پرسش:
میزان در سبک زندگی انسان چیست و نوع و چگونگی این میزان تا چه اندازه می‌تواند در سطح تعالی سبک زندگی و یا انحطاط سبک زندگی انسان‌ها مؤثر واقع شود؟
پاسخ:
مفهوم میزان
میزان به معنای هرگونه وسیله سنجش است. سنجش حق از باطل، سنجش عدالت از ظلم و ستم، سنجش ارزش‌ها و سنجش حقوق انسان‌ها در مراحل و مسیرهای مختلف سبک زندگی فردی و اجتماعی.
میزان در قرآن
میزان در قرآن کریم به معانی مختلفی استعمال شده است:
1- وسیله سنجش کالا و مبادلات مالی
«و ای قوم من! پیمانه و وزن را با عدالت تمام دهید! و بر اشیاء
(و اجناس) مردم عیب نگذارید و از حق آنان نکاهید و در زمین به فساد نکوشید و بعد از اصلاح آن.(اعراف- 85)
2- هماهنگی و نظم در آفرینش
«والسماء رفعها و وضع المیزان» و آسمان را برافراشت و میزان و قانون را (در آن) گذاشت. (الرحمن- 7)
3- تشریع قوانین الهی
«ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آنها کتاب(آسمانی) و میزان(شناسایی حق از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت و قسط کنند.(الحدید- 25) در این آیه قرآن واژه میزان را در مورد قوانین عادلانه الهی به کار برده است. قوانینی که مایه گسترش قسط و عدل در جامعه بشری است، همچنین در آیه «الله الذی انزل الکتاب بالحق و المیزان» خداوند کسی است که کتاب و میزان را به حق نازل کرد.(شوری- 17)
بنابراین میزان که جمع آن موازین است، به ابزار سنجش از قبیل: ترازو، پیمانه، کیل و مانند آنها اطلاق می‌شود. از آنجا که هر چیزی با معیار خاص خود سنجیده می‌شود، نمی‌توان میزان را محدود به ابزاری خاص کرد، بلکه همان‌گونه که ابزار سنجش وزن و سنگینی در کمیت با ابزار سنجش آب و هوا و کیفیت‌ها فرق دارد، معیار سنجش افکار، عقاید، رفتار و مانند آنها نیز ابزاری مخصوص خود می‌طلبد.
حق، شاخص سنجش افکار و اعمال
در آموزه‌های وحیانی قرآن، بر این نکته تاکید می‌شود که همه چیز باید براساس حق سنجیده شود، که تجلیات و مظاهر گوناگونی در امور مختلف خواهد داشت. از نظر قرآن حق مطلق فقط خداست و او خاستگاه و منشأ هر حقی به شمار می‌رود. در نفس معتدل و قلب سالم هر انسانی به طور فطری و تکوینی ابزار هدایتی عقل و فطرت قرار داده شده که توانایی شناخت حق و باطل و مصادیق آن و گرایش به حق و مصادیق آن و پرهیز از باطل و مصادیق آن را دارد. از این رو خداوند در بسیاری از موارد، انسان را به همان عقل و فطرت خویش ارجاع می‌دهد و از او می‌خواهد تا قضاوتی مبنی بر حق درباره اموری چون: عدم تساوی نور و ظلمت، عدل و ظلم، ایمان و کفر، شکر و کفران، علم و جهل، عقل و جهل و مانند آنها داشته باشد.
انسان‌های کامل، شاخص سنجش حق
همان‌گونه که خدای متعال از طریق آموزه‌های وحیانی، علوم و معارفی را برای هدایت تشریعی از طریق ارسال رسل و انزال کتب به انسان داده است. افرادی از جنس بشر را به عنوان میزان و شاخص رفتاری آن علوم و معارف نیز معرفی کرده است که همان معصومان(ع) و انسان‌های کامل هستند. از این رو در قرآن کریم در کنار انزال کتاب، میزان را هم به عنوان شاخص حق ذکر می‌کند: «الله الذی انزل الکتاب بالحق و المیزان» بنابراین مصداق اتم و اکمل حق کسی جز پیامبر اکرم(ص) و دیگر معصومان(ع) نیستند که در جایگاه اسوه حسنه برای سنجش افکار و اعمال ما به حساب می‌آیند. 
امام باقر(ع) در تفسیر آیه 25 سوره حدید میزان را همان اهل‌‌البیت(ع) دانسته است.(تفسیر اهل‌البیت(ع)، ج 9، ص 418) بنابراین سبک زندگی متعالی، آن سبک زندگی است که به افکار و اعمال این انسان‌های کامل و معصوم نزدیک‌تر باشد و به هر میزان دوری از آن بزرگواران، سبک زندگی ما به سوی انحطاط و افق حیوانیت بیشتر سوق پیدا خواهد کرد. «و من ثقلت موازینه فهو فی عیشهًْ راضیه و من خفت موازینه فامه‌ هاویه» کسی که(در روز قیامت) شاخص‌های اعمالش سنگین است در یک زندگی خشنودکننده خواهد بود و کسی که میزان‌ها و شاخص‌های اعمالش سبک است، پناهگاهش دوزخ است.(القارعه- 6 تا 8)