نگاهی به سریال های سیما در دهه فجر
دربار در دام درام
مهدی امیدی
پخش سه سریال جدید درباره انقلاب اسلامی به مناسبت دهه فجر، آن هم در دوران بی پولی رسانه ملی، دستاورد مهمی محسوب می شود.این سریال ها «حانیه»، «گذر از رنج ها» و «زیر لب بشمار» نام داشتند که حداقل می توان به جرئت گفت که دو سریال اول، از بهترین آثار پخش شده در ماه های اخیر شناخته می شوند. سریال سوم نیز قدم بلندی در تولید سریال انقلابی برای کودکان و نوجوانان است.
تجربه نشان می دهد که آشنایی هر چه بیشتر نسل جوان با حقایق انقلاب، تأثیر زیادی در خودآگاهی آن ها دارد. معمولا جوان هایی که عاشق انقلاب هستند کمتر دچار انحراف شخصیتی شده و زندگی پرامیدتر و سازنده تری دارند. یک پیمایش اجتماعی ساده می تواند این نظر را تأیید کند. به همین دلیل روشن هم هست که شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، در پی تخریب وجهه انقلاب نزد جوانان هستند. چون به خوبی می دانند، نگاه منفی جوانان به انقلاب مساوی است با تضعیف بنیه اخلاقی و شخصیتی این نسل. بنابراین اهمیت کار فرهنگی در زمینه انقلاب به خصوص با هدف گیری مقاطع سنی پایین تر، تأثیر مستقیمی بر تربیت جامعه دارد. هر چقدر بتوان فیلم ها و سریال های افشاگرانه ای درباره ماهیت رژیم پهلوی ساخت، به هویت یابی و شخصیت سازی جوانان کمک بیشتری می شود.
رویکردی که در سریال «گذر از رنج ها» به خوبی در پیش گرفته شده است. این سریال به کارگردانی فریدون حسن پور به بخشی از واقعیات غیرقابل انکار دوران پهلوی می پردازد.
چرا انقلاب کردیم؟ این پرسش بسیاری از نوجوانان و جوانان است. سریال «گذر از رنج ها» به دور از هر شعارزدگی و اغراق و حادثه پردازی، بعضی از عوامل و زمینه های انقلاب را به تصویر کشیده است. سلطه خان ها بر روستاییان و برقراری روابط ارباب و رعیتی بین ثروتمندان و فقرا در دهات، یکی از زمینه های مهم انقلاب بوده که در این سریال به تصویر کشیده شده است. فقر و ناداری شدید مردم به ویژه در مناطق دور از شهر و همچنین وحشت رژیم پهلوی از بالا رفتن سطح سواد مردم، از واقعیت های غیرقابل کتمان موجود در کشور ایران، در دوران حکومت محمدرضاپهلوی بود که همه در این سریال به نمایش درآمده اند. در این سریال می بینیم که خان ها حتی برای منافع خود اقدام به خرید و فروش دختران روستایی می‌کردند. تلاش شخصیت موسوم به «مهندس»(با بازی پژمان بازغی) برای قتل فرزند خودش، صرفا برای حفظ سرمایه اش، خلاصه ای از شخصیت و هویت رژیم پهلوی است.
استفاده از طبیعت و جلوه های جغرافیایی و محیطی مناطق شمالی کشور و تأکید بر سبک زندگی و فرهنگ و آداب زیبای مردم در آن مناطق اقدام هوشمندانه ای در ایجاد جذابیت در سریال «گذر از رنج ها» است.
سریال «حانیه» به کارگردانی سیدجلال دهقانی اشکذری که از شبکه دو پخش می شد، با الهام از رخدادهای واقعی شهر یزد در سال 57 به تصویر کشیده شده است. داستان این سریال از اوائل مهر سال 57 شروع می شود و تا روز 26 دی ، یعنی روز فرار شاه ادامه می یابد. آنچه به این مجموعه تلویزیونی تازگی بخشیده، خلاقیت در نوع پرداختن به وقایع انقلاب است. به طوری که این بار همه اتفاقات از زاویه نگاه یک افسر وظیفه شناس شهربانی که قسم خورده تا آخرین قطره خون به شاه وفادار باشد ترسیم شده است. اما این افسر شاهنشاهی وقتی با مظالم رژیم پهلوی و حقانیت مبارزات نهضت امام خمینی(ره) آشنا می شود، رفته رفته متحول می شود و در نهایت به جمع مردم می پیوندند.
آنچه به سریال «حانیه» وجهی از واقعیت بخشیده، توجه به یک روحانی مردمی و مبارز خستگی ناپذیر است. چون نقطه عطف اصلی جوشش رودهای خروشان مردم برای شکستن سدهای محکم شاه در سراسر کشور همین روحانیون از جان گذشته و دلباخته انقلاب بود. یکی از اتفاقات خوبی که موجب شده تا این سریال هویتی انقلابی پیدا کند، استفاده از نیروهایی است که به انقلاب اسلامی اعتقاد دارند و به آن عشق می ورزند. به عنوان مثال، نویسنده و کارگردان سریال ، یک فیلمساز جوان متعهد به آرمان های انقلاب است. همچنین بازیگران این سریال، اغلب هنرمندانی هستند که به نقش آفرینی در یک سریال درباره انقلاب افتخار می کنند. بازیگرانی چون جعفر دهقان، محمد کاسبی، الهام چرخنده و ...
«حانیه» یک سریال خوش ساخت و دارای جذابیت های دراماتیک است که توان بالایی در همراه ساختن مخاطب دارد. رگه های عاشقانه و عاطفی سریال نیز، بسیار انسانی و اخلاقی است و نشان می دهد که پرداختن به این گونه مسائل اگر با نگاه ارزشمدارانه و متعهد صورت گیرد، از ابتذال دور می ماند. پیش‌از این اغلب فیلم ها و سریال های ساخته شده درباره انقلاب به شهر تهران می پرداختند، اما این بار شهر یزد که نقش مهمی هم در جریان انقلاب داشت در یک سریال به نمایش درآمده. زمان و مکان در این سریال قابل لمس و باور پذیر است. مردم، فرهنگ ، آداب و رسوم و روابط آن ها مشابه فضای اجتماعی شهر یزد در سال 57 است.
از اتفاقات قابل توجه در ویژه برنامه های سیما در دهه فجر 93 پخش یک سریال انقلابی برای مخاطب کودک و نوجوان بود. این سریال به كارگردانی بهمن شهروان درباره گروه پنج نفره‌ای از نوجوانان، متشكل از دوستانی هم‌محلی است كه تصمیم می‌گیرند برای شركت در مسابقه دهه فجر مدرسه‌شان، دست به ساخت فیلمی درباره انقلاب اسلامی بزنند.طی این روند غیرعادی مربی امور پرورشی دبستان با آنها همراه می‌شود. گروه حین ضبطِ یك روایت از زبان چند نفر بازمانده ماجرایی مربوط به پاییز ۵۷، درمی‌یابند هنوز بعد از سی و شش سال راز سر به مهری در واقعه نهفته است و تمام همت خود را به كار می‌گیرند تا گره از معما بگشایند.ویژگی مثبت سریال «زیر لب بشمار» دوری از شعارزدگی و عدم بیان حرف های تکراری درباره انقلاب بود. بازی امیرحسین صدیق در نقش یک روحانی آگاه و آشنا با روحیات نوجوان نیز در نوع خودش مثبت بود. در مجموع، تولید سریال کودک و نوجوان با مضمون انقلاب، کار دشوار و پیچیده ای است که سازندگان سریال «زیر لب بشمار» به خوبی از پس آن برآمدند.
پخش سه سریال جدید درباره انقلاب اسلامی به مناسبت دهه فجر، آن هم در دوران بی پولی رسانه ملی، دستاورد مهمی محسوب می شود.این سریال ها «حانیه»، «گذر از رنج ها» و «زیر لب بشمار» نام داشتند که حداقل می توان به جرئت گفت که دو سریال اول، از بهترین آثار پخش شده در ماه های اخیر شناخته می شوند. سریال سوم نیز قدم بلندی در تولید سریال انقلابی برای کودکان و نوجوانان است.
تجربه نشان می دهد که آشنایی هر چه بیشتر نسل جوان با حقایق انقلاب، تأثیر زیادی در خودآگاهی آن ها دارد. معمولا جوان هایی که عاشق انقلاب هستند کمتر دچار انحراف شخصیتی شده و زندگی پرامیدتر و سازنده تری دارند. یک پیمایش اجتماعی ساده می تواند این نظر را تأیید کند. به همین دلیل روشن هم هست که شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، در پی تخریب وجهه انقلاب نزد جوانان هستند. چون به خوبی می دانند، نگاه منفی جوانان به انقلاب مساوی است با تضعیف بنیه اخلاقی و شخصیتی این نسل. بنابراین اهمیت کار فرهنگی در زمینه انقلاب به خصوص با هدف گیری مقاطع سنی پایین تر، تأثیر مستقیمی بر تربیت جامعه دارد. هر چقدر بتوان فیلم ها و سریال های افشاگرانه ای درباره ماهیت رژیم پهلوی ساخت، به هویت یابی و شخصیت سازی جوانان کمک بیشتری می شود.
رویکردی که در سریال «گذر از رنج ها» به خوبی در پیش گرفته شده است. این سریال به کارگردانی فریدون حسن پور به بخشی از واقعیات غیرقابل انکار دوران پهلوی می پردازد.
چرا انقلاب کردیم؟ این پرسش بسیاری از نوجوانان و جوانان است. سریال «گذر از رنج ها» به دور از هر شعارزدگی و اغراق و حادثه پردازی، بعضی از عوامل و زمینه های انقلاب را به تصویر کشیده است. سلطه خان ها بر روستاییان و برقراری روابط ارباب و رعیتی بین ثروتمندان و فقرا در دهات، یکی از زمینه های مهم انقلاب بوده که در این سریال به تصویر کشیده شده است. فقر و ناداری شدید مردم به ویژه در مناطق دور از شهر و همچنین وحشت رژیم پهلوی از بالا رفتن سطح سواد مردم، از واقعیت های غیرقابل کتمان موجود در کشور ایران، در دوران حکومت محمدرضاپهلوی بود که همه در این سریال به نمایش درآمده اند. در این سریال می بینیم که خان ها حتی برای منافع خود اقدام به خرید و فروش دختران روستایی می‌کردند. تلاش شخصیت موسوم به «مهندس»(با بازی پژمان بازغی) برای قتل فرزند خودش، صرفا برای حفظ سرمایه اش، خلاصه ای از شخصیت و هویت رژیم پهلوی است.
استفاده از طبیعت و جلوه های جغرافیایی و محیطی مناطق شمالی کشور و تأکید بر سبک زندگی و فرهنگ و آداب زیبای مردم در آن مناطق اقدام هوشمندانه ای در ایجاد جذابیت در سریال «گذر از رنج ها» است.
سریال «حانیه» به کارگردانی سیدجلال دهقانی اشکذری که از شبکه دو پخش می شد، با الهام از رخدادهای واقعی شهر یزد در سال 57 به تصویر کشیده شده است. داستان این سریال از اوائل مهر سال 57 شروع می شود و تا روز 26 دی ، یعنی روز فرار شاه ادامه می یابد. آنچه به این مجموعه تلویزیونی تازگی بخشیده، خلاقیت در نوع پرداختن به وقایع انقلاب است. به طوری که این بار همه اتفاقات از زاویه نگاه یک افسر وظیفه شناس شهربانی که قسم خورده تا آخرین قطره خون به شاه وفادار باشد ترسیم شده است. اما این افسر شاهنشاهی وقتی با مظالم رژیم پهلوی و حقانیت مبارزات نهضت امام خمینی(ره) آشنا می شود، رفته رفته متحول می شود و در نهایت به جمع مردم می پیوندند.
آنچه به سریال «حانیه» وجهی از واقعیت بخشیده، توجه به یک روحانی مردمی و مبارز خستگی ناپذیر است. چون نقطه عطف اصلی جوشش رودهای خروشان مردم برای شکستن سدهای محکم شاه در سراسر کشور همین روحانیون از جان گذشته و دلباخته انقلاب بود. یکی از اتفاقات خوبی که موجب شده تا این سریال هویتی انقلابی پیدا کند، استفاده از نیروهایی است که به انقلاب اسلامی اعتقاد دارند و به آن عشق می ورزند. به عنوان مثال، نویسنده و کارگردان سریال ، یک فیلمساز جوان متعهد به آرمان های انقلاب است. همچنین بازیگران این سریال، اغلب هنرمندانی هستند که به نقش آفرینی در یک سریال درباره انقلاب افتخار می کنند. بازیگرانی چون جعفر دهقان، محمد کاسبی، الهام چرخنده و ...
«حانیه» یک سریال خوش ساخت و دارای جذابیت های دراماتیک است که توان بالایی در همراه ساختن مخاطب دارد. رگه های عاشقانه و عاطفی سریال نیز، بسیار انسانی و اخلاقی است و نشان می دهد که پرداختن به این گونه مسائل اگر با نگاه ارزشمدارانه و متعهد صورت گیرد، از ابتذال دور می ماند. پیش‌از این اغلب فیلم ها و سریال های ساخته شده درباره انقلاب به شهر تهران می پرداختند، اما این بار شهر یزد که نقش مهمی هم در جریان انقلاب داشت در یک سریال به نمایش درآمده. زمان و مکان در این سریال قابل لمس و باور پذیر است. مردم، فرهنگ ، آداب و رسوم و روابط آن ها مشابه فضای اجتماعی شهر یزد در سال 57 است.
از اتفاقات قابل توجه در ویژه برنامه های سیما در دهه فجر 93 پخش یک سریال انقلابی برای مخاطب کودک و نوجوان بود. این سریال به كارگردانی بهمن شهروان درباره گروه پنج نفره‌ای از نوجوانان، متشكل از دوستانی هم‌محلی است كه تصمیم می‌گیرند برای شركت در مسابقه دهه فجر مدرسه‌شان، دست به ساخت فیلمی درباره انقلاب اسلامی بزنند.طی این روند غیرعادی مربی امور پرورشی دبستان با آنها همراه می‌شود. گروه حین ضبطِ یك روایت از زبان چند نفر بازمانده ماجرایی مربوط به پاییز ۵۷، درمی‌یابند هنوز بعد از سی و شش سال راز سر به مهری در واقعه نهفته است و تمام همت خود را به كار می‌گیرند تا گره از معما بگشایند.ویژگی مثبت سریال «زیر لب بشمار» دوری از شعارزدگی و عدم بیان حرف های تکراری درباره انقلاب بود. بازی امیرحسین صدیق در نقش یک روحانی آگاه و آشنا با روحیات نوجوان نیز در نوع خودش مثبت بود. در مجموع، تولید سریال کودک و نوجوان با مضمون انقلاب، کار دشوار و پیچیده ای است که سازندگان سریال «زیر لب بشمار» به خوبی از پس آن برآمدند.