سرویس خارجی-
امروز 20 شهریور برابر با 11 سپتامبر، همان‌طور که سالروز حملات سال 2001 به برج‌های دوقلوی نیویورک است، سالروز کودتای خونین آمریکایی ۱۹۷۳ شیلی نیز هست که علیه دولت مردمی آلنده صورت گرفت.
معمولاً 11 سپتامبر برای مردم جهان یادآور حملات به برج‌های دوقلو در نیویورک و پنتاگون آمریکا است. آمریکایی‌ها این رویداد را تبدیل به نمادی برای «مظلومیت»! خود کردند و از آن‌ بهره‌ها بردند که بررسی آنها مجال دیگری می‌طلبد که یکی از آنها اشغال 20 ساله افغانستان بود که با آن شکل شرم‌آور نیز به پایان رسید و افغانستان دوباره تقدیم به طالبان شد. اما از سال 2001 و این حملات کمی عقب‌تر برویم، به سال 1973 یعنی 50 سال پیش، زمانی که کودتایی آمریکایی علیه یک دولت مردمی در آمریکای جنوبی به وقوع پیوست.
کودتای ۱۹۷۳ شیلی کودتایی نظامی علیه دولت وحدت مردمی رئیس‌جمهور «سالوادور آلنده» بود. در ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ (20 شهریور 1352)، پس از یک دوره طولانی ناآرامی اجتماعی و تنش سیاسی میان کنگره تحت کنترل مخالفان و رئیس‌جمهور سوسیالیست این کشور، و نیز در بحبوحه جنگ اقتصادی که به دستور رئیس‌جمهور وقت آمریکا «ریچارد نیکسون» آغاز شده بود، گروهی از افسران نظامی به رهبری ژنرال «آگوستو پینوشه» قدرت را در یک کودتای خونین به دست گرفتند و به حکومت دموکراتیک پایان دادند. زمانی که بخشی از ملت شیلی مقابل کوتاچیان مقاومت کرد و در کنار آلنده ایستاد، کشتاری بی‌سابقه به راه انداختند و جمعیت بزرگی را به استادیوم بردند و همه را زیر شکنجه گرفته و به رگبار بسته و قتل‌عام کردند؛ یعنی نه‌تنها آلنده که بسیاری از هواداران او نیز کشته و عده‎‌ای نیز مفقود شدند. شمار کشته‌ها هیچ‌گاه به‌طور دقیق معلوم نشد اما برخی منابع مانند «نیویورک‌تایمز» نوشته‌اند، در این جنایت هولناک نزدیک به 20 هزار زن و مرد کودک قتل عام شدند.
از زمان کودتای شیلی تا حدود 10 سال پیش اسناد و اطلاعات محرمانه سیا و وزارت خارجه آمریکا مربوط به این برهه از تاریخ این کشور (که نقش آمریکا در این کودتا را هویدا می‌کرد) محرمانه و غیرقابل دسترس بودند، تا اینکه طبق قانون آزادی اطلاعات که امکان دسترسی به برخی از اطلاعات و اسناد محرمانه را با استثناهایی فراهم می‌آورد، مجموعه‌ای از اسناد مربوط به سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۶، به درخواست آرشیو امنیت ملی (NSA) در اختیار آنها قرار گرفت و سپس منتشر شد. البته در همان زمان هم انتشار اخباری مبنی بر دخالت آمریکا و سیا در این کودتا به رسوایی‌ای بزرگ انجامید و مجلس سنای این کشور خواهان تحقیق و بررسی جامع و دقیق در این‌باره شد. همان زمان معلوم شده بود که رئیس‌جمهور وقت آمریکا، ریچارد نیکسون به سیا دستور داده که «فریاد اقتصاد شیلی را درآورند» تا «از به قدرت رسیدن آلنده جلوگیری شود یا اینکه او را از مسند قدرت پایین بکشند».
اگر کمی دقت تاریخی به خرج دهیم 11 سپتامبر باید یادآور دخالت‌های آمریکا در حیاط‌خلوت خیالی خود باشد. شیلی تنها کشوری نیست که قربانی «کودتای آمریکایی» شده است؛ آرژانتین، برزیل، بولیوی، کاستاریکا، پاناما، نیکاراگوئه و... همه قربانی دخالت‌های خونین آمریکا در کشورشان بوده‌اند که اگر یک طرف ماجرای آن مقابله با دولت‌های چپ و سوسیالیستی بوده، طرف دیگرش اما مقابله با دولت‌های دموکراتیک بود. مشارکت آمریکا در سیاست «تغییر رژیم» در آمریکای لاتین شامل کودتاهایی به رهبری یا حمایت آمریکا بود که هدف آن جایگزینی رهبران چپ با رهبران راست، حکومت نظامی یا دیگر رژیم‌های مستبد بود. تغییر رژیم‌های مکرر توسط آمریکا در دوره‌ای از تاریخ آمریکای لاتین پس از امضای معاهده پاریس در پی جنگ اسپانیا و آمریکا آغاز شد و نهال کم‌جانِ دموکراسی در این قاره را خشک کرد. نفوذ آمریکا در آمریکای لاتین درواقع به نام مبارزه با کمونیسم و به کام استبداد بود.