گزارش کیهان از دورنمای گفت و گوهای آتی ایران و 1+5
مذاکره دوجانبه یا چند جانبه؟ آمریکا قابل اعتماد نیست
دور جدید مذاکرات هستهای میان ایران و گروه موسوم به 1+5 در حالی سه روز دیگر ( 26 آذر) در شهر ژنو پایتخت سوئیس برگزار میشود که گفت و گوهای دوجانبه ایران و آمریکا از فردا در محل این مذاکرات آغاز میشود.
اتحادیه اروپا با صدور بیانیهای تأیید کرد مدیران سیاسی ایران و گروه موسوم به ۱+۵ روز ۲۶ آذر در شهر ژنو سوئیس دیداری یک روزه خواهند داشت.
این اولین دور از مذاکرات هستهای، پس از تمدید هفت ماهه گفتوگوها است. براساس توافق موقتی که سال گذشته در همین شهر به دست آمده بود، طرفین تا سوم آذر امسال برای توافق جامع زمان داشتند، اما پابرجا بودن اختلافات، موجب شد گفتوگوها تا تیر ماه سال آینده، تمدید شود.
در بیانیه اتحادیه اروپا آمده است: «همانطور که بعد از آخرین دیدار E 3 + EU /3 (گروه 1+5) در روز 24 نوامبر (سوم آذر) در وین اعلام شد، مدیران سیاسی E 3 + EU /3 و ایران بار دیگر در روز 17 دسامبر (26 آذر) دیداری یک روزه در ژنو خواهند داشت تا تلاشهای دیپلماتیک در راستای رسیدن به یک راهکار بلندمدت و جامع را ادامه دهند.»
پیش از این سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و نماینده ایران در مذاکرات هستهای هم اعلام کرده بود که طرفین هفته آینده مذاکرات را در سطح معاونین در ژنو ادامه میدهند.
در همین رابطه وزارت خارجه آمریکا روز جمعه برنامه سفر و ترکیب تیم این کشور در مذاکرات هستهای با ایران را منتشر و تائید کرد که نمایندگان ایران و آمریکا، پیش از آغاز نشست ایران و 6 کشور، دیدار میکنند.
بر اساس اطلاعیه منتشر شده، «وندی شرمن» قائم مقام موقت و معاون وزارت خارجه آمریکا در این دور از مذاکرات، مانند ادوار پیشین سرپرستی تیم آمریکایی را بر عهده دارد.
دیدار دوجانبه نمایندگان ایران و آمریکا، روزهای 24 و 25 آذر (15 و 16 دسامبر) در شهر ژنو سوئیس برگزار میشود. بنا بر اعلام واشنگتن، این دیدار در چارچوب مذاکرات جاری میان ایران و گروه موسوم به 1+5 برگزار میشود و قرار است «هلگا اشمید»معاون «کاترین اشتون» نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات، هم در بخشهایی از آن حضور یابد.
تحلیلگران سیاسی معتقدند تنزل یافتن مذاکرات از سطح چند جانبه به دوجانبه میان ایران و آمریکا باعث کاهش قدرت چانه زنی ایران و افزایش درخواستهای زیاده خواهانه آمریکا میشود؛ مسئلهای که از آن میتوان به عنوان یکی از عوامل اصلی بن بست و به نتیجه نرسیدن مذاکرات اخیر وین نام برد.
تازهترین دور از مذاکرات هستهای ایران و شش کشور روز سوم آذر در حالی با توافق برای تمدید هفت ماهه مذاکرات به پایان رسید که براساس توافق موقتی که سال گذشته تحت عنوان «برنامه اقدام مشترک» به دست آمد، طرفین باید نهایتا تا سوم آذر به راهکار جامع دست مییافتند. با این حال پابرجا بودن اختلافات موجب شد تا مهلت مذاکرات تا روز نهم تیر ماه سال آینده تمدید شود.
براساس گزارشهای مکرر آژانس بینالمللی انرژی اتمی و اذعان مقامات کاخ سفید از جمله جان کری وزیر امور خارجه آمریکا جمهوری اسلامی ایران به تمام تعهدات خود در چارچوب توافقنامه ژنو که در آذر سال 92 میان ایران و گروه 1+5 امضا شد، عمل کرد طرف مقابل با محوریت آمریکا با طرح برخی درخواستهای زیادیخواهانه و نقض آشکار توافقنامه ژنو عملا مانع امضای توافق نهایی هستهای شد. این مسئله بیشتر در جریان مذاکرات دو جانبه مسقط و وین 10 نمود یافت و عملا ثابت کرد که آمریکاییها قابل اعتماد نیستند؛ مسئلهای که رهبر معظم انقلاب بارها بر آن تاکید فرموده بودند.
در همین رابطه حضرت آیتالله العظمی خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در نخستین روز از سال 1392، در جمع گسترده و پرشور هزاران نفر از زائران و مجاوران حرم مطهر حضرت علی بن موسی الرضا سلام ا... علیهما در سخنان بسیار مهمی فرمودند: آمریکائیها مدتی است که از طرق گوناگون پیغام میدهند که خواهان مذاکره جداگانه با ایران در خصوص موضوع هستهای هستند اما من براساس تجربههای گذشته به چنین گفتگوهائی خوشبین نیستم .
رهبر انقلاب اسلامی با تاکید بر اینکه در دیدگاه آمریکائیها گفتگو به معنای مذاکره برای رسیدن به راه حل منطقی نیست، خاطرنشان کردند: از نظر آمریکائیها گفتگو به معنای وادار کردن طرف مقابل برای قبول حرف آنها است، بنابراین ما همواره این نوع گفتگو را تحمیلی میدانیم و جمهوری اسلامی ایران نیز زیر بار تحمیل نمیرود.
ایشان همچنین در مراسم افطاری که با حضور رئیس جمهور و هیئت دولت برگزار شده بود، اعلام کردند: من در آغاز سال نو نیز اعلام کردم که به گفتوگو با آمریکا خوش بین نیستم. آمریکاییها قابل اعتماد نیستند و در روابط خود صادق نیستند. مواضع آمریکا طی ماههای گذشته نشان داده که نمیتوان در این باره خوشبین بود.
بنابراین تجربه مذاکرات اخیر نشان میدهد که تنزل دادن مذاکرات و تمرکز بر گفتوگوهای دوجانبه با آمریکا به جای 1+ 5 عملا دورنمای مذاکرات آتی را نیز مبهم خواهد کرد.