حذف ارز ترجیحی سفره مردم را کوچکتر میکند
مدیر اداره تحقیقات و بررسی اقتصادی بانک مرکزی با تأکید بر لزوم تداوم مداخلات هدفمند ارزی گفت: حذف ناگهانی ارز ترجیحی آثار فوری بر قیمت کالاهای اساسی و خدمات دارد و اقشار ضعیف نخستین بازندگان این تصمیم خواهند بود.
«علیرضا محمدی» مدیر اداره تحقیقات و بررسی اقتصادی بانک مرکزی در همایش مهار تورم و مداخله ارزی به چرایی افزایش تورم در کشور اشاره کرد و گفت: دو نگاه کلی در دهههای اخیر درباره موضوع تورم وجود دارد. نگاه اول این است که رشد نقدینگی موجب افزایش تورم شده است و نوسانات نرخ ارز در سالهای اخیر نیز متاثر از رشد نقدینگی و به علت کاهش منابع ارزی بوده است.
وی ادامه داد: نگاه دیگر این است که در دهههای اخیر، نوسانات نرخ ارز موجب افزایش تورم شده است و بعد از سال 97 تاکنون، انتظارات و نوسانات نرخ ارز تورمآفرین شده است و این افزایش تورم در اختیار سیاستگذار نیز نبوده است.
این مقام بانک مرکزی یادآور شد: از نیمه دوم سال 1403، به واسطه تحولاتی که رخ داده بود و به دلیل ایجاد اختلاف نظر بین وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در موضوع سیاستگذاری ارزی و همچنین اثرگذاری شرایط سیاسی، نرخ ارز رسمی افزایش یافت و باعث شد رشد نقدینگی از هدفی که تعیین شده بود، فاصله بگیرد و به حدود 29 و یک دهم درصد برسد.
مدیر اداره تحقیقات و بررسی اقتصادی بانک مرکزی در ادامه با اشاره به واردات قابل توجه طلا توسط بانک مرکزی در سال گذشته گفت: حجم طلای بانک مرکزی در سال گذشته افزایش خوبی پیدا کرد. در حقیقت صیانت از ذخایر بانک مرکزی به خصوص در شرایط جنگی، بسیار حائز اهمیت است و به مدیریت ریسک در شرایط ویژه کمک میکند.
محمدی اظهار کرد: مداخلات ارزی بانک مرکزی باید هدفمند باشد. برای مثال در موضوع ارز ترجیحی که منتقد هم دارد، حذف این ارز آثار بسیار زیادی بر خانوارها خواهد داشت و سفره آنها را به شدت کوچک میکند. آثار حذف ارز ترجیحی به محض اینکه اثر خود را بر کالاها بگذارد، بلافاصله بر خدمات نیز ظاهر میشود و این تبدیل به چرخهای میشود که بازنده آن خانوار و اقشار ضعیف خواهند بود. بنابراین اقلام اساسی و خوراکی باید با عدالت نسبی و قیمت مناسب عرضه شود.
وی افزود: بانک مرکزی تاکنون حدود هفت و نیم میلیارد دلار ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی و دارو تامین کرده است که آثار خوبی بر معیشت مردم داشته است. مطالعات اداره بررسی اقتصادی بانک مرکزی نشان میدهد که این ارز آثار مهمی بر اقتصاد کشور داشته است. از سوی دیگر متاسفانه درباره این موضوع انتقادهای زیادی میشود اما اعداد و ارقام تایید میکند که مداخلات ارزی باید به شکل درست و هدفمند همچنان انجام بگیرد.
مدیر اداره تحقیقات و بررسی اقتصادی بانک مرکزی در پایان افزود: غیر از بانک مرکزی، سایر نهادها و وزارتخانهها که متولی ارز ترجیحی هستند باید بر زنجیره توزیع نظارت داشته باشند تا ارز ترجیحی به هدف اصابت کند. ابزار این موضوع در اختیار بانک مرکزی نیست و نقش تامین و تخصیص ارز را دارد.