هزار هزار میلیارد تومان میزان دارایی ملکی بانک‌ها
تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی حاکی از رشد دارایی‌های ملکی بانک‌ها تا سطح بی‌سابقه بیش از یک‌هزار هزار میلیارد تومان است؛ موضوعی که از تشدید پدیده ملّاکی بانکی حکایت دارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، بانک مرکزی تازه‌ترین فهرست دارایی‌های غیرمنقول بانک‌ها را تا پایان شهریور 1404 منتشر کرد. بر اساس این گزارش، ارزش روز مجموع املاک و مستغلات بانک‌های کشور بیش از یک‌هزار هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود؛ رقمی بی‌سابقه که نشان می‌دهد حجم دارایی‌های ملکی بانک‌ها نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه نسبت به سال گذشته نیز رشد داشته است. موضوعی که نشان از تشدید دارایی‌های سمی بانک‌ها در اقتصاد کشور شده است.
البته بانک سپه و بانک پاسارگاد همچنان برای دومین فصل از سال جاری از ارائه آمار خودداری کرده‌اند و آخرین اطلاعات درج‌شده برای این دو بانک مربوط به پایان اسفند 1403 است که از همان آمار قبلی در این گزارش استفاده شده. نکته عجیب‌تر آنکه در همان داده‌ها، برخی بانک‌ها اطلاعات نادرستی ارائه کرده‌اند که به‌عنوان مثال، بانک سپه تعداد شعب خود را فقط دو شعبه اعلام کرده که صحت آن مورد تردید جدی است و از تناقض آماری در داده‌های رسمی حکایت دارد.
کم‌اظهاری آماری بانک‌ها
اگرچه مطابق جزء «2ـ1» بند «ط» تبصره «16» قانون بودجه سال 1402 مبنی بر انتشار اطلاعات مربوط به اموال غیرمنقول یک الزام قانونی بوده اما برخی از بانک‌ها همچون پاسارگاد و سپه از انتشار این آمار خودداری کرده‌اند و برخی دیگر نیز آمار درستی از ارزش روز املاک خود ارائه نکرده‌اند؛ به‌عنوان مثال بانک رفاه ارزش روز 1469 فقره از املاک خود را با قیمت هرکدام یک ریال ارزش‌گذاری کرده یا در مثالی دیگر، بانک سرمایه ارزش 245 فقره، بانک شهر ارزش 119 فقره و بانک صادرات نیز ارزش 86 فقره از املاک خود را همچون بانک رفاه یک ریال اعلام کرده‌اند!
همچنین بانک گردشگری نیز در اعلام آمار خود به‌کلی آمار غیرواقعی ارائه داده، موضوعی که اگر بر اساس اعداد و ارقام درست مطرح شود آمار ملّاکی بانک‌ها بسیار بیش از آمار فعلی یعنی یکهزارهزار میلیارد تومان خواهد شد.
رتبه‌بندی بانک‌ها بر اساس ارزش روز املاک
میان شبکه بانکی، و با درنظرگرفتن همان قیمت‌های روز اعلامی از سوی بانک‌ها که گاهی بسیار کمتر از ارزش واقعی آن املاک بوده، بانک شهر با حدود 190 هزار میلیارد تومان در صدر فهرست ارزش دارایی‌های غیرمنقول قرار گرفته است. پس از آن، بانک ملت با
154 هزار میلیارد تومان و بانک تجارت با 147 هزار میلیارد تومان در رتبه‌های دوم و سوم ایستاده‌اند این سه بانک روی‌هم بیش از
490 هزار میلیارد تومان از املاک بانکی کشور را در اختیار دارند.
ملّاکی؛ زنگ خطر همیشگی برای نظام بانکی
مطالبه خروج بانک‌ها از ملّاکی یکی از تأکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال‌های اخیر بوده است، اما آمار تازه نشان می‌دهد این هدف نه‌تنها محقق نشده است بلکه پدیده ملّاکی بانک‌ها به‌مراتب بحرانی‌تر از سال‌های گذشته شده است. ارزش بیش از یکهزارهزار میلیارد تومان املاک بانک‌ها بیانگر آن است که سرمایه‌گذاری مستقیم و فعالیت‌های ملّاکی بانک‌ها نه‌تنها کم نشده، بلکه رو به افزایش بوده است. به همین دلیل، انتقادات نسبت به انحراف بانک‌ها از وظیفه اصلی خود یعنی بانکداری و تأمین مالی تولید، همچنان پابرجاست.
انباشت اموال مازاد و غیرمولد در بانک‌ها به‌حدی افزایش یافته است که بانک مرکزی سیاست‌هایی را برای مدیریت و فروش املاک مازاد، به‌ویژه در بانک‌های ناتراز در دستور کار قرار داده است. با این حال، بسیاری از بانک‌ها در گزارش خود اشاره کرده‌اند که مزایده‌های متعدد برای فروش املاک برگزار شده ولی خریداری پیدا نشده است. این مسئله نه‌تنها کارایی سیاست فروش دارایی‌های مازاد را زیر سؤال می‌برد بلکه نشان‌دهنده تداوم فریز منابع بانکی در بخش‌های غیرمولد اقتصاد است.