به گزارش مهر، سکوی ۳۲۰۰ تنی فاز ۱۱ پارس جنوبی به عنوان یک پروژه بزرگ دریایی روز هفتم تیرماه در خلیج‌فارس با موفقیت نصب شد و نقطه عطف قابل توجهی را برای بخش انرژی ایران رقم زد.

مهرماه ۱۴۰۱ بود که با اعلام قید فوریت از سوی شرکت ملی نفت به منظور پیشگیری از مشکل ناترازی گاز در زمستان و با هدف تولید زودهنگام گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی، قرار شد با تمام توان و تجهیزات موجود، حفر ۴ حلقه چاه در این فاز مرزی تکمیل شود.

همچنین با هدف نهایی کردن تولید از این میدان مقرر شد تا با انتقال سکوی بهره‌برداری فاز ۱۲ میدان گاز پارس جنوبی به موقعیت فاز۱۱، خلأ ناشی از ساخت سکو که معمولاً بین سه تا پنج سال به طول می‌انجامید جبران شده و تولید از این میدان هرچه زودتر نهایی شود.

جابه‌جایی یک سکوی بهره‌برداری در دنیا اقدامی کم‌نظیر است. بر اساس آمار موجود، پیش از این، جابه‌جایی سکو یک یا دو بار برای سکوهای نفتی آن هم توسط بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی جهان انجام شده اما آماری از انجام آن برای سکوهای گازی وجود ندارد.

هر چند که کمبود امکانات و محدودیت‌های بین‌المللی سبب شد تا پیمانکار پروژه با بعضی مشکلات عملیاتی جابه‌جایی سکو رو به رو شود اما در نهایت با پذیرش ریسک از سوی شرکت نفت و با کمک متخصصان و کارشناسان ایرانی، در نهایت نصب موفقیت‌آمیز سکوی ۳۲۰۰ تنی فاز ۱۲ که به وسیله شناور اوشنیک به موقعیت فاز ۱۱ رسیده بود، صورت گرفت.

 بدعهدی شرکت‌های فرانسوی و چینی

تیرماه 96 قرارداد طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی به ارزش 4 میلیارد و 800 میلیون دلار با حضور بیژن زنگنه، وزیر وقت نفت، میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از شرکت‌‌های توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (CNPC) و شرکت پتروپارس به امضا رسید.

توتال رهبری کنسرسیوم پروژه توسعه فاز ١١ پارس جنوبی را برعهده داشت و سهم این شرکت فرانسوی در این کنسرسیوم 50 و یک دهم درصد، سهم شرکت چینی CNPC به میزان 30 درصد و سهم شرکت پتروپارس 19 و 9 دهم درصد تعیین شد.

 طبق زمان‌بندی اولیه، قرار بود 40 ماه بعد از امضای قرارداد، تولید گاز از میدان فاز 11 پارس جنوبی آغاز شود.

 به عبارتی، در صورت اجرایی شدن این قرارداد و عدم بدعهدی توتال و CNPC، پاییز 1399 شاهد آغاز تولید گاز از فاز 11 پارس جنوبی می‌بودیم اما این قرارداد اجرائی نشد و با بیش از دو سال معطل ماندن توسط این دو شرکت فرانسوی و چینی، در نهایت فاز 11 برای توسعه به دست متخصصان داخلی سپرده شد.

در دولت سیزدهم با تمرکز بر تولیدی شدن این فاز، اقداماتی همچون جابه‌جایی سکوی دریایی از فاز 12 پارس جنوبی و انتقال آن به محل فاز 11 پارس جنوبی و حفاری چاه‌های تولیدی در این فاز صورت گرفت. قرار بود در زمستان 1401 شاهد آغاز تولید زودهنگام گاز از این فاز به میزان 11 میلیون مترمکعب در روز باشیم، اما این مهم به اوایل سال 1402 موکول شد.

 3 سال زودتر از برنامه

وزیر نفت هم در حاشیه آئین رسمی جابه‌جایی و نصب سکوی طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در جمع خبرنگاران با ‌اشاره به انجام موفق این عملیات از سوی کارشناسان و متخصصان داخلی، گفت: جابه‌جایی و نصب سکوی فاز ۱۱ پارس جنوبی کار خلاقانه‌ای بود و تولید آن سه سال زودتر از برنامه انجام شد. ظرف چند هفته آینده با حضور رئیس‌جمهور این فاز با تولید روزانه ۱۲ تا ۱۵ میلیون مترمکعب به بهره‌برداری می‌رسد. با حفر چاه‌های جدید، تولید این فاز به ۵۶ میلیون مترمکعب افزایش می‌یابد.

جواد اوجی، اضافه کرد: فاز ۱۱ فازی است که شرکت‌های توتال و سی‌ان‌پی‌سی‌آی چین در سال ۹۶ برای تکمیل آن قرارداد 5 میلیارد دلاری با ایران منعقد کردند اما به دلیل تحریم‌های موجود از آن خارج شدند.

 کمک به ناترازی گاز در زمستان

وی ادامه داد: از تولید گاز فاز ۱۱ پارس جنوبی به‌منظور کمک به ناترازی گاز در زمستان و افزایش درآمد بهره می‌بریم. همچنین شرکت پتروپارس در اجرای فاز نخست طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی نقش داشته است که اکنون ثمره نیروهای متخصص و توانمندش در اجرای پروژه‌های این میدان قابل مشاهده است.

به گفته این مقام مسئول، صنعت نفت ایران اکنون در ساخت پالایشگاه و پتروشیمی و توسعه میدان‌های نفت و گاز خودکفا شده و استفاده از ظرفیت پالایشگاه‌های فراسرزمینی را آغاز کرده است.

 5 میلیارد دلار درآمد سالانه 

وزیر نفت با بیان اینکه بهره‌برداری از فاز ۱۱ سالانه بین ۴ تا ۵ میلیارد دلار هم درآمدزایی دارد، افزود: این فاز مرزی‌ترین فاز پارس جنوبی و 20 سال در انتظار توسعه بود. چنین اقدامی با خلاقیت چهار شرکت ملی نفت ایران، نفت و گاز پارس، پتروپارس و مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی انجام شد.

اوجی خاطرنشان کرد: اعلام می‌کنیم آخرین پالایشگاه فاز ۱۴ که به پایان رسید این فاز هم به پایان می‌رسد ظرف هفته‌های آینده به صورت رسمی این فاز به بهره‌برداری می‌رسند و مردم از آن بهره مند می‌شوند.

 اقدامی بی‌نظیر 

در طول تاریخ صنعت نفت ایران

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران هم در آئین رسمی جابه‌جایی و نصب سکوی طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در جمع خبرنگاران گفت: از نظر منطقه‌ای و بین‌المللی نیز این پروژه اهمیت دارد. جابه‌جایی این سکو از نظر اجرایی، عملیاتی و پیچیدگی در طول تاریخ صنعت نفت ایران امری منحصر به فرد و بی‌نظیر است. همچنین این پروژه مصداق اقتدار اقتصادی جمهوری اسلامی ایران است.

محسن خجسته‌مهر خاطرنشان کرد: با هدف افزایش حداکثری درآمد ایران در صنعت نفت به‌ویژه در حوزه مهندسی اجرا، ساخت و نصب خودکفا شده‌ایم. همچنین همسو با تکمیل زنجیره ارزش، توانمندی کشور را نیز صادر می‌کنیم. تلاش ما در دولت سیزدهم احیای دیپلماسی انرژی است که در این زمینه می‌توان به افزایش دو برابری صادرات نفت خام و میعانات و صدور خدمات فنی و مهندسی ‌اشاره کرد.

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران توضیح داد: توسعه میدان آزادگان شمالی و جنوبی در دو جبهه جلو می‌رود. سال گذشته ۴۰ حلقه چاه جدید عملیاتی و ۴۵ هزار بشکه به تولید اضافه شد. تا پایان امسال نیز با وارد مدار شدن ۴۰ حلقه چاه دیگر، ۶۰ هزار بشکه به تولید نفت از آزادگان افزوده خواهد شد.

خجسته‌مهر، خاطرنشان کرد: برای توسعه میدان آزادگان (میدان نفتی مشترک با عراق)، سال گذشته تفاهم‌نامه‌ای ۷ میلیارد دلاری با حضور رئیس‌جمهوری امضا و در چند ماه آینده، قرارداد ۷ میلیارد دلاری توسعه یکپارچه فاز دوم میدان مشترک آزادگان امضا خواهد شد.

وی گفت: در سال ۱۴۰۰ افزون بر اینکه به‌طور رسمی وارد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی شدیم، برای تکمیل توسعه، ساخت پایه (جکت) و سکوی دوم را نیز در دستور کار قرار دادیم که قرارداد آن امضا شده و توسط شرکت‌های ایرانی در حال ساخت است.

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با ‌اشاره به اینکه قرارداد لایه نفتی پارس جنوبی نیز تنفیذ شده است، ادامه داد: تولید ایران از میدان مشترک هنگام به‌صورت حداکثری است و مذاکراتی نیز با کشور عمان برای تولید و توسعه مشترک این میدان جریان دارد.

بهره‌برداری از ۱۲ میلیارد پروژه نیمه‌تمام نفتی

گفتنی است فاز ۱۱ تنها بخش میدان مشترک پارس جنوبی بود که توسعه پیدا نکرده بود و هر روز که دیرتر برداشت می‌کردیم، قطری‌ها، گاز مشترک در میدان را برداشت می‌کردند.

با استفاده از توان متخصصان داخلی نه‌تنها کل توسعه فاز ۱۱ بلکه پروژه‌هایی نظیر بهره‌برداری از پالایشگاه آبادان، افتتاح پالایشگاه فاز ۱۴، پروژه ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ هویزه هم در دولت جدید صورت گرفت.

سال گذشته ۱۲ میلیارد پروژه نیمه‌تمام صنعت نفت به بهره‌برداری رسید و امسال هم ۶۸ پروژه نیمه تمام به ارزش ۱۵ میلیارد دلار به بهره‌برداری می‌رسد.

نصب سکوی ۳۲۰۰ تنی فاز ۱۱ که برای استخراج و فرآوری گاز طبیعی از میدان گازی پارس جنوبی طراحی شده، نه تنها نشان‌دهنده توان فنی مهندسان ایرانی است، بلکه عزم دولت را برای بهره‌برداری از منابع عظیم انرژی خود برجسته می‌کند.