نصرالله؛ درخت پرثمر مکتب روحالله(یادداشت روز)
سید حسن نصرالله از استثناییترین روحانیهایی بود که در مکتب
امام خمینی(ره) و در ادامه آن در مکتب رهبر معظم انقلاب تربیت یافت و تکامل پیدا کرد. تا چند روز پیش باور نداشتیم که او از میان ما رفته است و تا قبل از اینکه جسم پاکش به خاک سپرده شود منتظر بودیم ققنوسوار از خاکستر ضاحیه سر برآورد و با همان طمأنینه همیشگی و خندههای زیبا پشت تریبون بایستد و چشمان ما خیره به صفحه تلویزیون و گوشهایمان ششدانگ به سخنرانیهای او جمع باشد و حتی پلک نزنیم تا مبادا لحظهای از دیدن آن چهره با صلابت
جا بمانیم. ولی افسوس که روز یکشنبه همه این آرزوها را همراه با تشییع پیکر مطهرش به باد صبا سپردیم و به چشم، دل، گوش خود نوید بازگشت او به همراه مولایمان امام زمان (عج) در ظهور را دادیم. سید مظلوم و حامی کودکان غزه، ما را تاب زمان طولانی نیست، به شرافتت قسم ای عزت دهنده دین خدا و شرف مقاومت، چشم انتظارمان مگذار و حالا که پیش مولایمان عزت و اعتباری داری از حضرتش بخواه تا با ظهورش دیدارمان هرچه زودتر تازه گردد. دیگر باور کردیم که رفتی و یقین داریم که باز میگردی!
شهید سید حسن نصرالله الگوی روحانیت عصر ما بود. همان الگویی که پیر خوشضمیر جماران در منشور روحانیت خود در سوم اسفند 1367 جماعتی از جنس او را برای نسل امروز و نسلهای آینده به درستی به تصویر کشیده بودند. شهید نصرالله بیش از 40 سال همچون سدی محکم و نفوذناپذیر در برابر جنایتکاران صهیونیستی ایستاد. او مصداق بارز آیه 30 سوره مبارکه فصلّت بود که میفرماید: «ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقـموا تتنزل علیهم الملـئکة الاتخافوا و لاتحزنوا و ابشروا بالجنة التی کنتم توعدون.» «در حقیقت کسانی که گفتند پروردگار ما خداست سپس ایستادگی کردند، فرشتگان بر آنان فرود میآیند (و میگویند) هان بیم مدارید و غمگین مباشید و به بهشتی که وعده یافته بودید شاد باشید.» این وعده الهی برای شهید نصرالله و یاران وفادار او محقق شد و با تشییع بینظیری که در بیروت انجام شد همه آنها که در مراسم تشییع حاضر شدند و دهها میلیون نفری که به دلیل محدودیت از این حضور محروم بودند و در مساجد، حسینیهها و تکیهها همزمان با مراسم تشییع برای سید مقاومت در جای جای این کره خاکی همراه با ملائکه و فرشتگان اشک ریختند، مهر تایید بر40 سال زندگی سراسر مبارزه و عزتآفرین این سید الهی زدند. این روزها حجم زیادی از مطالب رسانهها به دلنوشته برای سید مقاومت اختصاص یافته است که درخور توجه و تقدیر است اما از این نکته نباید غافل بود که شهید نصرالله شاگرد مکتبی است که حضرت روح الله بنای آن را گذاشت و در منشور روحانیت که از قضا سالگرد صدور آن، تقارن با مراسم تشییع این روحانی الهی بود، درسی برای شناخت روحانیون واقعی است.
اگر بخواهیم یک تعریف و توصیف از شخصیت شهید نصرالله به عنوان روحانی شاخص و در تراز اسلام ارائه دهیم آن تعریف این است که؛ شهید نصرالله، شاخص، الگو و مصداق اتم و اکمل از جریان روحانیت اصیل، ربّانی و تراز در منظومه اسلام ناب محمدی (ص) است. جریان اصیلی که امام خمینی (ره) به خوبی آن را در «پیام منشور روحانیت» تبیین فرموده بودند.
روزهای ابتدائی اسفند 1403، در کنار برگزاری آئین باشکوه تشییع پیکرهای دو سید شهید مقاومت، سید حسن نصرالله و سیدهاشم صفیالدین، در حافظه تاریخی انقلاب اسلامی، یادآور یکی از پیامهای تاریخی امام راحل در موضوع بسیار مهم جریانشناسی روحانیت معاصر است. امام (ره) در این پیام که به پیام منشور روحانیت شهرت یافت، دو خط و جریان از روحانیت را به طور شفاف و متمایز تبیین کردند. خط اول، روحانیت ربّانی، متعهد و وارسته که پرچمدار اسلام ناب محمدی(ص) و مبارزه با طاغوتها و مستکبرین است. و خط دوم، که اندک و کمشمارند، یا اسیر تحجّرند یا گرفتار تجدد، اما هر دو، دو روی یک سکهاند.
و اما جایگاه سید مقاومت را در کجای منشور روحانیت حضرت امام(ره) میتوانیم جستوجو کنیم. با هم مرور میکنیم:
1-امام راحل در پیام منشور روحانیت خود که در واپسین ماههای عمر با برکتشان صادر کردند در تبیین عظمت جایگاه الهی روحانیون متعهدی نظیر شهید سید حسن نصرالله نوشتند: «... سلام بر حماسهسازان همیشه جاوید روحانیت که رساله علمیه و عملیه خود را به دم شهادت و مرکب خون نوشتهاند و بر منبر هدایت و وعظ و خطابه ناس از شمع حیاتشان گوهر شبچراغ ساختهاند. افتخار و آفرین بر شهدای حوزه و روحانیت که در هنگامه نبرد، رشته تعلقات درس و بحث و مدرسه را بریدند و عقال تمنیات دنیا را از پای حقیقت علم برگرفتند و سبکبالان به میهمانی عرشیان رفتند و در مجمع ملکوتیان شعر حضور سرودهاند. سلام بر آنان که تا کشف حقیقت تفقه به پیش تاختند و برای قوم و ملت خود منذران صادقی شدند که بندبند حدیث صداقتشان را قطرات خون و قطعات پارهپاره پیکرشان گواهی کرده است و حقاً از روحانیت راستین اسلام و تشیع جز این انتظاری نمیرود که در دعوت به حق و راه خونین مبارزه مردم خود، اولین قربانیها را بدهد و مُهر ختام دفترش شهادت باشد. آنان که حلقه ذکر عارفان و دعای سحر مناجاتیان حوزهها و روحانیت را درک کردهاند در خَلسه حضورشان آرزویی جز شهادت ندیدهاند و آنان از عطایای حضرت حق در میهمانی خلوص و تقرب جز عطیه شهادت نخواستهاند».
چه زیبا امام عزیز ما سرنوشت و عاقبت سید مقاومت را دیده بودند. سیدی که جزو آن دسته روحانیونی بودند که فرزند 18 ساله خود را در راه آزادی مناطق جنوب لبنان در سال 1997 یعنی سه سال قبل از آزاد سازی جنوب لبنان از دست دژخیمان رژیم صهیونیستی قربانی کرده بود و مُهر ختام دفتر خود را نیز در مِهر 1403 با شهادت خویش به دست رژیم جنایتکار صهیونیستی آن هم نه با یک بمب، بلکه با 85 تن بمبهای سنگرشکن بست تا درماندگی و سبعیت چنین رژیمی را برای همیشه در حافظه تاریخ ثبت کرده باشد.
2-امام راحل، در تبیین جایگاه و نقش مکتبی و جریانی روحانیون اصیلی نظیر شهید سید حسن نصرالله در ابعاد سیاسی و اجتماعی در منشور روحانیت چنین مرقوم میفرمایند: «صدها سال است که روحانیت اسلام تکیهگاه محرومان بوده است.... آنان در هر عصری از اعصار برای دفاع از مقدسات دینی و میهنی خود مرارتها و تلخیهایی را متحمل شدهاند و همراه با تحمل اسارتها و تبعیدها، زندانها و اذیت و آزارها و زخم زبانها، شهدای گرانقدری را به پیشگاه مقدس حق تقدیم نمودهاند...».
شهید نصرالله در طول 32 سال رهبری خویش هیچ شبی را راحت نخوابید و از همان عنفوان جوانی که در سن 21 سالگی با حکم حضرت روح الله دبیرکلی حزبالله را برعهده گرفت، در دو جبهه میجنگید. یکی در جبهه داخل با مخالفینی که میخواستند با دمیدن بر اختلافات بین شیعه، سنی و مسیحی، آتش جنگهای داخلی را برافروخته و لبنان را گرفتار جنگهای داخلی کنند و همزمان با خلع سلاح حزبالله، ابزار مقابله با دشمن بیرونی را از این حزبالله سلب کنند و از سوی دیگر، در مقابله با دشمن صهیونیستی لحظهای آرامش نداشتند. زندگی او سراسر مبارزه بود. گواه این سخن، خروج صهیونیستها از جنوب لبنان در سال 2000، جنگ 33 روزه و شکست خفت بار آنها در سال 2006 و ایستادن تا پای جان برای مردم مظلوم غزه از مهر 2023 تا لحظهای که از این دنیای خاکی در مهر 2024 پر کشید و دهها میلیون نفر را در سراسر جهان و منطقه عزادار خویش کرد.
3- اکنون با چنین مراسم تشییع بینظیری که تاکنون در هیچ یک از جوامع عرب مصداقی نداشته است،گستره محبوبیت و تأثیرگذاری شهید سیدحسن نصرالله از لبنان، ایران و کشورهای عربی فراتر رفته و اکنون شهادت او این اثرگذاری را در کل جهان افزایش داده است. امام راحل(ره) در پیام منشور روحانیت، راز این محبوبیت الهی را چنین تبیین میکنند: «آنها با زهد و تقوا و ریاضت درس خواندهاند و پس از کسب مقامات علمی و معنوی نیز به همان شیوه زاهدانه و با فقر و تهیدستی و عدم تعلق به تجملات دنیا زندگی کردهاند و هرگز زیر بار منت و ذلت نرفتهاند... در ترویج روحانیت و فقاهت نه زور سرنیزه بوده است، نه سرمایه پولپرستان و ثروتمندان، بلکه هنر و صداقت و تعهد خود آنان بوده است که مردم آنان را برگزیدهاند... خصوصیات بزرگی چون قناعت و شجاعت و صبر و زهد و طلب علم و عدم وابستگی به قدرتها و مهمتر از همه احساس مسئولیت در برابر تودهها، روحانیت را زنده و پایدار و محبوب ساخته است».
در درستی راه سید مقاومت و زندگی زاهدانه و سراسر خالصانه او همین بس که شخصیتهای برجسته ادیان و مذاهب دیگر در تمجید او مرثیهها میسرایند. آنجا که شیخ «خالد الملا» رئیس جماعت علمای اهل سنت عراق در بیان شخصیت این عزیز با گریه میگوید: «دیگر از نصرالله چه میخواهید. پسرش را تقدیم کرد. جگر گوشهاش را تقدیم کرد. نصرالله 40 سال، همچون سدی محکم، در برابر صهیونیستهای جنایتکار ایستاد.85 تن مواد منفجره بر سر او ریختند. این چه وحشتی است که صهیونیستها از او دارند؟ شما میدانید ریختن 85 تن مواد منفجره بر سر یک انسان یعنی چه؟ ای امت اسلام! او دیگر چه چیزی باید به شما تقدیم میکرد؟اگر نصرالله دنیا را میخواست، در لندن زندگی میکرد یا در لس آنجلس یا در دیگر کشورهای غربی یا شرقی. نمیمرد.او فرزند زهراست. زندگی میکرد. و بر خلاف میل هزاران مسلمان هر آنچه میخواست به او میدادند. ولی او عزت و کرامت را برای ما و امت ما و مقدسات ما میخواست. نصرالله را در قلبهایتان جای دهید.»
این است راز محبوبیتی که امام راحل از روحانیت میخواستند و شهید نصرالله ترجمان حقیقی این راز بود. او شاگردی بود که با وجود فرسنگها فاصله فیزیکی با امام، پیام آن حضرت را درک و به آن عمل کرد و این در حالی است که جماعتی خود را درحلقه یاران امام میدانسته و میدانند اما مسیری را طی کردند که برخلاف منشور روحانیت امام عزیز بود و به دلیل همین فاصله با آموزههای امام، امروز آنها در بین مردم مغضوب هستند.
حسن رشوند