نگاهی به فیلم «عمر‌مختار» به بهانه بازپخش از سیما
تصویر باشکوه مقاومت در برابر استعمار
احسان منصوبی
فیلم سینمایی «عمر‌مختار» با نام اصلی «شیر صحرا» به کارگردانی مصطفی عقاد که محصول مشترک لیبی و ایالات متحده است و در سال 1981میلادی ساخته شده، برای چندمین‌بار و در روز شهادت امام صادق علیه‌السلام از شبکه نمایش سیما پخش شد. با اینکه بیش از چهل سال از تولید این فیلم گذشته و بارها هم پخش شده است اما هنوز جذابیت خود را حفظ کرده است.
«عمر‌مختار» فیلمی ضد‌استعماری درباره مبارزه مردم لیبی به رهبری پیرمردی روحانی به نام عمر‌مختار علیه نیروهای اشغالگر ایتالیا است.
در این فیلم می‌بینیم که چگونه عمر‌مختار که شغل اصلی‌اش معلمی برای بچه‌هاست با تکنیک‌های جنگی خود ارتش تا دندان مسلح و قوی ایتالیا را زمینگیر و کلافه می‌کند؛ تا جایی که مقامات ایتالیایی برای دستگیری یا قتل او همه‌کار می‌کنند.
کارگردانی فیلم کم‌نظیر است؛ مرحوم مصطفی عقاد فیلمساز سوری بعد از غوغای فیلم «محمد رسول‌الله(ص)» (الرساله) کارگردانی بی‌عیب و نقصی ارائه داده است و توانسته فیلمی باشکوه بسازد.آنتونی کوئین در این فیلم بازی درخشانی ارائه داده است شاید بتوان گفت عمر‌مختار از بهترین نقش‌ها و ماندگارترین بازی‌هایی است که آنتونی کوئین ایفا کرده است.
فیلم «عمر‌مختار» فیلم‌برداری و صحنه‌آرایی فوق‌العاده‌ای دارد و مشخص است که مرحوم عقاد روی تک‌تک نماها کار کرده و ثمره این تلاش، قاب‌هایی چشم‌نواز و حیرت‌انگیز است. همچنین روایت این فیلم دراماتیک است و فیلمنامه و شخصیت‌پردازی قوی از آب درآمده، طوری که هر مخاطبی، از هر سن و قشر و ملیتی، می‌تواند با شخصیت عمر‌مختار ارتباط برقرار کند و با وی همراه و همذات شود. با توجه به مدت طولانی فیلم اما تماشاگر موقع دیدن «عمر‌مختار» اصلاً خسته نمی‌شود. تراژیک‌ترین صحنه فیلم صحنه پایانی آن است؛ آنجا که قهرمان دوست‌داشتنی فیلم (عمر‌مختار) توسط ایتالیایی‌های اشغالگر به دار آویخته می‌شود و صدای خروش و شیون زنان بلند می‌شود و عینک عمر‌مختار توسط علی، پسر‌بچه کوچک برداشته می‌شود و فیلم با نگاه‌های علی به پایان می‌رسد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مصطفی عقاد در مصاحبه‌ای گفته بود که شخصیت عمر‌مختار در این فیلم را با الهام از شخصیت امام خمینی(ره) به تصویر کشیده بود.