نسبت قیام حسیـنی(ع) با قیام مهـدوی(عج)
سید مرتضی مؤمنی
عاشورا، زنده نگه دارنده اسلام و موتور انقلاب
براساس تعالیم اسلام، عاشورا تنها یک حادثه و رخداد تاریخی نیست، بلکه یک علت زندهکننده و زنده نگه دارنده
اسلام است. به این معنا که قیام امام حسین(ع) نه تنها اسلام را زنده کرد بلکه موجب بقای اسلام است.
بنابراین، زنده نگهداشتن عاشورا به معنای زنده نگهداشتن اسلام است، به طوری که اگر عاشورا بمیرد و هر روزه و هر ماه و هر ساله بر پا نشود و به دست فراموشی سپرده شود، به معنای مرگ اسلام خواهد بود.
در روایات بسیاری آمده است که پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) حتی امیرمؤمنان علی(ع) و امام حسن مجتبی(ع) تلاش داشتند تا عاشورا شناخته و پاسداشت شود. اینگونه است که عبارتی چون «مصارع عشاق»(بحارالانوار، ج41، ص 295)، «لا یوم کیومک یا اباعبدالله»(لهوف، بن طاووس، ترجمه مولوی، ص53؛ امالی، صدوق، ص101، حدیث 3؛ بحارالانوار، ج45، ص 218) و مانند آن بیان میشود تا جایگاه و اهمیت قیام امام حسین(ع) در حفظ و صیانت از اسلام و امت اسلام تبیین شود.
امامان معصوم(ع) به جای عزاداری برای هر یک از عزیزان خود، مجلس عزایی برای امام حسین(ع) برگزار میکردند و شاعران و مداحان را به سرودن و خواندن اشعاری درباره عاشورا تشویق میکردند. زیارت امام حسین(ع) را همانند زیارت حج معرفی کرده و یاد و خاطره آن را در هنگام مصیبت، نوشیدن آب، اعیاد مذهبی و ملی و مانند آن مستحب دانسته و اجر و ثوابی عظیم برای آن بیان کردهاند.
اگر امام حسین(ع) قیام نمیکرد، فاتحه اسلام خوانده میشد. آن حضرت در بیانی درباره فلسفه و علت قیام خویش میفرماید: انا لله و انا اليه راجعون و علي الاسلام السلام اذ قد بليت الامة براع مثل يزيد؛ همانا ما از خداييم و به سوي او باز ميگرديم؛ بايد با اسلام وداع كرد زمانی که امت به شبان و رهبری مثل يزيد مبتلا شده است.(لهوف، ص 11؛ الفتوح: ج 5 ص 17، مقتل الحسين للخوارزمي: ج 1 ص 184، الملهوف: ص 99)
عاشورا همان گونه که اسلام را زنده نگهداشت و اصلاح در امت اسلام آن گونه که خواسته امام حسین(ع) بود رخ نمود(بحارالانوار، ج 44، ص 329) همچنین علت بقایی نیز میباشد و اسلام و امت اسلامی با عاشورا زنده است.
از این رو امامان معصوم(ع) به زنده نگه داشتن عاشورا به عنوان علت بقایی اسلام تاکید دارند؛ زیرا تا زمانی که عاشورا زنده است، کسی به خود جرات نمیدهد تا متعرض اسلام و امت اسلام شود؛ زیرا مردم با نگاه به قیام امام حسین(ع) به خود این فرمان را میدهند که همانند ایشان با جان و مال خود و خویشان برای اصلاح امت و رهایی از ظلم و ستم ظالمان و مستکبران بکوشند و هرگز تن به ذلت ولایت کفر، جور و طاغوت ندهند. اینگونه است که امت با شعار امام حسین(ع) با فریادهای «هیهات منا الذله»(بحارالانوار، ج 45، ص 8؛ العوالم، ج 17، ص 251؛ مقتل، خوارزمى، ج 2، ص 6؛ تحف العقول، ص 24؛ احتجاج، ص 24؛ كشف الغمة، ص 181) به جنگ هر گونه ذلت و خواری میروند که از سوی ظالمان و مستکبران بر آنان تحمیل میشود و برای عزت خویش جهاد میکنند و از مال و جان خود و خانواده میگذرند و اسارت را به جان میخرند ولی تن به ذلت نمیدهند.
آنان همانند امام حسین(ع) حکومت یزیدی و یزیدیان را نمیپذیرند و چون ایشان میگویند: «ألا ان الدعى ابن الدعى قد ركز بين اثنتين، بين السلة و الذلة، و هيهات منا الذلة يأبى اللَّه لنا ذلك و رسوله و المؤمنون و حجور طابت و طهرت و أنوف حمية و نفوس أبية من أن تؤثر طاعة اللّئام على مصارع الكِرام؛ «آگاه باشيد!هان! اين ناپاک زاده پسر ناپاک زاده مرا ميان دو چيز مخيّر كرده است: ميان شمشير و تن دادن به خوارى. و هيهات كه ما تن به ذلّت و خوارى دهيم. خدا و رسول او و مؤمنان و دامنهاى پاك و مطهّر[ى كه ما در آن پرورش يافته ايم] و دلهاى غيرتمند و جانهاى بزرگمنش، اين را بر ما نمى پذيرند كه فرمانبرى از فرومايگان را بر مرگ شرافتمندانه ترجيح دهیم.» (بحارالانوار، ج 45، ص 8؛ العوالم، ج 17، ص 251؛ مقتل، خوارزمى، ج 2، ص 6 )
حکومت جهانی امام زمان(عج)، امید و انگیزه حرکت
بی گمان هر حرکتی به چند علت نیاز دارد تا ایجاد شود: 1. علت فاعلی، 2.علت مادی 3. علت صوری، 4. علت غایی. زمانی مردم حرکتی را انجام میدهند که این علل فراهم آید. در این میان انگیزهای که موجب میشود که فاعل با بهرهگیری از موادی در قالب صورت و شکل حرکت کند همان علت غایی است. وقتی انسان تصوری از غایت داشت آن انگیزه حرکت فاعل میشود.
از نظر آموزههای قرآنی حرکت مردم باید به قصد تحقق عدالت همگانی و اجتماعی برای همه تودهها بیملاحظه رنگ و قوم و نژاد و مذهب و دین و جنس باشد. از این روست که خداوند آن را به عنوان فلسفه بعثت پیامبران و انزال کتب آسمانی و قدرت آهنین دانسته است.(حدید، آیه 25) وقتی انسان برای اسلام، که عدالت دنیوی و سعادت دنیا و آخرت را برای او تضمین میکند، قیام میکند، در حقیقت این خواسته و علت غایی است که او را به حرکت و قیام واداشته است.
ممکن است برخیها مردم را دلسرد کنند و بگویند که 124 هزار پیامبر آمدند تا عدالت را برقرار کنند ولی این عدالت تحقق نیافت. عدالت خوب و سعادت آفرین است،ولی هرگز در جهان تحقق نمییابد. پس قیامها و جهادها نیز بیفایده است؛ زیرا اگر عدالتی هم ایجاد شود محدودیت زمانی و مکانی دارد و از میان میرود. اما وقتی انسان با فلسفه تاریخی به عنوان جبر تاریخی پیروزی حق بر باطل و تحقق جهانی عدالت به عنوان اصیلترین حق آشنا میشود، انگیزه حرکتی او فراهم میآید. اینکه خداوند در آیه 105 سوره انبیاء وعده میدهد که به عنوان یک جبر تاریخی، نوشته شده که بندگان صالح، زمین را به ارث میبرند و بر آن حاکم میشوند، در حقیقت انگیزهای به مردم میدهد که هرگز قیامهایی که بر اساس صلاح و اصلاح و عدالت باشد هدر نمیرود و در نهایت همین قیامهای صالحان و خوبان است که به نتیجه میرسد و جهان بر اساس عدالت و صلاح و اصلاح اداره میشود.
تاکید آیات و روایات بر سلطه عدالت صالحان بر جهان این امید را در دلها روشن میکند که قیامها به ثمر خواهد نشست و اینگونه نیست که همواره سلطه باطل و ظلم دوام یابد.
البته در آیات قرآن به مردمان این وعده داده شده که اگر تقوا پیشه کنند و ناحق و ظلم را کنار گذارند خداوند آنان را از امنیت و آرامش و آسایش بهرهمند خواهد کرد.(اعراف، آیه 96)
اگر کس یا جامعهای اینگونه قیام به حق کرد تا زمانی که بر حق و عدالت و تقوا باشد از مواهب آن بهرهمند خواهد شد و هرگز خداوند وضعیت آنان را تغییر نمیدهد و دشمنان و ظالمان را بر آنان مسلط نمیکند؛ مگر اینکه خود مردم دست از حق و عدالت و تقوا بردارند و امکان تغییر وضعیت را بدهند.(رعد، آیه 16؛ بقره، آیه 57؛ اعراف، آیه 160)
بنابراین، باور و اعتقاد به امام زمان(عج) و حکومت جهانی ایشان به معنای امید آفرینی و انگیزه بخشی به مردم برای قیام و حرکت است. پس اگر عاشورا و امام حسین(ع) موتور حرکت و الگویی برای قیام برای عدالت و اسلام و علیه ظلم و استکبار است، امام زمان(عج) امیدآفرین و انگیزه بخش است و به انسان این امید را میدهد که موفقیت جزو سنتهای الهی و جبر تاریخی است و خداوند چنین خواسته است.
تهاجم دشمن علیه عاشورا و امام زمان(عج)
با توجه به این که دشمنان و ظالمان دریافتهاند که عاشورا موتور و الگوی عمومی مسلمانان است، تمام تلاش خود را مبذول این معنا کردهاند که آن را مخدوش سازند و درباره عاشورا شبهه افکنی کنند. هجوم بیسابقه دشمنان به عاشورا و پاسداشت آن در هر روز و ماه و سال برای آن است تا موتور محرکه انقلابها را از میان بردارند.
همچنین تلاش دشمن در ایجاد انواع و اقسام شبهات درباره امام زمان(عج) نیز از همین منظر قابل بررسی و تحلیل است؛ زیرا آنان میخواهند مردم را نسبت به آینده انقلابها و قیامها دلسرد کنند و هر گونه امید تغییر را در دلها بکشند.
بنابراین لازم است هر سال بیش از سال پیش به امام حسین(ع) و امام مهدی(عج) پرداخت تا انقلابها همواره با شور و شعف بیشتر در جهان با توجه به عاشورا و حکومت عدالت جهانی مهدی(عج) ایجاد و تقویت شود.