سه چالش بزرگ اردوغان در 5 سال پیش رو
سرویس خارجی-
«رجب طیب اردوغان» روز یکشنبه در انتخاباتی حساس رقیبش، «کمال قلیچداراوغلو»، را شکست داد تا مسند ریاست جمهوری را برای 5 سال دیگر در دست داشته باشد.
کمیسیون عالی انتخابات ترکیه شامگاه یکشنبه اعلام کرد که «رجب طیب اردوغان»، رئیسجمهور این کشور برای دوره جدید ریاست جمهوری این کشور پیروز شد. اما این پیروزی پس از یک انتخابات نفسگیر در دور اول و کشیده شدن کار به دور دوم بود و اختلاف آراء نیز زیاد نبود.
دو قطبی شدن ترکیه
به گزارش خبرگزاری فرانسه، فاصله 4 درصدی رای اردوغان و قلیچداراوغلو (اردوغان با کمی بیشتر از ۵۲ درصد آراء در مقابل قلیچداراوغلو که حدود 48 درصد آراء را داشت، پیروز انتخابات شد) کمترین فاصلهای بود که اردوغان تاکنون با رقیب خود داشته است و نشاندهنده قطبیشدن شدید جامعه ترکیه بین محافظهکاران اسلامگرای حامی اردوغان و مخالفان او است. این مسئله یکی از 3 چالش بزرگ اردوغان در 5 سال پیش روی اوست. اردوغان ۶۹ ساله کوشید در یک سخنرانی پیروزمندانه در برابر هزاران هوادار خوشحالی که در مقابل کاخ ریاستجمهوری آنکارا تجمع کرده بودند، سخنان آشتیجویانه بگوید و از مردم ترکیه خواست که «در اتحاد و همبستگی دور هم جمع شوند». او در این سخنرانی، ترکیبی از سخنان ملیگرایانه و نیز اظهاراتی که قشر مذهبی علاقه دارند، به زبان آورد؛ ترکیبی که تاکنون توانسته است موفقیت او را تضمین کند. با این حال، قلیچداراوغلو، رقیب اردوغان که حدود ۴۸ درصد آرا را کسب کرد، متعهد شد که «به مبارزه» علیه اردوغان و حزب عدالت و توسعه که از ۲۰۰۲ بر سیاست ترکیه مسلط شدهاند، ادامه دهد. او در آنکارا گفت: «ما در خط مقدم، این مبارزه را تا زمانی که دموکراسی واقعی به کشور ما بیاید، ادامه خواهیم داد.»
به این وضعیت دو قطبی، باید رویکرد کردهای ترکیه را نیز اضافه کرد. رایدهندگان کرد در انتخابات پارلمانی به حزب جمهوری خلق ترکیه به رهبری قلیچداراوغلو رای ندادند و یسیل سول، حامی کردها در صدر قرار گرفت؛ نشانهای از اینکه آرای آنها به قلیچداراوغلو کمتر به دلیل حمایت از حزب جمهوری خلق ترکیه، و بیشتر به دلیل مخالفت با اردوغان بود. اردوغان در سالهای اخیر حامی سرکوب بزرگترین حزب حامی کردها، حزب دموکراتیک خلقها، بوده است و عملیات نظامی گستردهای علیه حزب کارگران کردستان انجام داده است. کاهش رای کردها به قلیچداراوغلو در دور دوم انتخابات، میتواند پاسخی به لفاظی فزاینده ملیگرایانه قلیچداراوغلو باشد که سعی داشت حمایت ملیگرایان افراطی را کسب کند، و باعث بیگانگی و دوری بیشتر کردها از او شد.
بدترین بحران اقتصادی ترکیه
چالش دیگر اردوغان برای 5 سال پیش رو بحران اقتصادی ترکیه است. به نوشته ایندیپندنت، مسئله دیگر در برابر ترکیه، بدترین بحران اقتصادی این کشور از دهه ۱۹۹۰ است که راهحلی فوری میطلبد. تورم سرسامآور به بیش از ۴۰ درصد رسیده است که تا حدی به دلیل سیاست نامعمول اردوغان در کاهش نرخهای بهره با هدف کاهش قیمتها است. تحلیلگران میگویند که هزینههای تبلیغاتی گزاف اردوغان و دلبستگی تزلزلناپذیر او به کاهش نرخ بهره، ذخایر ارزی بانکها و لیر را که دوشنبه ارزش آن در برابر دلار باز هم کاهش یافت، بیشتر تحت فشار قرار خواهد داد. «بارتوس ساویکی»، تحلیلگر بازار در «فینتک کونوتوکسیا»، میگوید با انتخاب دوباره اردوغان، امیدها برای کنارگذاشتن مدل اقتصادی جنونآمیز و نامتعارف کنونی و بازگشت به اولویت دادن به سرمایهگذاران بینالمللی، از بین رفته است. «تیموتیاش»، از مدیریت دارایی «بلو بی»، میگوید که تنظیمات اقتصادی فعلی ترکیه پایدار نیست و اگر اردوغان از تغییر نرخ بهره خودداری کند، ممکن وضعیت وخیمتر شود. از سوی دیگر، ترکیه پس از زلزله فوریه که بیش از ۵۰ هزار قربانی بر جا گذاشت و زیرساختها را ویران کرد، با مشکل بازسازی مواجه است و تلاشهای عظیم بازسازی در جنوب شرق ترکیه هنوز در مراحل اولیه قرار دارد. میزان رسمی خسارتهای زلزله را بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین زده میشود.
توازن ژئوپولیتیکی بین روسیه و غرب
اما مسئله دیگری نیز در برابر اردوغان وجود دارد. شرکای ناتو مشتاقانه منتظرند که آنکارا درخواست متوقفشده سوئد را برای پیوستن به این ائتلاف دفاعی به رهبری آمریکا تایید کند. اردوغان اما این امکان را تا کنون مسدود کرده و استکهلم را به پناه دادن به چهرههای مخالف ترکیه متهم کرده است که با شبهنظامیانِ غیرقانونی کُرد ارتباط دارند. آنطور که ایسنا نوشته است، «گالیپ دالای»، از همکاران اندیشکده «چتمهاوس»، میگوید: «پنج سال دیگر [حضور] اردوغان [در صدر دولت ترکیه]، به معنای توازن ژئوپولیتیکی بیشتر بین روسیه و غرب است.» او میافزاید که ترکیه و غرب هر جا که منافعشان حکم کند، وارد همکاری خواهند شد، اما ترکیه به تحریمهای غرب علیه مسکو به دلیل جنگ در اوکراین، نمیپیوندد و جویای روابط اقتصادی سودآور است.