قهرمان رسانه‌ایِ محور مقاومت و حزب‌الله لبنان
کامران پورعباس
یادبود شهید محمد عفیف
۲۷ آبان ۱۴۰۳، مجاهد رشید و خستگی‌ناپذیر «محمد عفیف النابلسی» مسئول روابط عمومی و ارتباطات رسانه‌ای و سخنگوی حزب‌الله لبنان و صدای رسای مقاومت اسلامی لبنان در جنایت حمله هوائی رژیم جلاد و اهریمنی صهیونی به منطقه رأس‌النبع بیروت به شهادت رسید.
شبکه المنار وابسته به حزب‌الله شهادت عفیف را در گزارشی تصویری اعلام کرد و وی را «جزء کاروان شهدا در راه قدس» توصیف کرد. شبکه المنار همچنین شهادت 4 تن دیگر از مسئولان رسانه‌ای را تأیید کرد.
شهید محمد عفیف یار دیرین مجاهد کبیر شهید سید حسن نصرالله و مشاور امین و سرافراز رسانه‌ای دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان به شمار می‌رفت.
این شهید ارجمند از تبار نسل مؤسس حزب‌الله لبنان و مجاهدان رسانه‌ای مقاومت اسلامی بود که از سال ۲۰۱۴ تا هنگام شهادت به عنوان مسئول اطلاع‌رسانی، ارتباط این سازمان قهرمان و مؤمن و ضدصهیونیستی با رسانه‌ها را عهده‌دار بود و بارها در مقاطع حساس و سرنوشت‌ساز با نقش‌آفرینی‌های هوشمندانه و غرورانگیز خود ایمان، عزم و اراده پولادین رزمندگان مقاومت برابر دشمن صهیونیستی و بدخواهان ملت لبنان و امت اسلامی را در معرض افکار عمومی جهانیان قرار داده بود.
خون شهید محمد عفیف سند محکمی برای اثبات میزان اهمیت و جایگاه اصحاب رسانه در نبرد با دشمنان اسلام است. از ابتدای بحران غزه تاکنون ۱۷۵ خبرنگار در جریان جنگ غزه به شهادت رسیده‌اند. تنها در دو ماه اخیر قریب به ۱۰ خبرنگار نیز در لبنان به شهادت رسیدند. این امر بیانگر آن است که اصحاب رسانه به نحو احسن رسالت خویش را در مسیر آزادی قدس و محو رژیم اشغالگر قدس انجام داده و سربلند گردیده‌اند و همچنان نیز اصحاب رسانه در محور مقاومت بدون ترس و انفعال و تزلزل مشغول نقش‌آفرینی ممتاز رسانه‌ای در برابر جبهه سیاسی و نظامی و رسانه‌ایِ دشمن صهیونیستی و پشتیبانانش هستند و مصمم و استوار راه شهدای قدس را ادامه می‌دهند.
مروری می‌کنیم بر زندگینامه و مجاهدتهای شهید محمد عفیف قهرمان رسانه‌ای محور مقاومت و حزب‌الله لبنان.
یار نزدیکِ شهید سید عباس موسوی
و شهید سید حسن نصرالله
شهید محمد عفیف در سال ۱۹۸۳ میلادی در میانه جنگ داخلی لبنان به حزب‌الله لبنان پیوست. وی یکی از اعضای مؤسس این گروه مقاومت شناخته می‌شود که از همان ابتدا در ساختار حزب‌الله نقش مؤثری داشت و به مرور زمان به یکی از چهره‌های کلیدی این سازمان تبدیل شد.
در سال ۲۰۱۴ شهید عفیف به سمت مسئول روابط رسانه‌ای حزب‌الله منصوب شد و نقش مهمی در انتقال پیامها و هماهنگی‌های رسانه‌ای حزب در سطوح داخلی و بین‌المللی، به‌ویژه در زمانهای بحرانی و درگیری با رژیم صهیونیستی ایفا کرد.
شهید عفیف پیش از قرار گرفتن در مسئولیت سخنگوی حزب‌الله، در شبکه المنار رسانه رسمی حزب‌الله، به عنوان رئیس بخش اخبار و برنامه‌های سیاسی فعالیت می‌کرد و بر تدوین و اجرای استراتژی‌های رسانه‌ای نظارت داشت که هدف اصلی آن تقویت گفتمان حزب و حمایت از مواضع سیاسی آن بود. شهید عفیف به دلیل داشتن سابقه جهادی طولانی، ارتباط نزدیکی با رهبران اصلی حزب‌الله داشت. وی به شهید سید عباس موسوی دبیرکل پیشین حزب نزدیک بود و از نزدیک‌ترین افراد و مشاور رسانه‌ای سید حسن نصرالله دبیرکل شهید حزب‌الله بود.
غسان ملحم، استاد دانشگاه لبنان بلافاصله پس از شهادت عفیف می‌نویسد: «فرمانده شهید محمد عفیف شریک مؤثر در فرآیند تصمیم‌گیری در داخل حزب‌الله و مقاومت بود. منظور از قدرت در این‌جا رهبری است؛ چه در بعد سیاسی و چه نظامی، نه‌تنها در بعد رسانه‌ای.»
گزارشگر المیادین در توصیف شخصیت عفیف و شهادتش می‌گوید: «او پسر علامه فقید شیخ عفیف نابلسی یکی از برجسته‌ترین علمای مقاومت بود. او از نسل مؤسس و پیشکسوت در حزب و مقاومت بود و مسئول رسانه‌ها در حزب و مقاومت.»
یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های رسانه‌ای
در ساختار حزب‌الله لبنان
شهید محمد عفیف یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های رسانه‌ای در ساختار حزب‌الله لبنان بود که توانست شبکه‌ای گسترده از ارتباطات رسانه‌ای ایجاد کند و از تخصص خود برای ترویج ایدئولوژی حزب و دفاع از مواضع آن در مجامع مختلف بهره بگیرد. وی با مصاحبه‌ها و برگزاری کنفرانس‌های خبری، استراتژی‌ها و دیدگاه‌های حزب‌الله را به مخاطبان بین‌المللی ارائه می‌کرد. از مهم‌ترین و مؤثر‌ترین اقدامات شهید عفیف را می‌توان مدیریت پوشش خبری رسانه‌ها در جنگ 33 روزه عنوان کرد.
از آغاز تشدید تنش‌های حزب‌الله با رژیم‌صهیونیستی، شهید عفیف به عنوان سخنگوی رسانه‌ای حزب‌الله ظاهر شد و معمولاً کنفرانس‌های خبری مستقیم از قلب ضاحیه جنوبی بیروت و مناطق تحت حملات هوائی رژیم‌صهیونیستی را برگزار می‌کرد.
در جریان طوفان الاقصی، شهید محمد عفیف با مهارت‌های مؤثر رسانه‌ای، سخنوری و قدرت اقناع قوی از طریق مصاحبه‌ها و برگزاری کنفرانس‌های خبری، اجازه نداد که اسرائیل پیروز میدان در افکار عمومی تصویر شود.
قهرمان و الگوی رسانه‌ای
شهید محمد عفیف فقط یک سخنگوی ساده نبود بلکه توانسته بود یک جبهه متحد رسانه‌ای علیه اسرائیل شکل بدهد.
وی در بحرانی‌ترین وضعیت‌ها، هم بی‌خطا و مؤثر عمل کرد. او الگویی از یک سخنگو تراز در شرایط جنگی را به نمایش گذاشت.
اسرائیل برای رسیدن به نقطه‌ای همانند به‌شهادت‌رساندن محمد عفیف مسئول رسانه‌ای حزب‌الله، در یک‌سال گذشته ده‌ها خبرنگار و فعال رسانه‌ای در غزه و لبنان را به شهادت رسانده و یا جانباز کرده است. این مسیر طی شده نشانه این است که اسرائیل یکی از میدان‌های که احساس شکست سنگین و انتقام دارد، میدان رسانه و افکار عمومی است.
شهید محمد عفیف را باید فراتر از مهارت‌های حرفه‌ای رسانه‌ای سنجش کرد. محمد عفیف وقتی در اوج بمباران‌ها و تهدیدات کنفرانس خبری علنی برگزار کرد و در همان کنفرانس‌ها قاطع‌ترین مواضع را هم بیان کرد. وی رفتاری همانند سرباز خط مقدم میدان را از خود بروز داده است. در همین یک سال گذشته بارها مشاهده شد که چگونه فعالین رسانه‌ای رژیم صهیونیستی و یا حامیانشان و یا حتی سخنگوهای نظامی آنها با اولین شنیده‌شدن آژیر خطر به پناهگاه‌های خود فرار کردند؛ بنابراین در کنار مهارت‌های حرفه‌ای رسانه‌ای، این شجاعت، مبانی اعتقادی، بینش سیاسی قوی، دشمن‌شناسی دقیق، از شهید محمد عفیف یک قهرمان و الگوی رسانه‌ای ساخته بود.
روحیه‌بخشی و حماسه‌آفرینی پس از شهادت سید مقاومت
پس از شهادت «سید مقاومت» بسیاری از رزمندگان حزب‌الله و مردم عادی لبنان در وضعیت اضطرار و حیرت فرو رفته و با ناراحتی و نگرانی عمیقی مواجه شده بودند. در چنین شرایطی شهید محمد عفیف شجاعانه و جان برکفانه در برابر قاب لنز رسانه‌ها قرار گرفت و با صدای بلند اعلام کرد که حزب‌الله و مردم لبنان از بمباران‌های رژیم صهیونیستی هراسی ندارند و در برابر دشمن با اراده محکم ایستادند. این مجاهد بزرگ در آخرین کنفرانس خبری خود با ابراز دلتنگی نسبت به فقدان حضور سید حسن نصرالله گفت: شرم دارم که در زیر منبر و پرچم شما بایستم و دیگر صدای شما را نشنوم؛ عذری طولانی دارم که شهادتم به تعویق افتاده اگرچه دل‌هایمان در سینه‌ها تنگ است.
صحبتها و مصاحبه‌های شهید محمد عفیف در شرایط بحرانیِ پس از شهادت سید حسن نصرالله فوق‌العاده روحیه‌بخش و مقتدرانه و حماسه‌آفرین بود. به عنوان نمونه وی در یک کنفرانس خبری در مهرماه 1403 عنوان داشت: بعد از حملات شدید و موفقیت‌آمیز مقاومت به عمق اراضی اشغالی، سانسورهای شدید اسرائیل به دنبال مخفی کردن خسارت‌ها و تلفات دشمن است.
وی تصریح کرد: قدرت و مقاومت باعث بازدارندگی دشمن از جنایت‌هایش می‌شود نه قطعنامه‌های بین‌المللی.
وی اظهار کرد: حمله به تل‌آویو جز یک آغاز نیست و آنچه که طی روزهای گذشته انجام شد تأکیدی بر این است که ما همچنان در آغاز هستیم و به دشمن می‌گویم که تو جز اندکی را ندیده‌ای.
مسئول اطلاع‌رسانی حزب‌الله عنوان داشت: مقاومت دامنه و زمان حملات خود را متناسب با میدان نبرد مدیریت می‌کند و ذخایر مقاومت در وضعیت خوبی قرار دارد. نیروهای ما برای نبردی سخت آماده هستند تا انتقام خون شهدایمان را بگیرند و دشمن از این نبرد ناتوان و عاجز است.
آنچه بیش از همه انگیزه صهیونیستها برای ترور محمد عفیف را افزایش می‌داد، جایگاه نمادین وی پس از شهادت سید حسن نصرالله بود. در حالی که رژیم صهیونیستی شبانه‌روز به دنبال یافتن رهبران مقاومت و هدف قرار دادن آنها در نقاط مختلف بیروت بود؛ شهید عفیف سعی داشت تا با قرائت بیانیه‌های حماسی، روحیه نیروهای حزب‌الله را افزایش داده و در عین حال روایتگر حملات موشکی و پهپادی مجاهدان حزب‌الله و ضربات جدی نیروهای رضوان به ارتش اسرائیل در جنوب لبنان باشد.
شهادت محمد عفیف، نقطه عطف مهمی
در تاریخ رسانه‌های محور مقاومت
1 آذر 1403، خبرگزاری مهر در گزارشی با عنوان «راهبرد رسانه‌ای حزب‌الله لبنان، رزمگاهی به وسعت جهان» به بررسی جایگاه و عملکرد و مجاهدتهای شهید محمد عفیف پرداخت.
در بخش‌هایی از این گزارش در مورد عظمت شخصیت و کارکرد بی‌نظیر رسانه‌ای و ضدصهیونیستیِ شهید عفیف آمده است:
«شهادت محمد عفیف، مجاهد و مبارز لبنانی، نقطه عطف مهمی در تاریخ رسانه‌های محور مقاومت است. رویدادهای منطقه نشان داد که محمد عفیف از آن رهبران اثرگذار و تاریخ‌ساز است که به جای تفنگ، کنترل و هدایت رسانه را در دست داشت و بدون اغراق، رزمگاه و میدان مبارزه او حتی وسیع‌تر از میدان جنگ غزه و لبنان بود. به همین خاطر رژیم صهیونیستی به این ارزیابی نهائی رسید که حتی پس از شهادت سید حسن نصرالله و‌هاشم صفی‌الدین، رسانۀ مقاومت با مدیریت بی‌نظیر محمد عفیف کار خودش را می‌کند و لاجرم باید او را نیز از سر راه بردارد.
شهید محمد عفیف، مسئول روابط رسانه‌ای حزب‌الله، در شرایطی در حمله هوائی به ساختمانی در مرکز بیروت جان خود را از دست داد که نقش نظامی مشخصی نداشت اما اثرگذاری سیاسی و اجتماعی او، دست کمی از مشهورترین و مهم‌ترین فرماندهان نظامی مقاومت نداشت....
رسانه‌های حزب‌الله مانند شبکه تلویزیون المنار، رادیو النور و پایگاه خبری العهد، به عنوان بستری برای گروه برای انتشار پیامها و دیدگاه‌های خود به مخاطبان جهانی، به شکلی عمل کردند که با امکانات و هزینه مالی پایین، بزرگ‌ترین شکست‌ها را بر غول‌های رسانه‌ای مورد حمایت صهیونیسم و غرب تحمیل کردند.
البته علاوه‌بر رسانه‌های مرسوم و کلاسیک، حزب‌الله در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند ایکس و فیس‌بوک نیز فعال بوده و از این کانال‌ها برای به اشتراک‌گذاری اخبار، تبلیغات و پیامهای حمایت از فعالیت‌های این گروه به درستی استفاده کرده است. در نتیجه راه بر جریان‌سازی خبری دروغین بسته شد و حتی دشمنان نیز ناچار شدند در گزارش‌های خود همواره به منابع خبری حزب‌الله اتکا کنند.
دست یافتن به ظفر و پیروزی در یک جنگ برابر نیاز به تجارب بالایی ندارد و کافی است همه چیز را به تسلیحات و پشتیبانی بسپارید. اما برای رسیدن به پیروزی در جنگ نابرابر، فاکتورها و عوامل مهم دیگری دخیل هستند که بدون شک در معادلات مرسوم و همیشگی نمی‌گنجند.
به عنوان مثال در ۱۴ ماه گذشته در فلسطین و لبنان، صدها خبرگزاری، صدها شبکه تلویزیونی و ده‌ها روزنامه و پایگاه خبری آمریکا، اروپا و رژیم صهیونیستی به میدان آمده‌اند تا با به‌کارگیری پیشرفته‌ترین تجهیزات روز صرف ده‌ها میلیارد دلار بودجه رسانه‌ای و تبلیغاتی، روایت جنگ را به سود صهیونیسم و غرب پیش ببرند.
اما المنار و دیگر رسانه‌های نزدیک به حزب‌الله لبنان و محور مقاومت، با وجود برخورداری از امکانات و تجهیزات اندک، پیروزی را در حیطه نرم‌افزاری و معنویت مسجل کردند و اجازه نداند که روایات دروغین، دنیا را درنوردد. این همان نقطه‌ای است که با اتکا به روایات عینی و حقیقی محمد عفیف و همرزمان او، حتی دانشجویان آمریکایی و انگلیسی هم در حمایت از مظلومیت فلسطین و لبنان به خیابان آمدند....
رسانه‌های صهیونیستی با روش‌هایی همچون تلاش برای اختلاف افکنی در میان اجزای جامعه لبنان و دمیدن بر آتش حساسیت‌های فرقه‌ای، معرفی حزب‌الله به عنوان مسئول وخامت اوضاع اقتصادی و امنیتی در لبنان، برجسته نمودن نشانه‌های ویرانی در جنوب لبنان و نسبت دادن آنها به حزب‌الله، به دنبال این بودند که خط مقاومت را به عنوان مهم‌ترین تهدید امنیت ملی لبنان معرفی کنند. در همین حال، به شکلی اغراق‌آمیز درباره قدرت ارتش صهیونیستی و آسیب پذیری لبنان اظهار نظر می‌کردند.
اما در میدان عمل، این واقعیت اثبات شد که دشمن نه تنها در جنگ میدان بلکه در جنگ روایت‌ها نیز شکست خورده است. کارزار سیستماتیک رژیم صهیونیستی علیه لبنان، عناصر متعددی از تبلیغات و جنگ روانی را دربر گرفته که با تکیه بر «شایعه»، «اطلاعات نادرست»، «تبلیغات خاکستری» و «تبلیغات سیاه» در صدد تضعیف خط مقاومت بوده است. اصرار رسانه‌های نزدیک به اسرائیل در استفاده از «منبع ناشناخته» یا مرموز و منابع مبهم یا ساختگی با ادعای نشت اطلاعات از منابع امنیتی، به لطف مجاهدت محمد عفیف و همرزمانش شکست خورد و به نتیجه
نرسید.»