پاسخ به یک شبهه؛ صادرات نفت چگونه به 1/6 میلیون بشکه رسید؟(خبر ویژه)
اعتماد نوشت: خبرگزاري [اقتصادی] بلومبرگ اعلام كرده كه صادرات نفت ايران در ماه مه به يك ميليون و 600 هزار بشكه رسيده است. طبيعتا از هر گونه افزايش صادرات نفت كه موجب درآمدزايي براي كشور و افزايش رشد اقتصادي ميشود بايد استقبال كرد. اما درباره اين آمار و برخي واكنشها به آن، كمي هم بايد تامل كرد تا تحليلها به مسير اشتباه نرود. در همان گزارش بلومبرگ كه ميزان صادرات نفت ايران در ماه گذشته يك ميليون و 600 هزار بشكه در روز ذكر شده، ميزان توليد نفت ايران 2 ميليون و 870 هزار بشكه در روز اعلام شده است. آماري هم كه موسسه اسويبي اينترنشنال درباره توليد نفت ايران اعلام كرده روزانه 3 ميليون و چهل هزار بشكه در روز است كه تفاوت چنداني با آمار بلومبرگ ندارد. اما نكته مهم اين است كه آن ميزان صادرات با اين ميزان توليد، مطابقت ندارد. ظرفيت پالايشي كشور ما بنا به اعلام مسئولان وزارت نفت، حدود 2 ميليون و 200 هزار بشكه در روز است كه به طور ميانگين نزديك به 2 ميليون بشكه از توليد نفت روزانه ما به مصرف داخلي ميرسد كه در زمان اورهال يا تعميرات اساسي پالايشگاهها اين ميزان كمي كاهش مييابد. بنابراين منطقي نيست كه روزي نهايتا 3 ميليون بشكه توليد كنيم، 2 ميليون بشكه در داخل مصرف كنيم و حدود 1.6 ميليون بشكه هم صادر كنيم. به نظر ميرسد اين عدم تطابق، ناشي از فروش بخشي از نفت فروش نرفته قبلي ايران باشد. درواقع بخشي از نفت توليدي ايران كه در ماههاي گذشته به فروش نرسيده، در ماه گذشته فروش رفته و همين امر صادرات نفت ايران را افزايش داده است و اين افزايش، با توجه به ميزان توليد فعلي نفت، نميتواند پايدار باشد. در زمان پسابرجام كه توليد نفت ايران به حدود 2 ميليون بشكه در روز رسيده بود، توليد نفت ما 3.9 ميليون بشكه در روز بود. پس براي افزايش صادرات نفت، نياز به توليد بيشتري داريم كه بدون رفع تحريمها، امكانپذير نيست».
در پاسخ به تشکیک روزنامه اعتماد، کانال خبری -تحلیلی «خط انرژی» نوشت: اولا پالایشگاههای ایران به دو دسته خوراک نفت و خوراک میعانات گازی تقسیم میشوند که ظرفیت آنها به ترتیب روزانه ۱.۸ و ۰.۴ میلیون بشکه و در مجموع ۲.۲ میلیون بشکه است. با وجود ظرفیت ۱.۸ میلیون بشکهای، «توان عملیاتی» پالایشگاههای خوراک نفت ایران با احتساب تعمیرات اساسی عددی کمتر از ۱.۷ و نزدیک به ۱.۶ میلیون بشکه در روز است. در نتیجه با تولید بیش از ۳ میلیون بشکهای نفت ایران، حدود ۱.۴ میلیون بشکه برای صادرات باقی میماند. همچنین ایران ظرفیت صادرات روزانه ۳۰۰ هزار بشکه میعانات گازی را نیز دارد که بدین ترتیب مجموع صادرات نفت و میعانات گازی ایران را به ۱.۷ میلیون بشکه به صورت پایدار میرساند.
ثانیا ایران توان افزایش تولید نفت از عدد ۳ به ۳.۸ میلیون بشکه در روز را داراست و میتواند روزانه ۴.۶ میلیون بشکه مجموع نفت و میعانات گازی تولید کند و قطعا در صورت به ثمر نشستن سیاست بازارسازی، تولید را بیشتر از اعداد فعلی نیز افزایش خواهد داد.
ثالثا بررسی روند صادرات نفت ایران در دولت سیزدهم نشان میدهد که روند صادرات همواره صعودی بوده که حاکی از پایداری آن است. زمانی که در نوامبر و دسامبر سال گذشته نیز رقم فروش نفت به حدود ۱.۴ میلیون بشکه رسید، همین ادعاها مطرح شد که صادرات فعلی ناپایدار است ولی نه تنها کم نشد بلکه افزایش نیز یافت.