سرویس خارجی-

رهبر کاتولیک‌های جهان که مدتی در بستر بیماری بود و به گفته واتیکان دوره بهبودی را می‌گذراند، روز دوشنبه و در سن 88سالگی درگذشت.

پاپ «فرانسیس»، رهبر کاتولیک‌های جهان، که روز دوشنبه یکم اردیبهشت ۱۴۰۴ (۲۰‌ آوریل ۲۰۲۵) چشم از جهان فروبست، در سال ۱۳۹۲ (۲۰۱۳ میلادی) به‌عنوان سیصدوشصت‌و‌ششمین پاپ کلیسای کاتولیک و جانشین «بندیکت شانزدهم» برگزیده شد؛ انتخابی تاریخی که آغازگر فصلی نو در تاریخ واتیکان بود. او نخستین پاپ غیراروپایی در بیش از هزار سال گذشته و اولین پاپ اهل آمریکای لاتین بود؛ زاده بوئنوس‌آیرسِ آرژانتین با ریشه‌هایی ایتالیایی و با نام اصلی «خورخه ماریو برگولیو». انتخاب لقب «فرانسیس» برای او پیامی بود روشن؛ این نام را به افتخار «فرانسیس آسیزی»، قدیسی قرون‌وسطایی که زندگی خود را وقف فقر، صلح‌طلبی، عدالت و سادگی کرده بود، برگزید. پاپ فرانسیس از همان ابتدا کوشید چهره‌ای مردمی، فروتن و نزدیک به توده‌ها از کلیسا ارائه دهد؛ چه با اقامت در مهمان‌سرای ساده واتیکان به جای کاخ مخصوص پاپ، چه با کفش‌های معمولی و سخنان بی‌تکلفش. او در طول بیش از یک دهه رهبری خود بر کلیسای کاتولیک، تلاش کرد کلیسا را با مسائل دنیای مدرن درگیر کند؛ از مهاجرت و فقر گرفته تا محیط‌زیست، حقوق اقلیت‌ها، گفت‌وگوی بین ادیان و... با این‌ حال، سایه سنگین رسوایی‌های جنسی گسترده در نهاد کلیسا، همراه با کشمکش‌های درونی میان محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان، دوران پاپی او را به دوره‌ای پرفرازونشیب بدل کرد. پاپ فرانسیس تا واپسین روزهای عمر، در تلاش برای ترمیم چهره خدشه‌دار کلیسا و احیای اعتماد از دست‌رفته جهانیان به این نهاد دیرپا باقی ماند.

واتیکان، دیروز، اعلام کرد که پاپ فرانسیس در سن ۸۸ سالگی درگذشت. کاردینال «کوین فارل»، مدیر امور مالی و اداری واتیکان در توئیتی، خبر داد که پاپ فرانسیس فوت کرده است. او گفت: برادران و خواهران عزیز، با اندوه عمیق باید درگذشت پدر مقدسمان فرانسیس را اعلام کنم. ساعت ۷:۳۵ صبح دیروز، اسقف رم، فرانسیس، به خانه ابدی سفر کرد. پیام‌های تسلیت از سراسر جهان از جمله ایران به واتیکان فرستاده شده است. آن‌طور که «ایسنا» نوشته است، آخرین حضور پاپ فرانسیس به مناسبت عید پاک در ۲۰‌ آوریل ۲۰۲۵ (31 فروردین)، با درخواستی جهانی برای صلح، خلع سلاح و آزادی زندانیان بود. پاپ در پیامش که در این مراسم قرائت شد، آتش‌بس در غزه، آزادی زندانیان و دسترسی بشردوستانه، صلح در اوکراین، قفقاز جنوبی و بالکان غربی، خلع سلاح و آزادی مذهبی در آفریقا، از جمله سودان، کنگو، و ساحل و آشتی در میانمار را خواستار شد. فرانسیس هفته‌های آخر عمر خود را به دلیل مشکلات تنفسی و ذات‌الریه در بیمارستان «جملی» رم گذراند.

تشییع «فرانسیس» چگونه خواهد بود؟

تشییع جنازه پاپ فرانسیس کمی متفاوت از مراسمِ مشابه در گذشته خواهد بود. روند تشییع جنازه او با «کوین فارل»، عالی‌ترین کاردینال واتیکان، آغاز می‌شود که بر «آیین تأیید مرگ» نظارت می‌کند و جسد پاپ را در تابوت می‌گذارد. آن‌طور که «بی‌بی‌سی» نوشته است، تشییع جنازه پاپ به طور سنتی مفصل بوده است، اما پاپ فرانسیس اخیراً طرح‌هایی را برای ساده‌سازی کل این روند تصویب کرد. پاپ فقید یک تابوت چوبی ساده را انتخاب کرد و سنت قرار دادن جسد پاپ را بر روی یک سکوی بلند برای تماشای عمومی کنار گذاشت. در عوض، از عزاداران دعوت می‌شود تا زمانی که جسد او در داخل تابوت باقی می‌ماند و تا زمانی که تابوت باز است به او ادای احترام کنند. پاپ فرانسیس در کلیسای «سنت مری ماژور» در رُم به خاک سپرده خواهد شد. این اولین‌بار است که یک پاپ در بیش از یک قرن گذشته در خارج از واتیکان به خاک سپرده می‌شود.

پاپ بعدی چطور انتخاب می‌شود؟

انتخاب پاپ فرآیندی منحصربه‌فرد، تاریخی و نمادین است که ریشه در سنت‌های قرون وسطایی کلیسای کاتولیک دارد و تنها در کوچک‌ترین کشور جهان، واتیکان، به اجرا درمی‌آید. این فرآیند پس از درگذشت یا کناره‌گیری پاپ قبلی آغاز می‌شود و با فراخوان رسمی کاردینال‌هایی که کمتر از ۸۰ سال سن دارند ادامه پیدا می‌کند. این کاردینال‌ها که به آنها «شاهدان روح‌القدس» گفته می‌شود، در نشستی محرمانه به نام «کنکلاو» گرد هم می‌آیند؛ محفلی پشت درهای بسته در «کلیسای سیستین»- همان‌جایی که سقفش را «میکل‌آنژ» با صحنه‌هایی از آفرینش، به روایت کتاب مقدس مسیحیان، نقاشی کرده است. آنها حق خروج از کنکلاو یا تماس با بیرون را ندارند تا در نهایت آزادی رأی خود را اعلام کنند. فرآیند رأی‌گیری در سکوت و تأملی خاص انجام می‌شود، و هر دور از رأی‌گیری می‌تواند باطل شده و تکرار شود تا زمانی که یک نفر موفق به کسب دوسوم آرای حاضرین شود. در گذشته انتخاب پاپ گاه هفته‌ها یا حتی ماه‌ها به طول می‌انجامید، اما امروز با وجود نظم مدرن و تفاهم‌های کلیسایی، معمولاً این روند چند روز بیشتر طول نمی‌کشد. پس از انتخاب پاپ، برگ رأی‌ها سوزانده می‌شود؛ اگر نتیجه‌ای حاصل نشده باشد، دود سیاه از دودکش کلیسا بیرون می‌آید، اما اگر انتخاب انجام شده باشد، دود سفید به نشانه اجماع بلند می‌شود و صدای ناقوس‌های واتیکان خبر از برگزیده‌شدن پاپ جدید می‌دهند. سپس یکی از کاردینال‌های ارشد بر فراز ایوان کلیسای سنت‌پتر ظاهر می‌شود و با گفتن جمله مشهور «!Habeus Papa» (ما پاپ داریم!)، نام پاپ تازه انتخاب‌شده را اعلام می‌کند؛ مردی که قرار است به عنوان جانشین «پطرس قدیس» رهبری معنوی بیش از یک میلیارد و دویست میلیون کاتولیک را در سراسر جهان برعهده بگیرد.