۱۸سال چشم‌انتظاری مردم برای برقی‌سازی راه‌آهن تهران- مشهد
پروژه راه‌آهن برقی تهران- مشهد یکی از پروژه‌های کلیدی حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت کشور به شمار می‌رود که قریب به دو دهه، مردم چشم‌انتظار آن هستند.
به گزارش خبرگزاری فارس؛ تأمین مالی و حل چالش‌های اجرائی از جمله مسائل مهمی است که برقی‌سازی قطار تهران- مشهد را تحت تاثیر قرار داده است. برآوردها نشان می‌دهد که با همکاری همه نهادهای مرتبط، این پروژه در آینده‌ای نزدیک به بهره‌برداری برسد و به یکی از افتخارات حمل‌ونقل ریلی کشور تبدیل شود.
خط ریلی تهران- مشهد به عنوان یکی از محورهای پرتقاضا و اصلی شبکه راه‌آهن کشور از جنبه‌های مسافری، باری و ترانزیتی اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چرا که از ۳۱ میلیون نفر مسافر راه‌آهن در سال ۱۴۰۲، بیش از هشت میلیون نفر در مسیرهای ریلی منتهی به مشهد جابه‌جا شده‌اند. همچنین، طبق آمار مدیرعامل سابق راه‌آهن، ۷۰ درصد از ترددهای ریلی برون‌شهری در این مسیر انجام می‌شود.
سرعت حرکت قطارها در این خط ریلی ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت است اما با توجه به شرایط خط و نوع بهره‌برداری، معمولاً با سرعت حدود ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت و زمان تقریبی ۱۲ ساعت در حال بهره‌برداری است.
اهمیت یک پروژه
این خط که در تمام ایام سال پذیرای زائران حرم امام رضا(ع) است با مشکلاتی مانند کمبود بلیت، دسترسی دشوار و همچنین زمان سفر طولانی مواجه است؛ به گونه‌ای که گاهی به دلیل خرابی قطار، زمان سفر به ۱۸ ساعت نیز می‌رسد.
این شرایط باعث شد تا موضوع احداث خط راه‌آهن پرسرعت تهران- مشهد در دستور کار قرار گیرد. برای اولین در سال ۱۳۸۵ موضوع راه‌آهن پرسرعت تهران- مشهد در دولت نهم مطرح شد که مطالعات این پروژه توسط شرکت مشاوره مترا و سیسترا فرانسه صورت گرفت. هدف اولیه این پروژه، کاهش زمان سفر بود؛ به طوری که مردم بتوانند در یک روز سفر زیارتی داشته باشند.
پروژه قطار پرسرعت تهران- مشهد، چهار پشتوانه حائز اهمیت برای اجرائی شدن دارد؛ تاکید رهبر معظم انقلاب بر اجرای این پروژه، گنجانده شدن این پروژه در برنامه بالادستی هفتم توسعه کشور، مطالبه اجتماعی برای سفر مطلوب به مشهد مقدس و کسب سهم از زنجیره ارزش چین- اروپا با ترانزیت کالا بین این دو قطب اقتصادی.
ظرفیت‌های اقتصادی
«مهدی نایینی»؛ کارشناس ترانزیت، در این زمینه اظهار کرد: «احیای کریدور شرق- غرب عبوری از ایران با ورودی سرخس در امتداد راه‌آهن تهران- مشهد، بازار ترانزیتی ۳۰ میلیون تنی نصیب ایران می‌شود.»
وی ادامه داد: «با هدف‌گذاری کسب ۱۰ میلیون تن از این بازار و با فرض درآمد ۷۵ دلاری برای ترانزیت هر تن، درآمد ارزی ۷۵۰ میلیون دلاری در اختیار ایران قرار می‌گیرد که این هدف با برقی‌سازی راه‌آهن تهران- مشهد، افزایش بهره‌‌وری این مسیر و بهینه‌سازی گراف عبور قطارهای باری و مسافری محقق خواهد شد.»
طبق نظر کارشناسان، موقعیت جغرافیایی ایران در پیوند چین و اروپا غیرقابل انکار است؛ زیرا دسترسی چین به بازارهای اروپا، آمریکا، آفریقا و غرب آسیا عمدتاً از طریق دریا صورت می‌گیرد که علاوه‌بر مسافت طولانی و زمان‌بر بودن، ریسک‌های امنیتی نیز به همراه دارد.
اکنون نگاه‌ها به این پروژه دوخته شده است که آیا می‌توان مسیر تهران- مشهد را در زمان کمتری طی کرد و تحولی در راه‌آهن تهران-مشهد رخ خواهد داد یا همچنان باید منتظر ماند.