مسکونی به نوعی فضاهایی به وجود بیاید که در آن جا، مردم هم‌محله، بطور مستمر دور هم نشینی و دیدار چهره به چهره داشته باشند تا در این دیدارها هم همدیگر را بشناسند و با یکدیگر آشنا شوند و هم در جریان مشکلات عمومی یکدیگر قرار گیرند و فکری برای حل آن به صورت مشارکتی داشته باشند تا در این دیدارها، زمینه و بستر برای بالا رفتن سطح مشارکت آنها در برنامه‌های اجتماعی همچون انتخابات شورایاری افزایش یابد.»
ظرفیت مساجد و افزایش روحیه مشارکت در مدیریت محلات
این جامعه شناس می‌افزاید: «برای این کار باید سالن‌هایی را در هر محله به تجمع و دور هم نشینی مستمر مردم اختصاص داد. استفاده از ظرفیت مساجد و سالن‌هایی که در این مساجد برای امور فرهنگی و غیرفرهنگی تعبیه شده است، می‌تواند برای انجام این کار مفید باشد. مثلاً با برگزاری مراسم‌های مختلف و حتی مراسم عقد دختران و پسران در آنها، برگزاری مراسم ملی و مذهبی و نیز دور هم جمع شدن‌های مستمر و مناسبتی مردم محلات مجتمع و آپارتمان نشین می‌تواند مقدمه‌ای برای ارتقای سطح مشارکت اجتماعی آنها باشد.»
در واقع، مساجد از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی یکی از ارکان مهم رویدادهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده و در این امر بسیار موفق بوده و متاسفانه در دوره‌ای با ایجاد فرهنگسراها و سرای محلات و پیگیری برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در این مراکز، از تمرکز و توجه به مساجد به عنوان نهادی همه جانبه کاسته شده است.
جایگاه مسجد و آثار رویکرد مسجد محور
در شورایاری ها
با توجه به جایگاه مسجد در فرهنگ دینی ما و جایگاه آن در دوره حکومتی پیامبر اعظم(ص)، به نظر می‌رسد، لازم است در مدیریت فرهنگی، اجتماعی محلات، در کنار سایر نهادهای فرهنگی همچون سراهای محلات، توجه ویژه‌ای به کاربردهای مختلف مذهبی، فرهنگی و اجتماعی مساجد صورت گیرد و کاربردهای مختلف آن تقویت شود.
بر این اساس، مردم باید در انتخاب اعضای شورایاری به اهتمام نامزدها بر احیای جایگاه واقعی مساجد در امورات محلات توجه داشته باشند تا مساجدی که تبدیل به یک فضا برای برگزاری مراسم مذهبی صرف شده‌اند، جایگاه واقعی خود را در رشد و تعالی فرهنگی، مذهبی و اجتماعی محلات بازیابند.
پرویز سروری، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و عضو شورای شهر تهران در این باره معتقد است: «رویکرد مسجد محور در مدیریت فرهنگی و اجتماعی شهری آثار مثبتی در کاهش هزینه‌های مالی مدیریت شهری و افزایش بهره وری و همچنین ارتقای سطح فرهنگ دینی و اخلاقی مردم محلات دارد. »
شورایاری ها؛ پارلمان‌های محلی برای مشارکت مردم در تعیین سرنوشت محلات
این عضو شورای شهر تهران همچنین برگزاری انتخابات شورایاری در محلات را افتخار بزرگی برای جمهوری اسلامی می‌داند و عنوان می‌دارد: «انتخابات شورایاری‌ها تحقق یکی از وعده‌های بزرگ انقلاب جهت مشارکت فزاینده مردم در تعیین سرنوشت شان به دست خویش است. امروز در حالی که کشورهای مدعی دموکراسی و حقوق بشر، با ادعای نخ نماشده ای، حقوق بشر را در جمهوری اسلامی زیر سوال می‌برند، شاهد هستند که جمهوری اسلامی حتی در پایین‌ترین سطوح و لایه‌های اجتماعی، پارلمان‌های محلی را شکل می‌دهد و زمینه‌های حضور و مشارکت مردم را در همه عرصه‌ها فراهم می‌کند.
شورایاری ها؛ زمینه ساز عدالت
در برخورداری از خدمات شهری
سروری درباره اختیارات و وظایف شورایاری‌ها در سطح محلات خاطرنشان می‌کند: «با گذشت زمان از آغاز تشکیل شورایاری‌ها، رفته رفته با انتقال بعضی از اختیارات به شورایاری‌ها، بسترهای مناسبی برای نظارت بر مدیریت شهری با هدف ارائه خدمات فراگیر و جلوگیری از متمرکز شدن امکانات در نقاط بهره‌بردار و محروم ماندن مردم در نقاط غیربرخوردار ایجاد شده است که این از مهم‌ترین اهداف تشکیل شورایاری هاست. »
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه شورایاری‌ها زمینه عدالت در برخورداری از خدمات شهری را در همه عرصه‌های شهری فراهم می‌کنند، می‌افزاید: «این ویژگی وجهه مهم شورایاری هاست زیرا ما در گذشته شاهد آن بودیم که این خدمات به سوی ویترین‌های شهری هدایت می‌شد. یعنی جاهایی که در منظر مسئولین بود، بیشتر مورد توجه بود اما حضور شورایاری‌ها و مطالبه گری که از طرف شورایاری‌ها برای بهبود وضعیت عمرانی و ارائه خدمات در کوچه و محلات و نقاط دور افتاده و محروم شکل گرفته است، رفته رفته امکان برخورداری و رفع محرومیت از مردم تهران را به صورت عادلانه از این خدمات فراهم کرده است.»
لزوم حضور پر شور اهالی مسجد
در انتخابات شورایاری
همچنین حجت‌الاسلام ابوالقاسم علیزاده، معاون شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور انتخابات شورایاری را فرصتی دیگر برای خدمت به مردم در سایه انقلاب اسلامی و برکات آن می‌داند و می‌افزاید: « شورایاری‌ها در جهت دادن به امکانات فرهنگی و اجتماعی نقش مهم و بسزایی دارند و بر این اساس باید افرادی دغدغه مند و پایبند به ارزش‌های انقلاب و آرمان شهدا که تشنه خدمت به مردم هستند به آن راه یابند.»
وی درباره ضرورت حضور پر شور مردم و توجه به رویکرد مسجد محوری در اعضای شورایاری عنوان می‌کند: «با توجه به اهمیت و جایگاه شورایاری‌ها در مدیریت فرهنگی محلات، لازم است افرادی از میان شخصیت‌های متدین و اهالی مسجد در این انتخابات شرکت داشته باشند و مردم با توجه به اهمیت محوریت مسجد در مدیریت فرهنگی محلات این افراد را حمایت کنند تا با حضور در شورایاری‌ها، محوریت مسجد را در مدیریت فرهنگی شهر وارد کنند.»
شورایاری ها؛ نظارت محلی یا بازوی نظارتی شورای شهر تهران
در مجموع، براساس آن چه گفته شد، در بررسی وظایف شورایاری‌ها دو نگاه کلی وجود دارد؛ یک نگاه این است که رفته رفته شورایاری‌ها در امر انتخاب شهرداران نواحی و مناطق وارد می‌شوند و به نوعی پارلمان‌های محلی با اختیارات قابل قبولی شکل بگیرد. نگاه دوم نیز این است که شورایاری‌ها در اصل نیرو کمکی برای شورای شهر تهران هستند و به نوعی بازوهای عملی را برای اعمال نظارت در عرصه‌های مدیریت شهری فراهم می‌کنند.
این اختیارات، هر کدام که باشد، نشان از جایگاه شورایاری‌ها در مدیریت همه جانبه محلات در سطح تهران دارد. بر این اساس امروز حضور گسترده مردم می‌تواند زمینه‌های این بهره‌برداری را در زمینه‌های مختلف فراهم کند. همچنین لحاظ رویکرد مسجد در نامزدهای عضویت در شورایاری‌ها با توجه به افت شدید جایگاه مسجد در حل مشکلات محلات در سال‌های گذشته و اثرات منفی آن کمک می‌کند تا با تشکیل شورای محلی قوی و منسجم به لحاظ فرهنگی و دینی بخش قابل توجهی از مشکلات فرهنگی و اجتماعی محلات حل شود. این مهم در صورتی محقق خواهد شد که افرادی لایق، کاردان، متعهد، دلسوز و دارای فراغت و پایبند به فرهنگ دینی در انجمن‌های شورایاری حضور یابند.
شورایاری‌ها با توجه به نقشی که در قانون برای آنها تعریف شده است، در سیستم نظارت مردمی در مدیریت شهری، از جایگاه مهمی در مدیریت فرهنگی و اجتماعی شهری در سطح محلات برخوردار هستند.
در واقع، این انجمن‌های محلی که از سوی مردم و با رأی مستقیم آنها انتخاب می‌شوند، عامل نظارت مردمی بر مدیریت شهری در محلات هستند.
از سوی دیگر محوریت مسجد در رویدادهای فرهنگی و اجتماعی مردم همواره از دیرباز موجب تحولات چشمگیری در جامعه بوده است که امروزه شاهد کمرنگ شدن این محوریت در مدیریت فرهنگی و اجتماعی جامعه و محلات هستیم.
در این گزارش ابتدا به بررسی جایگاه شورایاری‌ها و سپس به اهمیت محوریت مسجد در مدیریت فرهنگی و اجتماعی شهر پرداخته ایم.
فردا، انتخابات شورایاری
گستردگی کلانشهری همچون شهر تهران، رسیدگی به مشکلات محلات مختلف را امری سخت و پیچیده کرده است. بر این اساس، برای رسیدگی بهتر به امورات فرهنگی، اجتماعی و عمرانی محلات دور و نزدیک، تشکیل شورایاری‌ها با انتخاب مستقیم مردم راهکاری است که مطابق قانون، مدتی است در شهر تهران و روستاهای کشور دنبال می‌شود.
فردا 22 اسفندماه جاری شاهد برگزاری انتخابات شورایاری‌های محلات تهران خواهیم بود.
در سالیان گذشته، توجه به ایجاد نهادهای فرهنگی جدید در قالب‌هایی غیراز قالب‌های سنتی همچون مساجد، مدیریت فرهنگی، اجتماعی محلات را از مسجد دور کرده است. این رویداد فرصتی برای بررسی جایگاه شورایاری‌ها در مدیریت محلات و نیز احیای جایگاه مساجد در مدیریت فرهنگی، اجتماعی محلات است.
2000 صندوق برای اخذ رأی از مردم
در انتخابات شورایاری
انجام امور مربوط به انتخابات شوراياري‌ها مطابق تصميمات و ابلاغ ستاد هماهنگی بر عهده شورای شهر تهران است که با هماهنگی با سایر دستگاه‌ها و نهادها همچون وزارت کشور و شهرداری‌ها صورت می‌پذیرد.
پس از اعلام مهلت ثبت نام داوطلبان عضویت در شورایاری‌ها و تایید صلاحیت 95 درصد از ثبت نام کنندگان، زمان مجاز برای تبلیغات از ساعت 8 صبح روز پنجشنبه، چهاردهم اسفند آغاز شده است. مهلت تبلیغات برای داوطلبین تا 8 صبح روز پنجشنبه، بیست و یکم اسفندماه ادامه دارد و پس از آن در روز 22 اسفندماه، 2000 صندوق با 4800 نیروی اجرایی صندوق‌ها و هیئت نظارت، در 354 محله، آرای شهروندان را اخذ و شمارش می‌کنند.
شورایاری و امنای محل؛ مدیران فرهنگی، اجتماعی محلات
مجتبی شاکری، عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه شورایاری‌ها همان انجمن‌های محلی است که در قانون آمده است، به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «در تهران 354 محله داریم که در هر محله، 7 نفر به عنوان عضو اصلی و 3 نفر به عنوان عضو علی البدل انتخاب می‌شوند و این افراد با تعدادی از امنای محله مجموعه‌ای را شکل می‌دهند که این مجموعه، مدیر محله را انتخاب می‌کنند و در واقع، اعضای شورایاری به همراه 8 نفر از امنای محل، امورات فرهنگی و اجتماعی و عمرانی محله را اداره می‌کنند.»
شورایاری ها؛ جهت‌دهنده برنامه‌ریزی بودجه عمرانی، فرهنگی و اجتماعی محلات
شاکری نقش و جایگاه شورایاری را در مدیریت محلات مهم ارزیابی و بیان می‌کند: «وظایف شورایاری‌ها عمدتاً وظایف نظارتی است و وظیفه نظارتی شورای شهر در سطح محلات به شورایاری‌ها واگذار می‌شود تا آنها که از نزدیک شاهد مطالبات و نیازهای مردم محله هستند، در یک همکاری مشترک با شهرداران نواحی مختلف هر منطقه، کمک کنند تا برنامه‌ریزی‌های بودجه‌ای، عمرانی و فرهنگی، اجتماعی هر منطقه با توجه به نیازمندی‌ها و مطالبات مردم در هر محله صورت پذیرد.» عضو شورای شهر تهران می‌افزاید: «وجود شورایاری‌ها امر مهمی است که نبود آنها نقصی در نظارت بر مدیریت محلات و مناطق از سوی شورای شهر تهران است. »
بنابراین با توجه به جایگاه شورایاری‌ها در اداره امورات محلات، حضور مردم در انتخابات شورایاری در پیش رو، از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع، حضور مردم در پای صندوق‌های اخذ رأی و انتخاب افراد کاردان، شایسته، متعهد و دلسوزتر، آینده خوب محلاتشان را رقم خواهد زد.
شورایاری؛ ارتقای مشارکت عمومی
در مدیریت محلات
همچنین مشارکت مردم در امر شورایاری یک اتفاق مثبت به لحاظ جامعه شناسی و افزایش ارتباطات اجتماعی مردم در یک محله است. این مشارکت نشان‌دهنده ارتقای سطح ارتباطات اجتماعی مردم و افزایش مشارکت آنها در اداره محلات و رفع مشکلات مختلف محلات است.
حسین آقاجانی مرسا، مردم شناس و جامعه شناس اقوام و فرهنگ ایرانی درباره جایگاه شورایاری می‌گوید: «مشارکت مردم در انتخابات شورایاری و مدیریت محله در قالب تشکیل شورایاری‌ها به نوعی مناسبات اجتماعی و کمک و یاری را در افراد تقویت می‌کند و ایده خوبی است که با توجه به فرهنگ غنی اسلامی و ایرانی، امروز تشکل‌های مردمی که در گذشته در روستاها برای یاری کردن و حل مشکلات روستاها با مدیریت کدخدا وجود داشت، در قالب شورایاری یعنی انجمنی برای یاری کردن در امر مدیریت فرهنگی، اجتماعی و عمرانی محله تشکیل شود.»
این جامعه شناس با اشاره به مشارکت پایین مردم مناطق و محلاتی از شهر که مملو از زندگی آپارتمانی است، در برنامه‌های مشارکتی برای اداره اجتماعی محلات عنوان می‌دارد: «در محلات آپارتمان نشینی این نوع مشارکت‌ها کمتر است و هر جا که از محله‌های سنتی دورتر شدیم مشارکت مردم کاهش پیدا کرده است. بر این اساس لازم است برای ارتقای سطح مشارکت مردم در این مناطق و محلات راهکاری پیدا کرد.»
لزوم افزایش روحیه مشارکت در شورایاری
در مناطق آپارتمان نشین
این جامعه شناس در پاسخ به این سوال که راهکار شما برای حل این مشکل چیست، با تأکید بر اینکه باید در این باره مطالعاتی صورت پذیرد، می‌گوید: «به هر حال باید در ساختارهای اجتماعی آپارتمان نشینی و مجتمع‌های مسکونی به نوعی فضاهایی به وجود بیاید که در آن جا، مردم هم‌محله، بطور مستمر دور هم نشینی و دیدار چهره به چهره داشته باشند تا در این دیدارها هم همدیگر را بشناسند و با یکدیگر آشنا شوند و هم در جریان مشکلات عمومی یکدیگر قرار گیرند و فکری برای حل آن به صورت مشارکتی داشته باشند تا در این دیدارها، زمینه و بستر برای بالا رفتن سطح مشارکت آنها در برنامه‌های اجتماعی همچون انتخابات شورایاری افزایش یابد.»
ظرفیت مساجد و افزایش روحیه مشارکت در مدیریت محلات
این جامعه شناس می‌افزاید: «برای این کار باید سالن‌هایی را در هر محله به تجمع و دور هم نشینی مستمر مردم اختصاص داد. استفاده از ظرفیت مساجد و سالن‌هایی که در این مساجد برای امور فرهنگی و غیرفرهنگی تعبیه شده است، می‌تواند برای انجام این کار مفید باشد. مثلاً با برگزاری مراسم‌های مختلف و حتی مراسم عقد دختران و پسران در آنها، برگزاری مراسم ملی و مذهبی و نیز دور هم جمع شدن‌های مستمر و مناسبتی مردم محلات مجتمع و آپارتمان نشین می‌تواند مقدمه‌ای برای ارتقای سطح مشارکت اجتماعی آنها باشد.»
در واقع، مساجد از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی یکی از ارکان مهم رویدادهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده و در این امر بسیار موفق بوده و متاسفانه در دوره‌ای با ایجاد فرهنگسراها و سرای محلات و پیگیری برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در این مراکز، از تمرکز و توجه به مساجد به عنوان نهادی همه جانبه کاسته شده است.
جایگاه مسجد و آثار رویکرد مسجد محور
در شورایاری ها
با توجه به جایگاه مسجد در فرهنگ دینی ما و جایگاه آن در دوره حکومتی پیامبر اعظم(ص)، به نظر می‌رسد، لازم است در مدیریت فرهنگی، اجتماعی محلات، در کنار سایر نهادهای فرهنگی همچون سراهای محلات، توجه ویژه‌ای به کاربردهای مختلف مذهبی، فرهنگی و اجتماعی مساجد صورت گیرد و کاربردهای مختلف آن تقویت شود.
بر این اساس، مردم باید در انتخاب اعضای شورایاری به اهتمام نامزدها بر احیای جایگاه واقعی مساجد در امورات محلات توجه داشته باشند تا مساجدی که تبدیل به یک فضا برای برگزاری مراسم مذهبی صرف شده‌اند، جایگاه واقعی خود را در رشد و تعالی فرهنگی، مذهبی و اجتماعی محلات بازیابند.
پرویز سروری، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و عضو شورای شهر تهران در این باره معتقد است: «رویکرد مسجد محور در مدیریت فرهنگی و اجتماعی شهری آثار مثبتی در کاهش هزینه‌های مالی مدیریت شهری و افزایش بهره وری و همچنین ارتقای سطح فرهنگ دینی و اخلاقی مردم محلات دارد. »
شورایاری ها؛ پارلمان‌های محلی برای مشارکت مردم در تعیین سرنوشت محلات
این عضو شورای شهر تهران همچنین برگزاری انتخابات شورایاری در محلات را افتخار بزرگی برای جمهوری اسلامی می‌داند و عنوان می‌دارد: «انتخابات شورایاری‌ها تحقق یکی از وعده‌های بزرگ انقلاب جهت مشارکت فزاینده مردم در تعیین سرنوشت شان به دست خویش است. امروز در حالی که کشورهای مدعی دموکراسی و حقوق بشر، با ادعای نخ نماشده ای، حقوق بشر را در جمهوری اسلامی زیر سوال می‌برند، شاهد هستند که جمهوری اسلامی حتی در پایین‌ترین سطوح و لایه‌های اجتماعی، پارلمان‌های محلی را شکل می‌دهد و زمینه‌های حضور و مشارکت مردم را در همه عرصه‌ها فراهم می‌کند.
شورایاری ها؛ زمینه ساز عدالت
در برخورداری از خدمات شهری
سروری درباره اختیارات و وظایف شورایاری‌ها در سطح محلات خاطرنشان می‌کند: «با گذشت زمان از آغاز تشکیل شورایاری‌ها، رفته رفته با انتقال بعضی از اختیارات به شورایاری‌ها، بسترهای مناسبی برای نظارت بر مدیریت شهری با هدف ارائه خدمات فراگیر و جلوگیری از متمرکز شدن امکانات در نقاط بهره‌بردار و محروم ماندن مردم در نقاط غیربرخوردار ایجاد شده است که این از مهم‌ترین اهداف تشکیل شورایاری هاست. »
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه شورایاری‌ها زمینه عدالت در برخورداری از خدمات شهری را در همه عرصه‌های شهری فراهم می‌کنند، می‌افزاید: «این ویژگی وجهه مهم شورایاری هاست زیرا ما در گذشته شاهد آن بودیم که این خدمات به سوی ویترین‌های شهری هدایت می‌شد. یعنی جاهایی که در منظر مسئولین بود، بیشتر مورد توجه بود اما حضور شورایاری‌ها و مطالبه گری که از طرف شورایاری‌ها برای بهبود وضعیت عمرانی و ارائه خدمات در کوچه و محلات و نقاط دور افتاده و محروم شکل گرفته است، رفته رفته امکان برخورداری و رفع محرومیت از مردم تهران را به صورت عادلانه از این خدمات فراهم کرده است.»
لزوم حضور پر شور اهالی مسجد
در انتخابات شورایاری
همچنین حجت‌الاسلام ابوالقاسم علیزاده، معاون شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور انتخابات شورایاری را فرصتی دیگر برای خدمت به مردم در سایه انقلاب اسلامی و برکات آن می‌داند و می‌افزاید: « شورایاری‌ها در جهت دادن به امکانات فرهنگی و اجتماعی نقش مهم و بسزایی دارند و بر این اساس باید افرادی دغدغه مند و پایبند به ارزش‌های انقلاب و آرمان شهدا که تشنه خدمت به مردم هستند به آن راه یابند.»
وی درباره ضرورت حضور پر شور مردم و توجه به رویکرد مسجد محوری در اعضای شورایاری عنوان می‌کند: «با توجه به اهمیت و جایگاه شورایاری‌ها در مدیریت فرهنگی محلات، لازم است افرادی از میان شخصیت‌های متدین و اهالی مسجد در این انتخابات شرکت داشته باشند و مردم با توجه به اهمیت محوریت مسجد در مدیریت فرهنگی محلات این افراد را حمایت کنند تا با حضور در شورایاری‌ها، محوریت مسجد را در مدیریت فرهنگی شهر وارد کنند.»
شورایاری ها؛ نظارت محلی یا بازوی نظارتی شورای شهر تهران
در مجموع، براساس آن چه گفته شد، در بررسی وظایف شورایاری‌ها دو نگاه کلی وجود دارد؛ یک نگاه این است که رفته رفته شورایاری‌ها در امر انتخاب شهرداران نواحی و مناطق وارد می‌شوند و به نوعی پارلمان‌های محلی با اختیارات قابل قبولی شکل بگیرد. نگاه دوم نیز این است که شورایاری‌ها در اصل نیرو کمکی برای شورای شهر تهران هستند و به نوعی بازوهای عملی را برای اعمال نظارت در عرصه‌های مدیریت شهری فراهم می‌کنند.
این اختیارات، هر کدام که باشد، نشان از جایگاه شورایاری‌ها در مدیریت همه جانبه محلات در سطح تهران دارد. بر این اساس امروز حضور گسترده مردم می‌تواند زمینه‌های این بهره‌برداری را در زمینه‌های مختلف فراهم کند. همچنین لحاظ رویکرد مسجد در نامزدهای عضویت در شورایاری‌ها با توجه به افت شدید جایگاه مسجد در حل مشکلات محلات در سال‌های گذشته و اثرات منفی آن کمک می‌کند تا با تشکیل شورای محلی قوی و منسجم به لحاظ فرهنگی و دینی بخش قابل توجهی از مشکلات فرهنگی و اجتماعی محلات حل شود. این مهم در صورتی محقق خواهد شد که افرادی لایق، کاردان، متعهد، دلسوز و دارای فراغت و پایبند به فرهنگ دینی در انجمن‌های شورایاری حضور یابند.