سفر پُرحاشیه ترامپ به شرق آسیا از تحقیر قطر تا کُرنش مقابل چین
ترامپ سفر خود را به شرق آسیا برای شرکت در چهل‌وهفتمین اجلاس آسه‌آن با تحقیر قطر و کرنش مقابل چین آغاز کرد.
«دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور خودشیفته آمریکا در طولانی‌ترین سفر خارجی خود در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش، شامگاه شنبه (3 آبان) واشنگتن را به مقصد شرق آسیا ترک کرد؛ سفری که در میانه طولانی‌ترین تعطیلی دولت آمریکا برگزار می‌شود؛ بیش از یک‌میلیون کارمند فدرال به مرخصی اجباری بدون حقوق فرستاده شده‌اند؛ دولت برای پرداخت حقوق کارمندان مجبور به دریافت اعانه از اهداکنندگان ناشناس شده است، ده‌ها هزار کارمند به دلیل تعطیلی دولت اخراج شده‌اند و به گزارش رسانه‌هایی مثل «سی‌ان‌ان» زندگی حداقل 42میلیون آمریکایی به دلیل تعطیلی برنامه اسنپ (بزرگ‌ترین برنامه مبارزه با گرسنگی) به خطر افتاده است.
مسیر سفر از کوالالامپور پایتخت مالزی آغاز شده که میزبان چهل‌وهفتمین اجلاس سران آسه‌آن (4 آبان تا 6 آبان) است. پس از آن، ترامپ به ژاپن سفر خواهد کرد تا با «سانائه تاکایچی» نخست‌وزیر جدید این کشور ملاقات کند. مقصد نهائی این سفر پنج‌روزه، کره‌جنوبی است که میزبان اجلاس مجمع همکاری اقتصادی آسیا- اقیانوسیه (APEC) در شهر «گیونگ‌جو» خواهد بود. کاخ‌سفید تأیید کرده است که ترامپ روز ۳۰ اکتبر (۸ آبان) نیز با «شی جین‌پینگ» همتای چینی خود دیدار خواهد کرد.
تحقیر امیر قطر
سفر ترامپ به شرق آسیا از همان آغاز با حاشیه همراه بود. عصر شنبه هواپیمای ترامپ که در حال عزیمت به مالزی بود، برای سوخت‌گیری در پایگاه «العُدید» قطر در دوحه توقف کرد. اما ترامپ حاضر نشد از هواپیمای خود پایین بیاید. دولت قطر مراسم استقبال باشکوهی برای او تدارک دیده بود تا وی از هواپیما پیاده شده و دیدار کوتاهی با امیر قطر داشته باشد. اما مراسم استقبال به‌صورت معکوس برگزار شد! یعنی به‌جای آنکه ترامپ از هواپیما پیاده شود، امیر قطر به هواپیمای ریاست‌جمهوری آمریکا رفت و دیدار در داخل هواپیما انجام گرفت! تحقیر امیر قطر با واکنش منفی کاربران عربی مواجه شده است. کنشگران بین‌المللی نیز در فضای مجازی با تمسخر جایگاه پادشاهی امیر قطر، وی را «نوکر آمریکا و اسرائیل» توصیف کرده و تاکید کردند که «این رفتاری است که یک خدمتکار در مقابل اربابش انجام می‌دهد.» بسیاری
از کاربران می‌گویند ترامپ حتی زحمت قدم گذاشتن در کشوری که
صدها میلیارد دلار برای آمریکا فراهم کرده است را به خود نداد.
نخست‌وزیر هند با ترامپ دیدار نکرد
از سوی دیگر، نخست‌وزیر هند که کشورش این روزها به‌شدت از سوی آمریکا درباره روابط تجاریش با روسیه تحت فشار است، همزمان با آغاز نشست سران آسه‌آن در کوالالامپور اعلام کرد که در این نشست به‌صورت مجازی شرکت می‌کند؛ تصمیمی که به گفته رسانه‌ها، به معنای خودداری از دیدار با «دونالد ترامپ» و تاکید دوباره دهلی‌نو بر پیگیری منافع ملی خود در حوزه انرژی است. امضای توافق صلح بین کامبوج و تایلند نیز از دیگر حاشیه‌های نشست مالزی بود. ترامپ گفته بود که تنها در صورتی در اجلاس آسه‌آن شرکت می‌کند که بتواند بر امضای توافقنامه صلح بین کامبوج و تایلند نظارت کند؛ توافقی که ترامپ ادعا می‌کند نقش کلیدی در میانجیگری آن داشته است. به گزارش مهر کاخ‌سفید حتی درخواست کرده بود که چین در مراسم امضای توافق حضور نداشته باشد، با وجود اینکه پکن نیز در مذاکرات صلح نقش داشته است. در حالی که ادعای ترامپ درباره پایان دادن به جنگ‌ها محل مناقشه است.
رئیس‌جمهور آمریکا پس از حضور در مراسم امضای توافق صلح مدعی شد که جنگ اوکراین را هم خاتمه خواهد داد. او گفت:
«به طور متوسط هر ماه یک مورد داریم. تنها یک مورد باقی مانده،
هرچند شنیده‌ام پاکستان و افغانستان دوباره شروع کرده‌اند (وارد
تنش شده‌اند). اما من خیلی سریع این را حل خواهم کرد.»
تظاهرات ضدآمریکایی در مالزی
اعتراضات ضدآمریکایی نیز از دیگر حاشیه‌های حضور ترامپ در شرق آسیا بود. همزمان با ورود ترامپ به مالزی در ادامه سفر به آسیا، اعتراضات ضدآمریکایی در کوآلالامپور برگزار شد و برخی از شرکت‌کنندگان دست‌نوشته‌هایی در دست داشتند که نشان می‌داد از ورود ترامپ به مالزی استقبال نمی‌کنند. بی‌بی‌سی درباره این اعتراضات نوشت: «بسیاری در مالزی به عنوان کشوری با اکثریت مسلمان، منتقد حمایت واشنگتن از رژیم صهیونیستی در جنگ غزه هستند و برای همین با ورود ترامپ به مالزی، اعتراضات در کوآلالامپور شکل گرفته است». در کره‌جنوبی نیز صدها نفر در سئول علیه فشارهای رئیس‌جمهور آمریکا برای افزایش سرمایه‌گذاری کره‌جنوبی در آمریکا تجمع کردند.»
از صلح‌سازی تا پول‌سازی
مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS) در واشنگتن این سفر را با دو پیام توصیف کرده است، پیام اول این است که ترامپ یک صلح‌ساز است؛ پیام دوم این است که ترامپ یک پول‌ساز است. ترامپ با نمایش امضای توافق صلح بین تایلند و کامبوج که اخیراً وارد جنگ مرزی شده بودند، به اولین هدف خود از این سفر دست یافت.
تجارت و امضای توافق‌های تجاری نیز در دستورکار این سفر قرار دارد. رویترز دیروز از امضای توافق تجاری آمریکا با کشورهای تایلند، مالزی و کامبوج خبر داد. رویترز نوشته است براساس بیانیه مشترک کاخ‌سفید، آمریکا در چارچوب این توافق‌ها، نرخ تعرفه ۱۹درصدی بر بیشتر صادرات از سه کشور یادشده را حفظ خواهد کرد. ترامپ همچنین توافق‌هایی جداگانه با تایلند و مالزی برای همکاری در زمینه تنوع‌بخشی به زنجیره تامین موادمعدنی- حیاتی امضا کرد. به گزارش مهر به نقل از رسانه‌های غربی در مرکز استراتژی اقتصادی این سفر، دو توافق سرمایه‌گذاری عظیم قرار دارد. ژاپن قبلاً متعهد شده که ۵۵۰میلیارد دلار در اقتصاد آمریکا سرمایه‌گذاری کند؛ توافقی که پیش از این سفر امضا شده است. کره‌جنوبی نیز در حال مذاکره بر سر بسته سرمایه‌گذاری ۳۵۰میلیارد دلاری است که هنوز نهائی نشده اما ترامپ امیدوار است در جریان این سفر به نتیجه برسد. در ازای این سرمایه‌گذاری‌ها، ترامپ حاضر شده تعرفه‌های خود را کاهش دهد؛ تعرفه‌هایی که در ماه‌های اخیر از ۲۵درصد به ۱۵درصد تقلیل یافته‌اند. این کاهش نشان می‌دهد که ترامپ، با وجود رویکرد تهاجمی خود درباره تعرفه‌ها، در عمل آماده معامله و مصالحه است؛ البته به شرطی که سرمایه‌گذاری‌های کلان در آمریکا صورت بگیرد. در مرکز این سفر نیز دیدار مورد انتظار ترامپ با شی در روز پنجشنبه در کره‌جنوبی قرار دارد، هرچند پکن هنوز این دیدار را تایید نکرده است. دوطرف به‌شدت درگیر جنگ تجاری با یکدیگر هستند. اکونومیست سوژه تصویر روی جلد این هفته خود را به این جنگ اختصاص داده و نوشته است، چین در حال پیروز شدن در این جنگ است. مقامات ارشد آمریکا و چین روز شنبه در مالزی دیدار کرده‌اند تا راهی برای پیشرفت بیابند، پس از آنکه ترامپ تهدید کرد از اول نوامبر(10 آبان) تعرفه‌های ۱۰۰درصدی جدیدی بر کالاهای چینی و محدودیت‌های تجاری دیگر اعمال خواهد کرد که در واکنش به گسترش کنترل‌های صادراتی چین بر عناصر کمیاب و فناوری‌های مرتبط است. ترامپ گفته است که ممکن است به منظور کاهش تنش‌های تجاری با چین به این کشور امتیازاتی بدهد.