آبان، قهرمان آب و حیات
رضا جعفریان
سینمای انیمیشن ایران در سال‌های اخیر با تکیه بر دانش و توانمندی هنرمندان متعهد داخلی، گام‌های بلندی به سوی قله‌های پیشرفت برداشته و اثر سینمایی «فرمانروای آب» یکی از تازه‌ترین مصادیق این
ادعاست.
این اثر به کارگردانی مجید اسماعیلی و تهیه‌کنندگی و مدیریت هنری علی نوری اسکویی، فراتر از یک محصول سرگرم‌کننده، پروژه‌ای بلندپروازانه و نمادی از «ما می‌توانیم» در عرصه هنر-صنعت انیمیشن است که نخستین‌بار در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر رونمایی شد و با شایستگی سیمرغ بلورین بهترین انیمیشن را از آن خود کرد تا نقطه عطفی در تاریخ پویانمایی کشور
رقم بزند.
«فرمانروای آب» بیانیه‌ای از بلوغ فنی و هنری پویانمایی ایران است که با کیفیتی هم‌تراز با استانداردهای جهانی، ثابت می‌کند هنرمندان ایرانی ظرفیت خلق دنیاهای فانتزی و حماسی عظیم را دارا هستند؛ اثری که با هوشمندی و درایت، به جای تقلید کورکورانه از الگوهای غربی، دست به دامان گنجینه غنی اساطیر و قصه‌های کهن ایرانی شده و روایتی جهان‌شمول از نبرد ازلی خیر و شر را به تصویر می‌کشد که هم برای مخاطب داخلی، دارای هویتی آشنا و غرورآفرین است و هم برای تماشاگر خارجی، جذابیتی توأم با شگفتی دارد. داستان این اثر در سرزمینی باستانی روایت می‌شود که در چنگال خشکسالی و بحرانی بزرگ گرفتار شده است؛ جایی که اهریمنی قدرتمند با غصب سرچشمه‌های حیات، مردم را به ورطه نابودی کشانده است و در این میان جوانی به نام «آبان» از قبیله‌ای فراموش‌شده، با کشف نیروی درونی خود و ارتباطش با عنصر آب، سفری پرخطر را برای احقاق حق و بازگرداندن حیات به سرزمینش آغاز می‌کند تا به فرمانروای حقیقی آب
بدل شود.
آنچه در این میان بیش از همه تحسین‌برانگیز می‌نماید، کیفیت خیره‌کننده بصری و فنی اثر است؛ از طراحی دقیق شخصیت‌ها و موجودات افسانه‌ای گرفته تا خلق فضاهای وسیع و پویا، همگی نشان از دقت نظر سازندگان دارد و جلوه‌های ویژه مربوط به عناصر طبیعی و جادویی، سطحی نوین را در تولیدات داخلی به نمایش
می‌گذارد.
نکته حائز اهمیت آن است که فیلمساز با فاصله گرفتن از کپی‌برداری‌های رایج، فضائی نزدیک به اتمسفر حماسی شاهنامه فردوسی خلق کرده و موسیقی متن باشکوه اثر نیز در خدمت همین هویت فرهنگی قرار گرفته تا حس حماسه و امید را به مخاطب منتقل کند. اگرچه ممکن است الگوی روایی فیلم شباهت‌هایی به کهن‌الگوی کلاسیک «سفر قهرمان» داشته باشد و برای برخی مخاطبان حرفه‌ای ژانر فانتزی، مسیری آشنا به نظر برسد، اما بومی‌سازی این الگو و دمیدن روح ایرانی در کالبد آن، ارزشی است که نمی‌توان نادیده گرفت؛ هرچند انتظار می‌رفت شخصیت‌های فرعی نیز همپای قهرمان داستان، از عمق و پرداخت بیشتری برخوردار می‌شدند.
در نهایت، «فرمانروای آب» دستاوردی بزرگ و مایه مباهات برای سینمای ایران است که نشان می‌دهد فرزندان این سرزمین توانایی رقابت در عرصه‌های بین‌المللی و تولید آثار استاندارد، جذاب و مبتنی بر فرهنگ خودی را دارند؛ گامی محکم که نویدبخش آینده‌ای روشن برای رسیدن انیمیشن ایران به جایگاه واقعی‌اش در جهان است.