غرب از آژانس به عنوان جعبه‌ابزار سیاست خارجی برای اهداف سیاسی خود استفاده می‌کند

معاون وزیر خارجه گفت: غربی‌ها از آژانس به عنوان جعبه‌ابزار سیاست خارجی برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده می‌کنند. آژانس باید فنی، منصف، بی‌طرف و محافظ سایت‌های تحت نظارت و پادمان باشد، اما عمدتاً به دلیل فشار سیاسی برخی کشورهای عضو در این کار شکست خورده است.
سعید خطیب‌زاده، معاون وزیر و رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران در گفت‌وگویی با بیان اینکه در ارتباط با طرح موسوم به طرح صلح ترامپ به نیت طرف مقابل یعنی رژیم اسرائیل بسیار بدبین هستیم، گفت: دلایل زیادی برای بدبینی وجود دارد، اما تاکید بر این داریم که تصمیم‌گیری در مورد حال و آینده فلسطین برعهده خود فلسطینی‌هاست.
به گزارش مهر، رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره میزان آمادگی ایران در برابر موج جدید تحریم‌ها اظهار داشت: می‌خواهم خیلی روشن بگویم: از نظر حقوقی، آنچه اروپا و دیگران انجام دادند، کاملاً غیرقانونی و بی‌اعتبار بود. چون نتوانستند مراحل لازم مندرج در برجام را طی کنند، عجله کردند و فقط قطعنامه‌های قبلی را دوباره اعمال کردند. فکر می‌کنم از نظر حقوقی اشتباه کردند. اما مهم‌تر از آن، از نظر استراتژیک هم حرکت بسیار اشتباهی بود. چون نه تنها در پرونده هسته‌ای، بلکه در کل، سازمان ملل را بی‌ربط کردند و اهرم فشار خود را از دست دادند. قبلاً به آن می‌گفتند «اهرم فشار»، حالا آن را از دست دادند. 
وی افزود: آنان به همه نشان دادند که تا چه حد در سیاست‌های کلان و مسائل مهم، بی‌ربط هستند. آمریکایی‌ها به همه نشان دادند که حتی تروئیکای اروپایی (سه کشور اروپایی) را هم به عنوان شریک کوچک حساب نمی‌کنند. پس این حرکت از نظر استراتژیک اشتباه و از نظر سیاسی هم تصمیم عاقلانه‌ای نبود. چون بیش از ۱۰۰ کشور عضو جنبش عدم تعهد موضع گرفتند و گفتند این اقدام را به رسمیت نمی‌شناسند و همراه ایران، روسیه و چین اعلام کردند که قطعنامه ۲۲۳۱ برای همیشه خاتمه یافته و تحریم‌ها دیگر وجود ندارند. اقدام ظاهری تروئیکای اروپایی به اعمال واقعی تحریم منجر نشده است. پس وقتی گفتم «آشفتگی حقوقی»، درست گفتید؛ از نظر سیاسی و استراتژیک هم آشفتگی است. اما مهم‌تر، نشان داد که تروئیکای اروپایی تا چه حد ناتوان از درک این جنبه‌هاست.
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در رابطه با مقابله ایران با تحریم‌ها خاطر نشان کرد: موضع ایران همیشه منصفانه بوده، چون بر استدلال‌های حقوقی درست، سازگار با سیاست خارجی ایران و از نظر استراتژیک سازنده است. ایران همیشه به قانون و تعهدات بین‌المللی پایبند بوده. ما به دنبال نظم بین‌المللی مبتنی بر قانون هستیم، برخلاف کسانی که فقط زورگویی می‌کنند و فکر می‌کنند «زور حق است». بگذارید این‌طور بگویم: ایران دهه‌هاست با تحریم‌های غیرقانونی، یکجانبه و فراسرزمینی آمریکا روبه‌رو بوده. این کار بسیار بی‌پروا، خشم‌آور و غیرقانونی است که کشوری که به قوانین بین‌المللی پایبند است، تحریم شود. اما ما می‌دانیم چرا این کار را می‌کنند: این یک حرکت سیاسی از سوی آمریکایی‌هاست، چون فکر می‌کنند می‌توانند اراده خود را بر دیگران تحمیل کنند. ایران نشان داده که مقاوم است، در مواضعش استوار است و چاره‌ای جز مقاومت در برابر این زورگویی آمریکایی‌ها ندارد. آن‌ها با این کار به هیچ چیز نمی‌رسند. تنها چیزی که کار می‌کند، دیپلماسی است. باید بفهمند تنها زبانی که ایران به آن پاسخ می‌دهد، زبان احترام و برابری است. ما به دیپلماسی در زمان مناسب نگاه می‌کنیم.
 سایت‌های بمباران شده، همه اعلام‌شده، و برای فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای بودند. با این حال 
نه آژانس و نه شورای امنیت حملات را محکوم نکردند
وی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه ایران تحت چه شرایطی حاضر به حضور دوباره بازرسان آژانس در تاسیسات هسته‌ای هست، گفت: شما می‌دانید که برنامه هسته‌ای ایران همیشه تحت نظارت بوده. تمام سایت‌ها ۲۴ ساعته تحت نظارت بودند و بیش از ۲۲ بازرس در محل حضور داشتند، وقتی اسرائیل و آمریکا تجاوز علیه ما را آغاز کردند. پس این سؤال را باید از آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها بپرسید که تجاوز را شروع کردند و بازرسان را اخراج کردند. آژانس هم که نتوانست این تجاوز را محکوم کند، باید پاسخ دهد چرا نتوانسته صریح بگوید این حملات غیرقانونی را محکوم می‌کند. یادتان هست در ۱۹۸۱ وقتی اسرائیل یک ساختمان خالی در عراق را بمباران کرد، شورای امنیت سازمان ملل متحد به اتفاق آرا آن را محکوم کرد. آن ساختمان خالی بود و قرار بود بعداً برای برنامه هسته‌ای استفاده شود. اما سایت‌هایی که در ایران بمباران کردند، همه اعلام‌شده، در حال استفاده و برای فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای بودند. با این حال، نه آژانس و نه شورای امنیت نتوانستند محکوم کنند. این سؤال مهمی است که باید از مدیرکل آژانس و آمریکایی‌هایی که به اسرائیل پیوستند، پرسید. 
خطیب زاده افزود: پس از تجاوز، ما هم تلاش کردیم با مدیرکل آژانس در قاهره به توافقی برای شیوه جدید همکاری برسیم، به‌ویژه درباره سایت‌های مورد حمله. چون هیچ شیوه‌ای برای سایت‌های بمباران‌شده وجود ندارد. ما به توافق رسیدیم، اما آن‌ها خرابکاری کردند، تروئیکای اروپایی آن را دستکاری و سوءاستفاده کرد. مدیرکل آژانس می‌داند و اخیراً پیامی فرستاد که بیایید به شیوه جدیدی برسیم. همه از آن استقبال می‌کنند، اما قبلاً هم به توافقی رسیدیم و آن‌ها راضی نبودند. این نشان داد تا چه حد از آژانس به عنوان جعبه‌ابزار سیاست خارجی برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده می‌کنند. آژانس باید فنی، منصف، بی‌طرف و محافظ سایت‌های تحت نظارت و پادمان باشد، اما عمدتاً به دلیل فشار سیاسی برخی کشورهای عضو در این کار شکست خورده است.
معاون وزیر امور خارجه همچنین در پاسخ به سؤالی درباره حرکت به سمت جهان چند قطبی گفت: امیدوارم، چون امید دیپلمات‌ها مثل آب برای ماهی است. واقعاً دوست دارم خوش‌بین باشم. روندهای متناقضی در سطح جهانی در جریان است. کسانی هستند که سعی می‌کنند تجدیدنظرطلب باشند، کسانی که به قانون پایبندند. کسانی که سعی می‌کنند با هم کار کنند تا جهان چندقطبی بسازند. متأسفانه همان‌طور که گفتم، آمریکایی‌ها این را با دیگران شریک نمی‌شوند و می‌خواهند تنها قدرت هژمون باشند. به همین دلیل، در حالی که امیدوارم، باید واقع‌بین هم باشم. باید با هم کار کنیم تا آینده منطقه و جهان عادلانه‌تر و منصفانه‌تر شود.