انواع فشارهای روحی (سلوک عارفانه)

«دو نوع فشار به روح آدمی وارد می‌شود: یکی فشار و ضغطه‌ای است که عوامل محیط و اجتماع وارد می‌آورند، تنه‌ای است که دیگری به انسان می‌زند، ضربه و شلاقی است که دیگری وارد می‌آورد، حبس و زندانی است که دیگری او را گرفتار کرده است. یک نوع دیگر فشارها و ضغطه‌هایی است که از داخل روح بر آدمی وارد می‌آید، مثل فشار حسد، فشار کینه، فشار انتقام‌جویی و فشار حرص و آز و طمع.»(1)
____________
1- بیست گفتار، شهید مرتضی مطهری(ره)، ص 23