ناکامی دشمنان امام حسین(ع) در مقابله با مجالس ذکر و توسل-بخش نخست
شور محرم در حسینیه‌ای به وسعت ایران
رضا الماسی
قبل از محرم امسال، دشمنان امام حسین علیه‌السلام خیلی تلاش کردند تا حتی اندکی از رونق مجالس اباعبدالله علیه‌السلام بکاهند اما نه‌تنها ناکام ماندند بلکه مشاهدات میدانی نشان می‌داد که شور عزاداری دهه اول محرم امسال در سال‌های اخیر کم‌نظیر بوده است. آتش عشق به اهل بیت علیهم‌السلام در دل مردم از جایی سرچشمه می‌گیرد که با دست این و آن سرد نمی‌شود.
... وَ قَالَ إِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَینِ حَرَارَهً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَداً ثُمَّ قَالَ(ع) بِأَبِی قَتِیلُ کلِّ عَبْرَه قِیلَ وَ مَا قَتِیلُ کلِّ عَبْرَه یا ابْنَ رَسُولِ اللهِ قَالَ لَا یذْکرُهُ مُؤْمِنٌ إِلَّا بَکی...»؛ (محدث نوری، حسین، مستدرک‌الوسائل و مستنبط‌المسائل، ج 10، ص 318، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1408ق.)
امام صادق(ع) می‌فرمایند: رسول خدا(ص) به امام حسین(ع) (که در ایّام کودکی) به سمت رسول خدا(ص) می‌آمد، نگریست و سپس ایشان را در آغوش گرفت و فرمود؛ برای شهادت حسین(ع) داغی در قلب‌های مؤمنان است که هرگز سرد نخواهد شد.
امام صادق(ع) بعد از نقل این ماجرا می‌فرمایند: پدرم فدای آن که کشته شده هر اشکی است. از امام(ع) پرسیده شد؛ معنای کشته اشک چیست؟ امام(ع) فرمود؛ هیچ مؤمنی حسین(ع) را یاد نمی‌کند مگر آن که اشک می‌ریزد.
هارون بن خارجه در این باره می‌گوید؛ نزد امام صادق(ع) بودیم که نام امام حسین(ع) را برده و قاتلشان را لعن کردیم. امام صادق(ع)گریست و ما نیز گریستیم. سپس سر مبارکشان را بلند کرد و فرمود: امام حسین(ع) فرموده است؛ من کشته اشک هستم. هیچ مؤمنی مرا یاد نمی‌کند، مگر آن که می‌گرید.
خیال‌پردازی‌هایی که ناکام ماند
وقوع برخی ناهنجاری‌ها از سال گذشته در کشور موجب شده بود که رسانه‌های ضدانقلاب در بوق این شایعه بدمند که مردم ایران از دین زده شدند و روی برگردانده‌اند! حضور اقلیت بدحجاب هم در خیابان‌ها، برخی را موافق این گزاره کرده بود که دینداری کم شده است، اما شروع عزاداری‌های محرم با وجود تمام تبلیغات رسانه‌ای دشمن، آبی بر این آتش بود.
«سیاه نپوشید و نذری محرم نخورید» پویش جدیدی بود که امسال، چند روز قبل از فرا رسیدن ماه محرم توسط براندازان با هدف لطمه زدن به عقیده ۱۴۰۰ساله ایرانیان و مسلمانان راه‌اندازی شد. اما مراسم‌های حسینی محرم امسال حرف دیگری را بیان می‌کند. خلاف تمام زحمت‌های رسانه‌های غربی که به منظور قانع کردن جوانان برای نپوشیدن لباس مشکی محرم کشیده بودند تعداد مشکی‌پوشان محرم بیشتر شده است.
مخاطب مجالس محرم عموم مردم هستند و مردم گاهی مسافت‌های طولانی را برای حضور در یک هیئت طی می‌کنند که گاهی این مشقت‌ها و سنگینی ترافیک باعث می‌شود نتوانند برخی شب‌ها در مجالس حضور یابند. برخی هم با پیشرفت فناوری پای تلویزیون و تلفن همراه و رایانه نظاره‌گر پخش زنده مجالس هستند، اما همه این مسائل باعث نشد محرم امسال کم‌فروغ و کم‌رونق باشد، بلکه امسال مردم تمام مشقت‌ها و سختی‌ها را به جان خریدند و در مجالس حضور پیدا کردند. مردم در دهه اول محرم امسال تلاش کردند با حضور در مجالس عزاداری به‌خصوص هیئت‌های شاخص که در رسانه‌ها بیشتر به چشم می‌آیند، مانع سوءاستفاده این رسانه‌ها شوند. بسیاری از عزاداران می‌گفتند در سال‌های گذشته شاید به دلیل مشغله هر ۱۰ شب در عزاداری شرکت نمی‌کردیم یا به هیئت‌های نزدیک منزل می‌رفتیم، اما امسال برای دلسرد کردن دشمنان هر ۱۰ شب به هیئت‌های بزرگ رفتیم. البته هیئت‌های کوچک هم کم‌رونق نبودند.
یکی از هیئت‌هایی که امسال برنامه‌ریزی ویژه‌ای برای عزاداران داشت، هیئت رایه‌العباس(ع) حاج محمود کریمی بود که هر سال در امامزاده علی‌اکبر(ع) چیذر مجلس برپا می‌کرد، اما امسال برای راحتی مردم، برنامه را با نام خیمه‌العباس(ع) در پادگان ۰۶ ارتش واقع در محله پاسداران تهران برپا کرد. این هیئت در وسعتی به مساحت ۹۰ هزار مترمربع بستری برای حضور مردم فراهم کرد. مجالس عزاداری این هیئت از شب‌های نخست بسیار پرجمعیت بود.
حسین پنجه‌شاهی از خادمان این هیئت به فارس می‌گوید: «در شب تاسوعا و عاشورا که بیشترین جمعیت را داشتیم، حداقل ۱۰۰ هزار نفر در مراسم عزاداری هیئت شرکت کردند. در شب‌های دیگر هم شاهد حضور جمعیت بسیار زیادی بودیم.»
مجالس عزاداری هیئت مکتب‌الزهرا(س) محمدرضا طاهری و حسین طاهری و هیئت ریحانه‌الحسین(س) سیدمجید بنی‌فاطمه نیز همین حدود جمعیت را برای مجالس خود در شب‌های پرجمعیت اعلام می‌کردند. این هیئت‌ها معتقدند جمعیت امسال هیئت‌شان از هر سال بیشتر بوده است. جمعیت عزادار در دیگر هیئت‌های تهران هم بسیار بیشتر از سال قبل بوده است.
دست‌اندرکاران هیئت آئین حسینی میثم مطیعی و هیئت ریحانه‌النبی(س) محمدحسین پویانفر هم معتقدند که میزان عزاداران این هیئت نسبت به محرم سال گذشته که در همین فضای امسال مجلس برپا کرده بودند، بسیار بیشتر بوده است.
مجالس عزاداری محرم در دیگر استان‌ها
واکنش کاربران فضای مجازی، یک روز پس از عاشورا نشان می‌دهد، میدان امام حسین(ع) اصفهان شاهد یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات تاریخ خود بوده است. به گفته یکی از حاضران؛ میدان از عظمت حضور و شکوه سیاه‌پوشی عزاداران حسینی همچون صلابت شب می‌درخشید و ماه این شب، قرآن‌های بر دست حاضران بود که عشق و ارادت خود به ساحت قرآن و نفرت و انزجار از هتاکان به قرآن را به چشم جهان رساندند و تاکیدی بود که قرآن ناطق امام است. این اجتماع تنها گوشه‌ای از حضور عاشورایی مردم اصفهان در دهه نخست محرم امسال و مشتی از خروار سیاه‌پوشی مردمان کربلایی این دیار بود.
هیئت فدائیان حسین(ع) اصفهان سیدرضا نریمانی هم امسال رونق ویژه‌ای داشت. امین‌منش از خادمان این هیئت می‌گوید: «در زمان‌های پرجمعیت و شلوغ بیش از ۲۵ هزار نفر جمعیت در این هیئت حضور داشتند.»
هیئت ثارالله زنجان هم با مداحی مهدی رسولی در شب‌های شلوغ مانند عاشورا ۳۵ هزار نفر مخاطب داشته است. این درحالی است که مراسم یوم‌العباس(ع) زنجانی‌ها هم امسال با شکوه بسیاری برگزار شد و جمعیت از هر سال بیشتر بود. مجالس امام حسین(ع) در مشهد نیز رونق قابل توجهی داشت. به طوری‌که مجالس مداحان معروفی مثل حاج احمد واعظی و امیر کرمانشاهی و... به اذعان مخاطبین این هیئت‌ها شلوغ‌تر بوده است.
در هر شهر و منطقه‌ای از کشور که نظاره کنید مجالس عزاداری ماه محرم در دهه اول بسیار پرجمعیت و شلوغ بوده و همچنان مجالس در دهه سوم محرم و ماه صفر نیز ادامه دارد. این مهم قطعاً یکی از ده‌ها نشانه از دینداری مردم و علاقه‌مندی آنان به سیدالشهدا(ع) است.
عدو شود سبب خیر گر خدا خواهد
افزایش و رشد چشمگیر جمعیت عزاداران، کاربران فضای مجازی را هم به واکنش واداشت. حجت‌الاسلام عبدالمجید خرقانی می‌نویسد: «عدو شود سبب خیر گر خدا خواهد. علی آقا کریمی خیال کرد با جو‌سازی علیه محرم می‌تونه مردم رو از دستگاه امام حسین جدا کنه اما جمعیت عزاداران بیشتر از پیش شد به کوری چشم شیاطین.»
فردی با نام کاربری باران نوشته است: «به گفته رسانه‌های معاند؛ محرمِ امسال ورشکستگی شیعه در بن بستِ امام حسین(ع) رقم می‌خوره و مردم مشکی نمی‌پوشن. اما جمعیت استثناییِ عاشقان اباعبدالله الحسین علیه‌السلام در دهه اول محرم نشون دادن که تا قیامت، دل‌هایشان پریشانِ غمِ ارباب است.»
حسین صارمی، شاعر هم نوشته: «جمعیت غدیر دوبرابر پارسال بود. جمعیت محرم قابل تخمین نیست، ولی با توجه به مشاهدات میدانی از سال‌های قبل بسیار باشکوه‌تر برگزار شد.»
فعال مجازی دیگری با نام سر به دار می‌نویسد: «از تحریم محرم امسال و جمعیت میلیونی و شور بیشتر نسبت به سال قبل و سکوت مرگبار برخی سلبریتی‌ها سه تا نتیجه می‌گیرم؛ 1- امام حسین(ع) در عمق جان مردم هست. 2- مردم به براندازان هیچ توجهی ندارند. ۳- سلبریتی‌ها با مردم نیستند بلکه تابع منافع خودشون و فالورهاشون هستند.
محمدجواد محمدزاده، کاربر دیگری است که در فضای مجازی نوشته است: «نه اغتشاشات زن زندگی آزادی و نه افزایش قیمت دلار و سخت شدنِ معیشت از سال قبل، باعث کاهش جمعیت عزادارانِ محرّم ۱۴۰۲ نشد. بلکه در اغلب مناطق کشور، مردمِ بیشتری عزادار امام حسین(ع) بودند. آیا این مسئله سوژه مطالعه جامعه‌شناسیِ دین در ایران قرار می‌گیرد؟ می‌دانیم که خیر!»
استقبال پرشور و معنوی مردم از مراسم‌های محرم امسال درحالی رقم خورد که رسانه‌های دشمنان داخلی و خارجی مرتب و هدفمند بر طبل بی‌دینی و دین‌گریزی مردم کوبیده و با ترفندهای گوناگون تشویق و تهییج به عدم حضور در مجالس حسینی و نپوشیدن رخت سیاه عزا کردند و چندباری هم تلاش کردند با آتش زدن نمادهای عزاداری هیئت‌ها، خاک بر آفتاب بپاشند و نور خدا را با دهان خود خاموش کنند. اما غافل از آنکه آتش عشق امام حسین(ع) در دل‌های مومنان است.
مقابله مردم با عداوت بیشتر دشمنان
سالیان سال است شبکه‌های غربی با بیهوده شمردن مراسم عزاداری، تلاش دارند مردم خصوصاً نسل جوان و نوجوان کشور را از مراسم‌ها و رسوم مذهبی جامعه ایرانی- اسلامی دور کنند. اما این موضوع همواره به عکس خود تبدیل شده و هرچه عداوت دشمنان بیشتر می‌شود در مقابل ارادت مردم نیز به اهل بیت علیهم‌السلام افزایش می‌یابد.
محسن ایمانی، روان‌شناس بالینی درباره چرایی بیشتر شدن تمایل جوانان به پوشیدن لباس مشکی و شرکت در مراسم‌های عزاداری امسال از دیدگاه روان‌شناسی اظهار می‌دارد: «بحث علاقه مردم به عزاداری امام حسین (علیه‌السلام) یک علاقه ماندگار است و برای یک برهه تاریخی خاص نیست. مردم وقتی می‌بینند که یک عده‌ای در تلاشند تا اعتقاداتی را که سالیان سال به آن پایبند بودند را نفی کنند، عکس‌العمل نشان خواهند داد. زیرا این علایق بسیار عمیق و دیرینه است. درواقع این عکس‌العمل را از سه بعد شناختی، نگرشی و عملی و رفتاری می‌توانیم بررسی کنیم.»
این روان‌شناس در خصوص تأثیر این سه عنصر در مواجهه با مخالفت‌های براندازان برای مشکی‌پوشان حسینی می‌گوید: «ما هر سه عنصر روان شناسی را در عزاداری‌های حسینی می‌بینیم. وقتی یک فرد دارای این سه عنصر روان‌شناسی و علاقه دلی به امام حسین (علیه‌السلام) باشد، زمانی که با مخالفت‌هایی درباره ایمان قلبی‌اش مواجه می‌شود ناخودآگاه میل به طرفداری از خواسته‌اش بیشتر می‌شود. زمانی که فردی دلش می‌خواهد کاری را انجام دهد و با مخالفت اطرافیان مواجه می‌شود، عطش بیشتری برای انجام آن کار پیدا می‌کند. این فرد اگر در شرایط معمولی قرار گیرد بدون هیچ مخالفتی، کار خود را به صورت عادی انجام می‌دهد اما وقتی با مخالفت‌های دیگران برخورد می‌کند جدی‌تر از عناصر عقیدتی خود دفاع می‌کند.»
او ادامه می‌دهد: «مردم ما به عنوان شهروندان یک کشور مسلمان اعتقادات عمیقی نسبت به حضرت امام حسین (علیه‌السلام) دارند و با استدلا‌ل‌هایی که تاکنون درباره امامت و ولایت شده مردم ایران به اسلام و امام حسین (علیه‌السلام) معتقد هستند و به این شناخت رسیده‌اند که امام حسین (علیه‌السلام) چراغ هدایت و کشتی نجات است.»
ایمانی درباره نقش فقهای دینی در شکل‌گیری جنبه شناختی و اعتقادات مردم نسبت به امام حسین (علیه‌السلام) و انبیا توضیح می‌دهد: «بعد از پیامبر و خاندانشان، فقها نقش مراجع تقلید را داشتند و فقها وارثین انبیا بودند. اگر بر اساس جنبه‌های شناختی بخواهیم بررسی کنیم، قرآن پیامبران و امامان را معصوم و مطهر معرفی کرده و مردم به این موضوع ایمان قلبی دارند.»