رشد اقتصادی نزدیک به صفر در برابر رشد 45 درصدی بازار سفتهبازی
در حالی که اقتصاد ایران در ششماهه نخست 1404 با رشد تقریباً صفر درصدی، عملاً در وضعیت رکودی باقی مانده اما بازار سفتهبازی، رشد 45 درصدی داشته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم؛ در گزارش تازه مرکز آمار درباره عملکرد اقتصاد ایران در ششماهه نخست سال 1404، تصویری روشن از وضعیت رکودی بخشهای مولد ارائه میشود. تصویری که نشان میدهد اقتصاد همچنان با ضعف در خلق ارزش افزوده پایدار مواجه است.
بر اساس این دادهها، تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت با احتساب نفت به رقم 50 هزار و 658 هزار میلیارد ریال رسیده که حدود یک دهم درصد بیش از رقم 50 هزار و 612 هزار میلیارد ریال در دوره مشابه سال قبل است.
در نقطه مقابل، تولید ناخالص داخلی بدون نفت از 38 هزار و 363 هزار میلیارد ریال به 38 هزار و 189 هزار میلیارد ریال کاهش یافته و رشد منفی نیم درصدی را ثبت کرده که نشانهای از افت فعالیت در بخشهایی است که موتور اصلی اشتغال و ارزش افزوده غیرنفتی کشور محسوب میشوند. این روند نشان میدهد که ساختار انگیزشی اقتصاد ایران همچنان به نفع فعالیتهای غیرمولد عمل میکند.
رشد بازار سفتهبازی
در شرایطی که بازدهی فعالیتهای سوداگرانه از خرید و فروش داراییها تا دلالی در بازارهای مختلف بالاتر و کمریسکتر از سرمایهگذاری در تولید است؛ طبیعی است که سرمایه به سوی بخشهایی حرکت کند که برای اقتصاد ارزشافزوده ایجاد نمیکند.
با ادامه این مسیر، نه تنها امکان رشد و اشتغالزایی از دست میرود بلکه بهتدریج از توان رقابتی اقتصاد نیز کاسته میشود. از همین رو، اصلاح مسیر جریان سرمایه و حرکت به سمت فعالیتهای مولد ضروری است.
رشد منفی تولید ناخالص داخلی در حالی است که عمده بازارهای نامولد رشد قیمتی مثبت را در شش ماهه ابتدائی سال 1404 تجربه کردند؛ به عبارتی در حالی که فعالیتهای مولد در شش ماه ابتدائی سال 1404 تضعیف شده، بازارهای نامولدی به مانند نقره یا طلای 18 عیار به ترتیب در شش ماهه ابتدائی سال رشدی معادل 45 و هشت دهم و 17 و 9 دهم درصد را تجربه کردند که نشان از جذابیتهای این بازار و عدم هدایت نقدینگی به سمت فعالیتهای مولد دارد.
از طرفی تقویت مشوقهای سرمایهگذاری مولد، کاهش ریسکهای کلان و محدود کردن فرصتهای سوداگرانه میتواند شرایطی ایجاد کند که سرمایهگذاران، بهجای حرکت به سمت فعالیتهای نامولد، به مشارکت در بخشهای تولیدی انگیزه پیدا کنند. تنها با چنین چرخشی است که میتوان امیدوار بود رشد اقتصادی از وضعیت رکودی خارج شود و زمینه برای رشد اقتصادی فراهم گردد.