راه‌اندازی نیروگاه‌های خود تامین راهکاری برای تامین انرژی و برق مورد نیاز صنایع و معادن و جلوگیری از قطعی‌های برق و خسارت‌های ناشی از آن محسوب می‌شود.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، صنایع بزرگ و متوسط در سال‌های اخیر با موضوع قطعی برق در فصل گرما و قطعی گاز در فصل سرما دست و پنجه نرم می‌کنند که این ناترازی انرژی خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به تولیدات آنها وارد کرده است.

در صنعت فولاد طبق گفته مسئولان مربوطه یک ساعت قطعی برق منجر به خسارت 

هشت ساعته به این صنعت می‌شود. در حالی که صنعت فولاد یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین صنایع کشور محسوب می‌شود.

برای جبران و تامین انرژی صنایع و معادن دو وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت و همچنین نیرو؛ راهکار احداث نیروگاه‌های خود تامین را با ارائه مشوق‌ها از سال ۱۴۰۰ اعلام کردند و بر همین اساس صنایع اقدام به احداث نیروگاه‌ها برای تامین برق خود کردند.

در ادامه این مسیر، مجلس شورای اسلامی نیز قانون مانع‌زدایی از صنعت برق را در سال ۱۴۰۲ تصویب کرد که بر اساس جزئیات ماده چهارم این قانون، صنایع انرژی‌بر با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو مکلف هستند حداقل ۹ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی با بازدهی حداقل ۵۵ درصد ایجاد کنند.

همچنین صنایع انرژی‌بر وظیفه دارند یک‌هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و پاک تا پایان سال ۱۴۰۴ از محل منابع داخلی صنایع مذکور احداث کنند.

از طرفی در صورت عدم ساخت نیروگاه خود تامین، تامین برق این صنایع در شرایط کمبود برق، در اولویت طرح‌های مدیریت مصرف برق وزارت نیرو قرار می‌گیرد.

یعنی وزارت نیرو مکلف است از تامین برق این صنایع، پشتیبانی و برق تولیدی مازاد آنها را خریداری و منتقل کند. برق مازاد نیروگاه‌های فوق در بورس انرژی هم به‌صورت قرارداد دوجانبه قابل ‌فروش است. وزارت نفت مکلف است با هماهنگی وزارت نیرو سوخت مورد نیاز نیروگاه‌های مذکور را نیز تامین کند.

تفاهم‌نامه اولیه وزارتخانه‌های صمت و نیرو برای احداث نیروگاه‌های جدید صنایع و معادن حدود ۱۰ هزار مگاوات بود که با توجه به افزایش تعداد ساختگاه‌های نیروگاهی؛ اکنون میزان ظرفیت‌ها به بیش از ۱۷ هزار مگاوات افزایش یافته است.

شرکت‌های فولادی، آلومینیومی، مسی، پتروشیمی و مناطق ویژه اقتصادی که زیر نظر سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) هستند اکنون در حال ساخت نیروگاه‌های خود تامین هستند.

طبق آخرین گزارش‌ها، طرح احداث نیروگاه‌ها (بر مبنای تفاهم‌نامه بین وزارتخانه‌های صمت و نیرو) در ۱۹ استان از جمله استان‌های اصفهان، کرمان، هرمزگان، یزد، فارس، مرکزی، خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، سمنان، خوزستان، زنجان، آذربایجان شرقی، قم، سیستان و بلوچستان، ایلام، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر در حال انجام است.

طبق گزارش ایمیدرو، در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب ۶۷۸ و یک‌هزار و ۲۴ مگاوات برق صنایع و معادن با راهبری ایمیدرو و مشارکت شرکت‌های معدنی، صنایع معدنی و دیگر صنایع به بهره‌برداری رسید.

امسال نیز تا پایان مردادماه حدود ۲۰۰ مگاوات برق وارد مدار شده است که انتظار می‌رود تا پایان امسال نزدیک به دو هزار مگاوات توسط شرکت‌های معدنی و صنایع وارد مدار شود.

 راهکارهای کاهش ناترازی

«محمدصادق مهرجو» کارشناس حوزه انرژی هم در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو درخصوص ناترازی برق در تابستان سال جاری گفت: ظرفیت نیروگاه‌های ما در مجموع حدود ۹۳ هزار و ۴۰۰ مگاوات است. امسال با مصرف نزدیک به ۸۰ هزار مگاوات برق رکورد تازه‌ای را در مصرف این انرژی به ثبت رساندیم. با توجه به اینکه اولویت اصلی تامین برق بخش خانگی و بخش‌های خرد اقتصادی است، مجبور شدیم شهرک‌های صنعتی و صنایع عمده را با محدودیت برق مواجه کنیم تا نیاز بخش خانگی تامین شود.

این کارشناس با بیان اینکه ما برای تامین برق در پیک مصرف نیاز به ۱۰ الی ۱۵ هزار مگاوات برق اضافه داریم اظهار کرد: با توجه به کاهش قیمت تمام شده برق تجدیدپذیر من تصور می‌کنم که توان استفاده از آن را برای مدیریت مصرف در تابستان داریم. عمده‌ترین کار‌هایی که در کوتاه مدت می‌توانیم انجام دهیم افزایش راندمان نیروگاه‌های کشور است. متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی ما نهایتا 40 درصد است در صورتی که این نیروگاه‌ها تقریبا ۸۵ درصد از توان تولیدی برق کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

مهرجو در ادامه درباره راهکار‌های کاهش ناترازی برق گفت: یکی دیگر از کار‌هایی که باید انجام بدهیم این است که با سیکل ترکیبی کردن نیروگاه‌ها، راندمان را به ۶۰ الی ۷۰ درصد برسانیم تا از تلفات جلوگیری کنیم.

این کارشناس انرژی ادامه داد: در سال‌های اخیر رقبای منطقه‌ای ما از جمله عربستان سرمایه‌گذاری بسیار زیادی در صنعت برق تجدیدپذیر داشته‌اند. توسعه تجدیدپذیر‌ها راهکار دیگری است که ما هم می‌توانیم مدنظر قرار دهیم. نیروگاه‌های پشت بامی نیز گزینه‌ای دیگر محسوب می‌شود. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران در منطقه و اینکه حداقل در ۳۰۰ روز از سال تابش مستقیم آفتاب وجود دارد می‌توانیم در مناطق گرمسیر عمدتا از این روش برای تولید برق استفاده کنیم.

وی افزود: سوق دادن صنایع به سمت تولید برق به صورت مستقل مخصوصا در ماه‌های گرم سال نیز یکی دیگر از راهکار‌هایی است که می‌توان از آن استفاده کرد. البته برخی از صنایع به این سمت حرکت کرده‌اند و تاسیس نیروگاه‌های مقیاس کوچک را در دستور کار خود قرار داده‌اند. موارد ذکر شده کار‌هایی است که می‌توانیم در کوتاه مدت انجام دهیم تا از ناترازی و قطعی برق جلوگیری کنیم.