سرانجام هیئت‌رئیسه مجلس رسماً اعلام کرد که جلسه استیضاح وزیر اقتصاد در تاریخ ۱۲ اسفند برگزار می‌شود.

به گزارش خبرنگار ما، سوء عملکرد «عبدالناصر همتی»، وزیر امور اقتصادی و دارایی در موضوعات مختلف، به‌ویژه در زمینه تحریک نرخ ارز، بالاخره باعث شد تنها شش ماه پس از شروع به کار دولت، او به عنوان نخستین وزیر دولت چهاردهم استیضاح شود. احمد نادری، نایب ‌رئیس ‌مجلس شورای اسلامی دیروز اعلام کرد که جلسه استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی روز یکشنبه ۱۲ اسفند برگزار می‌شود.

همتی از نخستین روزهایی که در ساختمان خیابان صوراسرافیل مستقر شد، بر شیپور گرانی دلار دمید. او مدعی بود که قیمت دلار نیما را بالا و دلار آزاد را پایین می‌آوریم. به این ترتیب، رانت اختلاف نرخ رسمی و آزاد حذف می‌شود. همان زمان کارشناسان انتقاد کردند و گفتند از آنجا که حدود ۵۰ درصد از واردات کشور با ارز نیمایی است، چه تضمینی می‌دهید که با این کار قیمت کالاها و مواد اولیه تولید افزایش نیابد؟ و حالا مشخص شد که نه تنها قیمت دلار نیما، بلکه دلار آزاد هم بالا رفت و اختلاف نرخ‌ها باز هم به ۴۰ درصد نزدیک شده است.

البته همتی بارها درباره سرنوشت نرخ دلار اعلام کرده که قیمت دلار به من مربوط نیست و بانک مرکزی مسئول است. این در حالی است که بانک مرکزی در دولت سیزدهم نرخ نیما را از ابتدای سال به آرامی و بدون جنجال بالا آورده بود؛ سقف آن را ۴۵ هزار تومان می‌دانست، اما همتی اصرار داشت که این نرخ افزایش یابد و بعداً با اصرار او عملاً ارز نیمایی حذف و هزینه واردات، به‌خصوص مواد اولیه به‌شدت افزایش یافت که تبعات تورمی آن در حال بروز است.

این در حالی است که قیمت دلار در یک سال منتهی به آغاز دولت چهاردهم، با وجود تشدید ناآرامی‌های منطقه، عملیات تروریستی کرمان، شهادت رئیس‌جمهور و همراهان، دو عملیات وعده صادق و... اگرچه نوسانات کوتاه‌مدتی را تجربه کرد، اما ثبات نسبی داشت و موجب اعتماد نسبی بازار به بانک مرکزی و دولت (فارغ از اینکه کدام دولت باشد) شد. اما با روی کار آمدن همتی در وزارت اقتصاد و اصرار او بر حذف دلار نیما، میراث دولت رئیسی برای دولت پزشکیان (اعتماد نسبی بازار) بر باد رفت.

«حسین صمصامی»، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی هم اخیراً ریشه تورم را در گرانی قیمت دلار برشمرد و اظهار داشت: بانک مرکزی به واسطه فشار وزیر اقتصاد نسبت به افزایش قیمت دلار اقدام کرد و نتیجه آن شد که به هر خانوار ایرانی (چهار نفره) ماهیانه حدود هفت میلیون و ۴۰۰ هزار تومان ضرر وارد شده است. زیانی که به طور مستمر هم ادامه دارد.

 آزمون مجلس

سرانجام روز گذشته هیئت‌رئیسه مجلس، تسلیم امضای ۹۱ نماینده خواهان استیضاح همتی شد و رسماً اعلام شد جلسه استیضاح او ۱۲ اسفند برگزار می‌شود. از آنجایی که طبق قانون شفافیت مجلس، رأی به افراد مخفی است، ضروری است تا نمایندگان برای پاسخگویی به مطالبه عموم مردم درباره استیضاح همتی، رأی خود را شفاف کنند تا مردم بدانند چه کسانی همچنان طرفدار ماندن همتی و گرانی‌های اخیر هستند. در غیر این صورت بیم آن می‌رود که بعضی نمایندگان دوگانه رفتار کرده و تحت تأثیر لابی‌ها و وعده‌های دولتی‌ها، اعلام کنند به استیضاح همتی رأی مثبت می‌دهند اما در عمل رأی دیگری بدهند.

 حمایت پزشکیان از همتی

اعلام خبر وصول استیضاح، پزشکیان را به وزارت اقتصاد کشاند تا حمایت رئیس دولت از وزیر اقتصاد را نشان بدهد. به گزارش ایرنا، «مسعود پزشکیان» پیش از ظهر دیروز در نشستی با همتی و مدیران ارشد وزارت اقتصاد، این وزارتخانه را مغز متفکر اقتصاد کشور توصیف و تصریح کرد: شما مسئولان و مدیران ارشد وزارت اقتصاد با اقدامات خود می‌توانید کشور را متحول و ساختار اقتصاد کشور را به گونه‌ای مدیریت کنید که علاوه‌بر رفع ناترازی‌ها، توسعه زیرساخت‌ها و رشد اقتصادی، مقوله مهم عدالت به عنوان مهم‌ترین دغدغه دولت نیز تحقق یابد.

رئیس‌جمهور همچنین در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برخی مباحث مطرح شده درباره استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی، با بیان اینکه روز سه‌شنبه در جلسه غیرعلنی با نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی به برخی سؤالات و ابهامات آنها پاسخ گفته شد و طی روزهای آینده نیز دولت و مجلس در این زمینه تعاملات بیشتری خواهند داشت، تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین اشکالات کشور ما این است که به وقت وقوع مشکلات به جای اینکه به دنبال علت و راهکار رفع مشکل باشیم، به دنبال مقصر و حذف افراد هستیم.

پزشکیان با طرح این پرسش که اگر همتی استیضاح شود، آیا مشکلات ارزی و ناترازی‌های مالی اصلاح خواهد شد، افزود: ما به دنبال تعمیق همکاری‌ها و هماهنگی با قوای دیگر در چارچوب راهکارهای علمی و کارشناسی هستیم. او در ادامه، توپ را به زمین شورای سران قوا انداخت و گفت: تمام تصمیمات و سیاستگذاری‌های اقتصادی در جلسه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه اتخاذ شده و اینکه بخواهیم یک نفر را مقصر جلوه دهیم بی‌انصافی است. اظهارات پزشکیان در حالی مطرح می‌شود که در موضوعات اقتصادی به‌ویژه بازار ارز، شورای سران دست دولت را باز گذاشته و در حقیقت با پیشنهادات دولت موافقت می‌کند تا برنامه‌های خود را پیش ببرد.

 انتقاد شدید اقتصاددان نزدیک به پزشکیان

عملکرد همتی، صدای اعتراض اقتصاددانان اصلاح‌طلب را هم درآورده است. فرشاد مؤمنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی که حداقل تا قبل از انتخابات از دوستان پزشکیان محسوب می‌شد، در سخنانی تند درباره اظهارات و اقدامات متناقض همتی گفت: همین وزیر فعلی اقتصاد در دوره شهید رئیسی درباره بازی با نرخ ارز حرف‌های دیگری می‌زد. اگر ایشان این چیزها را می‌فهمد ولی باز هم سخنان مبتذل و منحط مطرح می‌کند، مثل اینکه ایشان می‌گفت این کار را می‌کنیم (افزایش قیمت ارز) تا تورم را کنترل کنیم که خیلی شرم‌آور است.

وی ادامه داد: کنترل تورم با افزایش قیمت ارز یعنی اینکه تجربه ۳۵ سال گذشته پیش روی آقای همتی نیست. حالا آن تجربه‌ها را نمی‌دانی، حداقل حرف‌های خودت را مرور کن. این همه تناقض‌گویی اعتباری برای وزارت اقتصاد باقی نمی‌گذارد.

 کارنامه همتی از زبان نمایندگان

به نظر می‌رسد تلاش‌های دولت برای متقاعد کردن نمایندگان چندان موفق نبوده است؛ این موضوع را می‌توان از اظهارات نمایندگان متوجه شد. زهره سادات لاجوردی، نماینده مردم تهران با بیان اینکه تصمیمات غیرکارشناسی وزیر اقتصاد در پنج شش ماه گذشته، قیمت ارز را دو برابر کرد، گفت: با وجود تذکرات زیادی که در این مدت به ایشان داده شد، جلسات مختلفی که در کمیسیون‌های متعدد مجلس برگزار شد، متأسفانه ترتیب اثری ندادند. وی با تأکید بر اینکه تنها راه باقی‌مانده برای اقتصاد ایران استیضاح همتی است، افزود: در جلسه‌ای که با همتی داشتیم، او نه تنها راه‌حلی برای مشکلات ارائه نداد، بلکه گفت بالا رفتن قیمت ارز عادی است.

حسین صمصامی، عضو کمیسیون اقتصاد هم در کانال شخصی خود خطاب به سایر نمایندگان نوشت: نمایندگان و همکاران عزیز، اسناد و مدارک متقن حکایت از عاملیت اصلی آقای همتی در افزایش نرخ ارز و تشدید تورم دارد. کشور در شرایط حساس جنگ اقتصادی است و اگر در تغییر و انتخاب فرمانده اقتصادی خبره تعلل شود، خسارات وارده بر اقتصاد کشور و معیشت مردم شدیدتر خواهد شد.

حسین امامی راد، نماینده مردم چناران و طرقبه هم طی تذکر شفاهی در صحن علنی مجلس گفت: جناب آقای همتی! شما در دوره رئیس‌جمهور شهید، زبان، قلم و تمام توانتان را وقف انتقادات شدید از سیاست‌های اقتصادی و ارزی دولت کرده بودید و فریاد شما نسبت به افزایش نرخ ارز و دلار، گوش فلک را کر کرده بود. حال چه شده که ارز و دلار به اصطلاح سواره است و شما پیاده! لطفاً صادقانه بگویید. یا راهکاری برای کنترل ارز و دلار و ساماندهی اقتصاد ندارید و یا راهکار هست و شما توانش را ندارید و یا راهکار هست و شما نمی‌خواهید و به دنبال پاس گل دشمن هستید و اگر اینها نیست، پس اعتراف کنید که حرف‌ها و ادعاهای گذشته شما لاف در غربت بوده و بس!