40 راهکار برای مقابله با سیاهچاله پیری جمعیت (مقاله وارده)
دکتر ابراهیم کارخانهای*
برای دفع «سیاهچاله» خطرناک پیری جمعیت از سر راه نظام اسلامی که دغدغه بزرگ مقام معظم رهبری و همه دلسوزان نظام است، میبایست تحولی بزرگ و انقلابی در کشور رخ دهد، تا زمانی که سه مسئله اساسی «معیشت، مسکن و اشتغال» در رأس ارائه تمامی برنامهریزیها دیده نشود، تحول اساسی در این رابطه صورت نخواهد گرفت. مهمترین عامل افزایش جمعیت در عرصههای دولتی، تغییر و تحول در ساختار حقوق و مزایای کارکنان دستگاههای اجرایی است. بدون شک مادامی که زیرساخت پرداخت حقوق و مزایای فعلی کارکنان و کارگران بر پایه سیاست غلط گذشته «فرزند کمتر زندگی بهتر» برنامهریزی و پرداخت میشود و فرق حقوق یک فرد مجرد و متاهل مبلغی بسیار ناچیز و اندک است که تحت عناوین حق عائلهمندی و اولاد پرداخت میگردد اتفاق خاصی در این رابطه رخ نخواهد داد. نخستین گام اساسی در این زمينه برداشتن این مانع بزرگ از سر راه رشد جمعیت در کشور است. اگر بخش اعظم سهم حقوق و مزایای یک کارمند و یا یک کارگر به عائلهمندی و فرزندآوری اختصاص داده شود، یقینا شاهد تحولی بزرگ دراین عرصه خواهیم بود. بر همین اساس با توجه به موارد فوق و لزوم جهتدهی و پیوند برنامهریزیها و تلاشهای دولت در سه عرصه مهم معیشت، مسکن و اشتغال در راستای رشد جوانی جمعیت بهعنوان پیشران اصلی حرکت، راهکارهای ذیل برای فراگیری بیشتر قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و بهرهبرداری ستاد ملی جمعیت پیشنهاد میگردد. قابل ذکر است خانوادههایی مشمول این موارد میشوند که از سال ۱۴۰۲ به بعد صاحب فرزند بشوند:
۱- تحول اساسی در نظام پرداخت حقوق کارکنان از طریق افزایش جهشی سهم عائلهمندی نسبت به افراد مجرد.
۲- افزایش تصاعدی حق اولاد و تفاوت فاحش آن با حقوق کارکنان مجرد و متاهل فاقد فرزند.
۳- پرداخت پلکانی پاداش و هدیه فرزندآوری.
۴- اعطای سهل، فوری و پلکانی وام قرضالحسنه فرزندآوری به ازای فرزند تازه متولدشده.
۵- کاهش پلکانی پرداخت مالیات بر مشاغل براساس فرزندآوری.
۶- تغییر الگوی پلکانی مصرف (آب، برق و گاز) بر پایه فرزندآوری.
۷- اختصاص مرحلهای کالابرگهای ویژه فرزندآوری به خانوادههای با درآمد کم و متوسط.
۸- اعطای معافیتهای پلکانی (ماهانه) خدمت نظام وظیفه مشمولان به خانوادههایی که صاحب فرزند میشوند.
۹- ارتقای پلکانی معافیت سهم بیمه خدمات درمانی بر پایه فرزندآوری (فرزند بیشتر، معافیت بیشتر) و صدور کارت بیمه طلایی رایگان برای فرزند سوم به بعد.
۱۰- تجدیدنظر در ضوابط اجباری، پرهزینه و غیرضرور فرزندآوری و گسترش و رایگان نمودن مراکز مراقبتهای پایه و ضروری فرزندآوری.
۱۱- تامین و گسترش مراکز حمایتی و رفاهی رایگان و با کیفیت بالا برای مراقبت از کودکان.
۱۲- تخفیف پلکانی بلیط هواپیما و قطار برای خانوادههایی که صاحب فرزند سوم به بعد میشوند.
۱۳- صدور کارتهای رایگان رفت و آمد درونشهری برای خانوادههای ۴ فرزند به بالا.
۱۴- برقراری حقوق و تامین اجتماعی پایه برای زنان خانهدار دارای ۴ فرزند به بالا.
۱۵- حذف یارانههای اشخاص پردرآمد و افزایش پلکانی سقف یارانه خانوادههای نیازمند بر پایه فرزندآوری.
۱۶- واگذاری واحدهای نهضت ملی مسکن با اولویت پلکانی فرزندآوری و واگذاری قطعی با شرط تولد فرزند جدید.
۱۷- اعطای وام کمبهره پلکانی خرید و یا ساخت خانه به خانوادههای ۳ فرزند به بالا مشروط به تولد فرزند جدید.
۱۸- حمایت ویژه از انبوهسازانی که در چارچوب سیاستهای جوانی جمعیت اقدام به ساخت مسکن مینمایند.
۱۹- واگذاری مسکن با شرایط ویژه از سوی وزارت مسکن و شهرسازی به خانوادههای پرجمعیت (۵ نفر به بالا).
۲۰- الزام وزارت مسکن و شهرسازی به طراحی و ساخت شهرکهای ویلایی با مشارکت و اولویت واگذاری به خانوادههای ۴ نفر به بالا با اولویت شهرهای با جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر و با هماهنگی و همکاری میدانی کلیه دستگاههای اجرایی ذیربط در سطوح کشوری و استانی.
۲۱- تبدیل وضعیت استخدامی کارکنان دولت (... قراردادی، پیمانی، رسمی) بر پایه اولویت فرزندآوری.
۲۲- اولویت هر نوع استخدام و بهکارگیری بر پایه تاهل و فرزندآوری در کلیه دستگاههای اجرائی اعم دولتی و عمومی غیردولتی.
۲۳- ارائه تسهیلات اشتغال با محوریت ازدواج و اولویت فرزندآوری.
۲۴- لحاظ نمودن عامل تاهل و فرزندآوری (علاوهبر شرایط لازم از قبیل تعهد، تخصص و کارآمدی) در تصدی مناصب دولتی و عمومی غیردولتی.
۲۵- کاهش پلکانی سن بازنشستگی اختیاری بر پایه فرزندآوری.
۲۶- کاهش پلکانی و منعطفسازی ساعات کار موظف و اتخاذ شیوههای مناسبسازی اشتغال بانوان بر پایه فرزندآوری.
۲۷- متناسبسازی پلکانی پاداش بازنشستگی بر پایه عائلهمندی.
۲۸- افزایش سقف مرخصی زایمان و استفاده از مرخصی بدون حقوقِ با احتساب سنوات بازنشستگی.
۲۹- استفاده بانوان از مرخصی بدون حقوق (تا سقف سه سال) و اشتغال نیمهحضوری با دریافت ۶۰ درصد حقوق و افزایش پلکانی بر پایه فرزندآوری.
۳۰- ایجاد هستههای تکریم خانواده در مساجد و پایگاههای مقاومت با هدف رشد، تحکیم و تعالی خانواده بر پایه آموزهها و تعالیم ناب اسلامی در جهت استحکام بخشی به نهاد خانواده بهعنوان واحد ساختمانی جامعه اسلامی.
۳۱- افزایش سنوات تحصیلی بانوان دانشجو بهازای هر فرزند دو سال.
۳۲- کاهش واحدهای درسی بانوان باردار دانشجو تا سقف ۵۰ درصد نیم سال تحصیلی بهازای فرزندآوری.
۳۳- موظف نمودن مراکز دانشگاهی به تامین مسکن برای دانشجویان متاهل بر پایه اولویت فرزندآوری.
۳۴- افزایش تصاعدی کمک هزینه معیشتی به دانشجویان متاهل بر پایه فرزندآوری.
۳۵- ارائه تسهیلات و امکانات ویژه کشاورزی بر پایه اولویت فرزندآوری.
۳۶- ارائه تسهیلات زیارتی بر پایه فرزندآوری.
۳۷- خرید خودرو با تسهیلات ویژه و قیمت مصوب کارخانه بر پایه اولویت فرزندآوری.
۳۸- گسترش مراکز دولتی مشاوره رایگان ازدواج و فرزندآوری.
۳۹- ساماندهی قانونی مشکل مهریه و گسترش ازدواج آسان و کمهزینه و در نظر گرفتن شرایط سخت و دشوار برای طلاق.
۴۰- ترویج زایمان طبیعی و رایگان و مجازات سخت و شدید برای مراکز غیرقانونی سقط جنین.
ــــــــــــــــــــــــ
*استاد دانشگاه و نماینده دورههای هفتم و نهم مجلس شورای اسلامی