نگاهی به فیلم «کُنت»
چگونه ژنرال پینوشه پرت شد وسط فصل جوایز؟
سعید متین
معمولا در میان نامزدها یا برندههای جوایز اسکار هر سال (به عنوان اختتامیه فصل جوایز) سر و کله فیلم یا فیلمهایی پیدا میشود، که در میان برگزیدگان و نامزدهای فهرستهای مختلف این فصل یا کم پیدا بوده و یا اصلا دیده نشدهاند.
مثلا فیلم «ببر سفید» ساخته رامین بحرانی در سال 2021، «جانوران وحشی جنوب» در سال 2013، «حداکثر بلند و ناباورانه نزدیک» به کارگردانی استفن دالدری در سال 2012 و....
فیلم «کُنت» ساخته فیلمساز شیلیایی پابلو لارین هم از همین دست فیلمهاست که گویا به یکباره به وسط فصل جوایز پرتاب شده و نه در میان نامزدهای بهترین فیلم بینالملل (که قاعدتا باید باشد)، بلکه در بین کاندیداهای بهترین فیلمبرداری حضور یافته است!
اینکه فیلمبردار فیلم «کُنت»، یعنی «ادوارد لکمن» دوبار دیگر هم برای دو فیلم از «تاد هینز» یعنی «دور از بهشت» (2002) و «کارول» (2015) نیز نامزد دریافت بهترین فیلمبرداری اسکار شد، نمیتواند توجیهی برای حضور این فیلم در میان نامزدهای اسکار باشد. چرا که دو فیلم دیگر او یعنی «کارول» برای 6 جایزه و «دور از بهشت»، آمریکایی و برای 4 جایزه اسکار از جمله بهترین فیلمنامه نامزد بودند. اما فیلم «کُنت» حتی در میان 15 فیلم اعلامشده لیست اولیه نامزدهای بخش بینالملل یعنی فیلمهای غیر انگلیسیزبان هم قرار نداشت!
فیلم کُنت ظاهرا درباره ژنرال آگوستینو پینوشه، دیکتاتور شیلی است که 17 سال بر این کشور حاکم بود و پس از کودتای آمریکایی علیه سالوادرو آلنده که با رای مردمی به حکومت رسیده بود، موجب قتل و بازداشت و ناپدید کردن دها هزار نفر از مخالفانش گردید.
در این فیلم فانتزی، پینوشه در واقع یک ومپایر (خونآشام) بوده که با نام کلود پینوش از 250 سال قبل و در جریان انقلاب فرانسه و گردن زدن خانواده لویی و ماری آنتوانت و دیگر وابستگان سلطنت، به خونآشامی روی آورده و طی سالها بالاخره در 1937 به ارتش شیلی پیوسته و با نام آگوستینو پینوشه تا فرماندهی آن و کودتا علیه آلنده پیش میرود.
حالا وی در دوران کهولت که مورد اتهام اختلاس و کشتار مردم قرار گرفته، دیگر میخواهد واقعا بمیرد و از همینروی همسرش لوسیا و فرزندانش را به محل زندگیش فراخوانده تا اسناد ثروت و پولهایش را به آنها بدهد. خدمتکار و یار وفاداری به نام «فئودور» نیز او را همراهی میکند که به پاس خدماتش، خونآشام شده. این در حالی است که سایر افراد خانوادهاش از گاز گرفتن او و خونآشام شدن در امان ماندهاند! در همین حال و احوال راهبهای از کلیسا برای جنگیری پینوشه راهی محل زندگیش شده و درگیر اسناد اختلاس او میگردد و...
به نظر میآید اینکه آگوستینو پینوشه به عنوان عامل اصلی قتل و کشتار و فقدان دهها هزار تن در جریان کودتای 1973 شیلی معرفی گردد به همان اندازه احمقانه و تحریفگرایانه است که در فیلم «قاتلین ماه کامل»، جی ادگار هوور (رئیس 50 سال افبیآی) و عامل قتلها و جنایات خاموش و تکاندهنده دیگر، منجی سرخپوستان و مظلومان نشان داده شده و در فیلم «اوپنهایمر»، طراح و سازنده بمب اتمی که بر سر مردم هیروشیما و ناکازاکی فرو انداختند، قهرمان تاریخ نمایانده شده است!
به نظر میآید امسال اربابان هالیوود به خصوص در فصل جوایز، درصدد تطهیر و تنظیف نقاط تاریک و سیاه تاریخ حداقل 100ساله اخیر غرب صلیبی/صهیونی برآمدهاند. نقاط تاریک و سیاهی که همچنان به عنوان لکههای ننگ روی دست غرب باقی مانده و علیرغم سانسور وحشتناکی که وجود داشته و دارد، هرازگاهی مورد سؤال نسلهای مختلف قرار میگیرند؛ مثلا در شرایطی که جنگ دوم جهانی رو به پایان بود و ژاپن در آستانه تسلیم شدن، با چه توجیهی دو بمب اتمی مهیب، دو شهر این کشور را زیرو رو کرد و صدها هزار نفر را کشته و مجروح و برای نسلهای پیدرپی ناقصالعضو برجای گذارد؟
چرا افبیآی و رئیس ابد مدت آن، به عنوان یک سازمان مخوف امنیتی و اطلاعاتی در داخل آمریکا هر کاری از دستشان برمیآمد در قلعوقمع مخالفان و دگراندیشان به کار گرفتند؟
چرا ایالاتمتحده آمریکا با وجود ادعاهای شداد و غلاظ دموکراسی و دنیای آزاد، دهها کودتای خونین در کشورهای مختلف به خصوص در آمریکای لاتین به راه انداخت و میلیونها تن را به فجیعترین وضع به مسلخ برد که مهمترین آنها کودتای سپتامبر 1973 در شیلی ثبت شده است؟
و حالا با فیلمهایی مانند «اوپنهایمر»، «قاتلین ماه گل» و «کُنت» و.... و با چرخاندن واقعیتها و سانسور اسناد و تحریف رویدادها، ادعا دارند که برای قتلعام و نسلکشی صدها هزار نفر با بمب اتمی چارهای نداشتند و چنین جنایت هولناکی برای برقراری صلح بوده، آنچنان که امروز در مورد نسلکشی در غزه به اجرا درآوردهاند! مدعی هستند که جی ادگار هوور، آدم انساندوست و مدافع مظلومان بوده و...
و حالا در فیلم «کُنت»، ادعا میکنند که ژنرال پینوشه خودش رأسا و شخصا دست به قتلعام مردم شیلی زد و آنچنان که در فیلم میگوید صدها و هزاران کمونیست را کشت. این در حالی است که یک تورق اجمالی در وقایع سپتامبر 1973 و پیش از آن در طی دولت آلنده، به روشنی و صراحت نشان میدهد که سازمان سیا و نیروهای آمریکایی با ریاست هنری کیسینجر (استراتژیست برجسته آمریکایی و وزیر امور خارجه دولت نیکسون) در طی 3 سال حکومت آلنده، هر آنچه توطئه و طرح ضد دولت او بود را در سطوح اقتصادی و رسانهای و سیاسی به اجرا درآوردند و سپس ارتش دستنشانده خود را واداشتند تا کودتای نظامی علیه او انجام دهد و در این میدان، ژنرال پینوشه تنها و تنها یک عامل و عروسک دستنشانده و نوکر بود که اوامر اربابان را انجام میداد.
اینکه در فیلمی، ژنرال پینوشه یک خونآشام باشد، شبها با لباس ژنرالی در بالای شهر به پرواز درآمده و به سراغ قربانیانش رفته و قلب آنها را از سینه درآورده، در مخلوط کن ریخته و مانند فالوده سر کشیده، فانتزی جالب و قابلتأملی
است.
اینکه در واقع مارگارت تاچر (نخستوزیر انگلیس در زمان ریگان) هم یکی از این خونآشامها بوده و در واقع مادر پینوشه بهشمار رفته و مجددا پس از سالها به سراغش آمده و با خوردن فالوده قلبهای جوان خصوصا خونآشامهای دیگر آنقدر جوان میشوند تا به یک مادر جوان و پسربچهای تبدیل شوند هم بامزه است!
اما اینکه در این میان که پای شیلی و پینوشه و آلنده و کودتا و دهها هزار قربانی آن و حتی اختلاس میلیاردی پینوشه به میان بیاید، ولی ایالاتمتحده آمریکا یعنی عامل اصلی همه آن فجایع را از میدان خارج کرده و همهچیز را به گردن خونآشام بودن پینوشه بیندازند، مانند آن است که رضا میرپنج بیسوادِ سوادکوهی را پدر ایران نوین و ملت ایران به حساب آورند، آنوقت است که بایستی از قول میرزاده عشقی (شاعر معروف) نوشت: «پدر ملت ایران اگر این بیپدر است... به چنین ملت و گور پدرش باید...»