تفاهم قاهره رسماً خاتمه یافته است
وزیر امور خارجه در واکنش به قطعنامه شورای حکام گفت: هر چند بعد از اسنپ‌بک تفاهم قاهره عملا دیگر مبنایی در روابط ایران و آژانس در حوزه پادمان نبود، اما امروز طی نامه رسمی به مدیرکل آژانس اعلام شد که این تفاهم دیگر معتبر نبوده و خاتمه یافته تلقی می‌شود.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه روز پنجشنبه ۲۹ آبان‌ماه در واکنش به اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی و آمریکا در ارائه قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که با فشار این
۴ کشور و علی‌رغم رای مخالف و ممتنع ۱۵ عضو به تصویب رسید، گفت: این کشورها با این اقدام خود و بی‌توجهی به تعاملات و حسن نیت ایران، اعتبار و استقلال آژانس را خدشه‌دار کرده و موجب اخلال در روند تعاملات و همکاری‌های آژانس و ایران می‌شوند. عراقچی افزود: هر چند پس از انجام اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت، تفاهم قاهره عملا دیگر مبنایی در روابط ایران و آژانس در حوزه پادمان نبود، اما امروز طی نامه رسمی به مدیرکل آژانس اعلام شد که این تفاهم دیگر معتبر نبوده و خاتمه یافته تلقی می‌شود. ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۱۸ شهریورماه در قاهره به تفاهمی درباره شیوه جدید همکاری دست یافتند. همان زمان عراقچی اعلام کرد که در صورتی اقدام خصمانه‌ای علیه ایران صورت گرفته یا اسنپ‌بک فعال شود، این تفاهمنامه متوقف خواهد شد.
به گزارش فارس، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ۲۹ آبان‌ماه قطعنامه پیشنهادی ۳ کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس و آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران را تصویب کرد. این قطعنامه، با ۱۹ رأی موافق، ۳ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویب شد. در این قطعنامه از ایران خواسته شده درباره تأسیسات‌های هسته‌ای که در حمله اخیر بمباران شده با آژانس همکاری کند.
واکنش تند چین به تصویب قطعنامه ضدایرانی غرب در شورای حکام
به دنبال تصویب قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی و آمریکا درباره مسئله هسته‌ای ایران از سوی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز 20 نوامبر
(29 آبان)، نماینده دائم چین در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنانی، ضمن تشریح موضع کشورش، تاکید کرد که زور و تقابل راه‌حل مسئله هسته‌ای ایران نیست. لی سونگ خاطرنشان کرد که در ماه ژوئن امسال، اسرائیل و آمریکا به طور گستاخانه تأسیسات هسته‌ای ایران را که تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داشتند، بمباران کردند که منجر به تغییر عمده‌ای در روند مسائل هسته‌ای ایران شد. جامعه بین‌المللی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید این اقدام نابخشودنی را که همه مردم دنیا آن را اقدامی اشتباه می‌دانند، شدیداً محکوم کنند. وی افزود: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران در ماه سپتامبر در قاهره به توافق رسیدند تا همکاری طرفین درباره مسئله هسته‌ای از سر گرفته شود. این پیشرفت، مثبت فرصت مهمی برای بازسازی همکاری نظارتی و تضمینی میان طرفین به حساب می‌آمد. اما انگلیس، فرانسه و آلمان سرسختانه مکانیسم «بازگشت سریع تحریم‌ها»(مکانیسم ماشه) را فعال کردند و به شدت روند خوب همکاری میان ایران و آژانس را تخریب کردند. این دیپلمات چینی با بیان این که مسئله هسته‌ای ایران در وضعیت دشواری قرار دارد، تاکید کرد کشورهایی که به طور بی‌رویه به استفاده از زور و اعمال فشار می‌پردازند، توجهی به مسئولیت خود ندارند.
لی سونگ با تاکید بر این که زور و مقابله نمی‌تواند مسئله هسته‌ای ایران را حل کند، گفت تنها در شرایطی که حق مشروع ایران به عنوان عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای کاملاً محترم شمرده شود و ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران حفظ شود، می‌توان از طریق تلاش‌های سیاسی و دیپلماتیک و همکاری نظارتی در چارچوب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به شکل مناسب این مسئله را حل و فصل کرد.
لی سونگ افزود: در شرایط فعلی، شورای حکام باید تلاش کند که بحث‌های مربوط به مسئله هسته‌ای ایران به آرامی پیش برود، شرایط مساعدی را برای گفت‌وگو و همکاری ایران با آژانس فراهم کند و فضائی مناسب برای دوره جدیدی از تلاش‌های سیاسی و دیپلماتیک ایجاد کند تا از سوق دادن مسئله هسته‌ای ایران به مسیر تقابل، جلوگیری شود.
بقایی: قطعنامه آژانس از لحاظ حقوقی
بسیار سست است
بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز شامگاه پنجشنبه قطعنامه تصویب شده در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را سوءاستفاده آشکار از یک نهاد بین‌المللی برای پیشبرد اغراض آمریکا و ۳ کشور اروپایی درباره موضوع هسته‌ای ایران خواند. وی این اقدام را کاملا غیرمسئولانه و ناموجه برشمرد و افزود: حتی معیارها و رویه‌های کاری آژانس و شورای امنیت را هم نادیده گرفته است
بقایی افزود: این اقدام ضربه‌ای به اعتبار و استقلال آژانس و تقلیل این نهاد به یک اهرم سیاسی برای اعمال فشار بر برخی کشورهای عضو است.
این دیپلمات ارشد ایرانی ادامه داد: در این قطعنامه کوچک‌ترین اشاره‌ای به دلیل و علت وضعیت موجود نشده است. نه در قطعنامه و نه در بیانیه‌هایی که ۳ کشور اروپایی و آمریکا قرائت کردند کوچک‌ترین اشاره‌ای به این واقعیت مهم که رژیم صهیونیستی و آمریکا در خردادماه به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کردند و دلیل قطع بازرسی‌های آژانس و همکاری‌های ایران چیزی نبوده جز همین اقدام غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی، نشده است.
بقایی ادامه داد: این قطعنامه خودش موجب شکافی در سطح شورای حکام شده و حدود نیمی از کشورها یا رای ممتنع یا منفی داده‌اند و خصوصا دو عضو دائم شورای امنیت (چین و روسیه) که قبلا در شورای امنیت مخالفت خود را با ادعای بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت اعلام کرده بودند، به این قطعنامه رای منفی دادند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: این قطعنامه از لحاظ حقوقی بسیار سست است به این دلیل که مبنای خودش را اقدامی گذاشته که قبلا در شورای امنیت سه کشور اروپایی تلاش کردند و از نظر ما و بخش قابل توجهی از جامعه جهانی از جمله دو عضو دائم شورای امنیت آن اقدام باطل است.
وی ادامه داد: اقدام تقابلی حتما با واکنش ما مواجه می‌شود. روز پنجشنبه طی نامه‌ای رسمی به آژانس اعلام شد که از نظر ما تفاهم موسوم به تفاهم قاهره که با حسن نیت ایران و با مذاکرات نسبتا طولانی مدت با آژانس حاصل شده بود از نظر ما دیگر لغو شده محسوب می‌شود و اقدامات دیگری هم مدنظر قرار دارد.
بقایی همچنین درباره ادعای مطرح شده از سوی بانیان قطعنامه و درخواست از ایران برای مذاکره افزود: این ادعا کاملا مزورانه و منافقانه است.
وی اضافه کرد: تا الان به کرات طرف‌های مقابل تعهداتشان را زیر پا گذاشتند. در ادعای استفاده از دیپلماسی برای حل موضوع به هیچ عنوان صداقت نشان ندادند.
این دیپلمات ارشد ایرانی گفت: نفس صدور قطعنامه خودش یعنی مخالفت با راه‌حل دیپلماتیک و توسل به ابزار فشار و اعمال تحریم. این ادعاها را نمی‌توان جدی گرفت به دلیل اینکه در تعارض کامل با رفتارهای این ۳ کشور و آمریکاست.
وزارت خارجه: قطعنامه شورای حکام
ناموجه و غیرقانونی است
همچنین، وزارت امور خارجه درباره قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راجع به برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران بیانیه‌ای صادر کرد.
در این بیانیه آمده است: وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران قطعنامه مصوب شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، که با اعمال فشار آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس بر کشورهای عضو این نهاد به تصویب رسید را غیرقانونی و ناموجه می‌داند. اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا در طراحی و تحمیل این مصوبه بر شورای حکام آژانس، نشانه روشن دیگری از رویکرد غیرمسئولانه آنها و اصرارشان بر استفاده ابزاری از آژانس جهت اعمال فشار بر جمهوری اسلامی ایران است.
در بیانیه فوق آمده است: این قطعنامه که با بهره‌برداری از تفوق عددی گروه غرب و حامیان آن در شورای حکام و بدون همراهی نزدیک به نیمی از کشورهای عضو شورای حکام، از جمله با مخالفت دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (روسیه و چین)، به تصویب رسید، مبانی بنیادین معاهده منع اشاعه که متضمن احترام به حق لاینفک کشورهای عضو این معاهده برای استفاده از انرژی هسته‌ای جهت مقاصد صلح‌آمیز است را نقض کرده و مطالبات غیرقانونی مندرج در قطعنامه‌های منسوخ‌شده شورای امنیت مبنی بر تعلیق غنی‌سازی را بازگو می‌کند.
در بیانیه وزارت خارجه عنوان شده است: از لحاظ حقوقی شورای حکام فاقد هرگونه صلاحیتی برای بازگرداندن قطعنامه‌های خاتمه یافته شورای امنیت سازمان ملل است. اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا برای القای وجود چنین صلاحیتی در شورای حکام، نشانه بارز سوء نیت و رفتار غیرمسئولانه آنها در قبال رویه‌ها و مقررات آژانس است.
در بیانیه مذکور خاطرنشان شده است: اصرار سه کشور اروپایی و آمریکا بر تکرار اقدام غیرقانونی که پیش‌تر با سوءاستفاده از ساز و کار حل اختلاف برجام در قالب شورای امنیت سازمان ملل دنبال کردند، موجب اغتشاش حقوقی و شکاف بیشتر در سطح نهادهای بین‌المللی خواهد شد و بنیان‌های رژیم منع اشاعه و نهادهای چندجانبه مرتبط با آنها را در معرض بی‌اعتباری بیشتر قرار خواهد داد.
این بیانیه می‌افزاید: محتوای قطعنامه مصوب آژانس گویای قلدرمآبی آمریکا و رفتار مزورانه سه کشور اروپایی است. در حالی‌که حتی به اذعان مدیرکل آژانس در گزارش GOV/2025/65، وضعیت موجود از حیث توقف فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس در برخی مراکز هسته‌ای ایران نتیجه مستقیم حملات نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی است، تدوین‌کنندگان قطعنامه آگاهانه از کوچک‌ترین اشاره‌ای به این واقعیت طفره
رفته‌اند.
در این بیانیه یادآوری شده است: اصولا آمریکا به‌عنوان طرفی که طی ۱۰ سال گذشته مسبب بحران‌سازی بر سر موضوع هسته‌ای ایران بوده و علاوه‌بر خروج یکجانبه و غیر قانونی از برجام در سال ۲۰۱۸، مرتکب جنایت تجاوز نظامی به ایران و حمله به تاسیسات هسته‌ای تحت پادمان ایران شده است، مقصر اصلی وضعیت موجود محسوب می‌شود. آلمان، فرانسه و انگلیس نیز به دلیل نقض‌های مستمر تعهدات برجامی، به‌ویژه از می۲۰۱۸ به بعد، و متعاقبا همراهی با آمریکا و رژیم صهیونیستی در حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران در خرداد ۱۴۰۴ و نیز به دلیل پیش‌قدم شدن در فرآیند موسوم به اسنپ‌بک، باید خود پاسخگوی پیامدهای بسیار زیانبار رفتارهای خود باشند. در چنین شرایطی، اقدام این ۴ بازیگر در شورای حکام در مطالبه‌گری از ایران، چیزی جز وارونه‌سازی شرورانه
حقایق نیست. این بیانیه می‌افزاید: سه کشور اروپایی و آمریکا با نادیده گرفتن عملکرد مسئولانه و مبتنی بر حسن نیت ایران، موحب اخلال در مسیر مثبت ایجادشده بین ایران و آژانس گردیده و ایران را ناگزیر به اعلام خاتمه تفاهم مورخ ۹ سپتامبر کردند. شایان ذکر است که جمهوری اسلامی ایران در تعامل با آژانس، شیوه‌نامه تعامل با آژانس در وضعیت جدید را در تاریخ ۹ سپتامبر امضا کرده و بر اساس آن روند همکاری با آژانس را با فراهم آوردن امکان بازرسی از برخی تاسیسات هسته‌ای از سر گرفته بود.
در بیانیه فوق عنوان شده است: جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر موضع اصولی خود در رد تسلیحات اتمی و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی، توجه شورای حکام آژانس و شخص مدیرکل را به بزرگ‌ترین تهدید موجود علیه صلح و امنیت جهانی یعنی رژیم نسل‌کش صهیونیستی جلب می‌کند و این واقعیت را یادآوری می‌کند که این رژیم تنها دارنده سلاح‌های کشتار جمعی و تنها مانع تحقق منطقه خاورمیانه عاری از سلاح کشتار جمعی است. اصرار آمریکا و سه کشور اروپایی بر نادیده گرفتن این خطر بزرگ و در عوض بهانه‌جویی در مورد برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، این ۴ کشور را تبدیل به شرکای جرم رژیم نسل‌کش اسرائیل در فلسطین اشغالی، لبنان و دیگر کشورهای منطقه کرده است.
این بیانیه می‌افزاید: این یک اصل بدیهی منطقی و حقوقی است که عضویت در هر معاهده‌ای، از جمله معاهده منع اشاعه، و پذیرش تکالیف مندرج در آن مستلزم بهره‌مندی از حقوق و مزایای پیش‌بینی‌شده در آن می‌باشد. وزارت امور خارجه ضمن تقدیر از کشورهایی که با رای منفی یا ممتنع خود از این قطعنامه حمایت نکردند، و با ابراز تاسف از رفتار غیرمسئولانه و قلدرمآبانه بانیان قطعنامه موصوف، تاکید می‌کند که از هیچ اقدامی برای صیانت از حقوق و منافع ملت ایران در زمینه انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای فروگذار نخواهد کرد.
عراقچی: بیشتر از جنگ پیشین
برای جنگ آماده‌ایم
خبر دیگر اینکه، وزیر امور خارجه در گفت‌وگویی با اکونومیست عنوان کرد: مشکل اینجاست که وقتی آمریکایی‌ها، دولت فعلی آمریکا، درباره توافق صحبت می‌کنند، در واقع می‌خواهند خواسته‌های خودشان را دیکته کنند و این چیزی است که ما تجربه کرده‌ایم.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: همین دو ماه پیش در نیویورک نیز چنین بود. ما آماده مذاکره هستیم، اما نه برای دیکته نوشتن.
وی گفت: ما آماده‌ایم وارد یک توافق شویم، اما توافقی عادلانه و متوازن، نه یک توافق یک‌طرفه.
عراقچی در پاسخ به این سؤال که چقدر برای یک حمله احتمالی بعدی اسرائیل به ایران آماده هستید؟ عنوان کرد: ما حتی بیشتر از جنگ قبلی آماده‌ایم.
وی در پاسخ به این پرسش که می‌توانید توضیح بدهید؟ از چه نظر آماده‌اید؟ اظهار داشت: می‌دانید، موشک‌های ما از نظر کمّیت و کیفیت در وضعیت بهتری قرار دارند. ما در طول جنگ ۱۲ روزه درس‌های زیادی آموختیم. ما نقاط ضعف و قوت خود را شناختیم و نقاط ضعف اسرائیلی‌ها را نیز شناختیم. روی همه این موارد کار کرده‌ایم و کاملاً آماده هستیم. حتی آماده‌تر از دفعه قبل.
وزیر خارجه یادآور شد: این بدان معنا نیست که ما خواهان جنگ هستیم. همان‌طور که می‌دانید، بهترین راه برای جلوگیری از جنگ این است که برای آن آماده باشید.
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین در این گفت‌وگو گفت: روس‌ها در جریان جنگ ۱۲ روزه کمک زیادی به ما کردند. و بعد از آن، ما همکاری‌های بیشتری نسبت به قبل داشته‌ایم. به همین دلیل است که می‌گویم ما حتی بیشتر از جنگ قبلی آماده‌ایم.
واکنش قاطع روسیه: قطعنامه شورای حکام
ضربه غرب به نظام پادمانی و رژیم عدم اشاعه است
وزارت خارجه روسیه در واکنش به اقدام کشورهای غربی در پیشبرد و تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام با صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد که این اقدام نه‌تنها غیرسازنده، بلکه ضربه‌ای جدی به نظام پادمانی و ساختار بین‌المللی عدم اشاعه بود.
مسکو تأکید کرد که چنین رویکردی بیشتر ناشی از اهداف سیاسی است تا دغدغه‌های واقعی فنی یا نظارتی.
در ادامه این بیانیه، روسیه یادآور شد که شورای حکام هیچ دلیل فنی، اضطراری یا مستند معتبری برای صدور چنین قطعنامه‌ای علیه تهران نداشت. به گفته مسکو، ادعاهای غرب درباره وضعیت فعالیت‌های هسته‌ای ایران بر پایه داده‌های فنی قابل اتکا نیست و صرفاً با اهداف فشار سیاسی مطرح می‌شود.
به گزارش ایسنا، همچنین روسیه تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران، حتی در شرایطی که تأسیسات هسته‌ای آن هدف حملات آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار گرفته، همچنان به تعهدات خود در چارچوب ان‌پی‌تی و توافق‌های پادمانی پایبند مانده است.
در این بیانیه همچنین آمده است که چنین رفتار مسئولانه‌ای باید مورد توجه و قدردانی قرار گیرد نه اینکه با برخوردهای تنبیهی و سیاسی پاسخ داده شود.
بیانیه وزارت خارجه روسیه خاطرنشان کرد که تهران پس از حملات اخیر نیز همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نه‌تنها متوقف نکرده، بلکه دامنه بازرسی‌ها و دسترسی‌ها را افزایش داده است. مسکو هشدار داد که نادیده گرفتن این سطح از همکاری و تلاش ایران، تنها به تضعیف اعتماد و افزایش تنش‌ها در فضای بین‌المللی منجر خواهد شد.