انتظار ظهور و ترک گناه
محمدمهدی رشادتی
امام زمان(ع) فرمود: اللهم ارزقنا توفیق الطاعه و بعد المعصیه. خدایا توفیق اطاعت خودت و دوری از گناه را روزی ما بفرما (امام مهدی(ع) موجود موعود، ص 200) منتظر راستین هم اهل اطاعت خدا، پیامبر(ص) و امام(ع) است و هم توفیق چنین فرمانبری را همواره از خداوند می‌خواهد. گناهان، موانع مسیر حرکت به سوی خدا و مهم‌ترین عامل سقوط انسانند، از همین رو منتظر حقیقی امام عصر(ع) باید ضمن درخواست توفیق الهی در ترک گناهان، سعی بلیغ خویش را در تحقق چنین صنعتی به کار گیرد. گناهان هر چند به کوچک و بزرگ تقسیم شده‌اند، اما هر نافرمانی خدا، گناهی بزرگ است.(همان ص 201)
قابل ذکر است که مخالفت با امر و نهی خدا و سرپیچی از طاعت و رضایت او، با واژه‌های گوناگونی مطرح می‌شود:
1) ذنب: یعنی گرفتن دم چیزی و کشیدن آن به سوی خود است و گنهکار نیز با گناه خود مفاسد بسیاری را به سوی خود می‌کشاند.
2) اثم: یعنی تأخیر و گناه نیز انسان را از رسیدن به پاداش الهی و نیکی‌ها باز می‌دارد.
3) عصیان: یعنی دفاع با عصا و گنهکار نیز کاری را انجام می‌دهد که باید آماده دفاع از خود در برابر هجوم عذاب و حوادث ناگوار باشد.
4) طغیان: یعنی بیرون رفتن از حد و مرز و گنهکار نیز از حد پا فراتر می‌گذارد. زیرا واجبات و محرمات حدود و مرزهای الهی‌اند.
5) فسق: یعنی بیرون شدن خرما از پوست خود و گنهکار نیز از محیطی که شارع منع کرده بیرون می‌رود.
6) جرم و اجرام: یعنی کندن میوه از درخت یا به‌دست آوردن چیز ناگوار است و گنهکار نیز میوه تلخ می‌چیند یا چیز ناگوار کسب می‌کند.
7) سیئه: یعنی زشت و گنهکار نیز کاری می‌کند که عقل و شرع حکم به زشتی آن داده‌اند.
8) تبعه: یعنی نتایج بد و گنهکار با عمل خود پیامدهای هلاکت‌باری را برای خود می‌آورد.
9) فاحشه: یعنی چیز بسیار زشت. گناه نیز بسیار زشت است.
10) منکر: یعنی ناپسند. عقل و شرع نیز گناه را ناپسند می‌شمارند. (درس‌هایی از اخلاق ص 242)
آثار گناه
گناه آثار و نتایج زیادی دارد. یعنی گناهان به روح و قلب آدمی آسیب می‌رساند. برخی دنیای انسان را دچار ناملایمات کرده و موجب سلب نعمت‌ها می‌شود. تعدادی از گناهان در جان مردم و شهرها و سرزمین‌ها اثر می‌گذارد. برخی نیز در آخرت گریبان گناهکار را می‌گیرد. کاهش شرم و حیا، تغییر نعمت‌ها، مانع شدن از استجابت دعا، موجبات نزول بلا و مصیبت، قساوت قلب، خشکی اشک چشم‌ها، کاهش باران، مرگهای زودرس، کدورت و سیاهی دل، سلب توفیق عبادت و نماز شب، خواری و ذلت در دنیا، فزونی اندوه و غم، سلب روزی، عقوبت الهی و عذاب آخرت و... از جمله پیامدهای گناهان است.
ضرر به خود
شخصی از راه دور نامه‌ای به ابوذر نوشت و از او درخواست اندرز کرد. وی ابوذر را خوب می‌شناخت. ابوذر در جواب فقط یک جمله نوشت: «با آن کس که بیش از همه مردم او را دوست می‌داری بدی و دشمنی مکن» سپس نامه را فرستاد. طرف چیزی از پاسخ ابوذر نفهمید. زیرا به نظرش اندرز واضحی بود. مگر می‌شود که به کسی که دوست داری بدی کنی؟ از طرفی می‌دانست که ابوذر همین طوری حرف نمی‌زند. مجدداً نامه نوشت و توضیح خواست. ابوذر نوشت: منظور از عزیزترین افراد در نزد تو همان خودت هستی. تو خودت را از همه بیشتر دوست داری. یعنی با خود خصمانه رفتار نکن. مگر نمی‌دانی هر خلاف و گناهی مستقیماً صدمه‌اش بر خودت وارد می‌شود و ضررش دامن خودت را می‌گیرد. (داستان راستان ج 1 ص 130)
مردی به محضر امام سجاد(ع) آمد و گفت: من گرفتار زنا هستم. روزی زنا می‌کنم و روز دیگر روزه می‌گیرم. آیا روزه کفاره گناهم می‌شود؟ حضرت فرمود: چیزی نزد خدا محبوب‌تر از این نیست که اطاعت شود و از معصیت او بپرهیزند. بنابراین نه زنا کن و نه روزه بگیر. سپس او را نزدیک خود خواند و دستش را گرفت و خطاب به او فرمود: عمل اهل دوزخ را انجام می‌دهی و امید ورود به بهشت داری؟ (عبرت آموز ص 312)
حضرت موسی(ع) از خضر(ع) پرسید: چه چیز سبب شد که خدا علم غیب را به تو عنایت فرمود؟ خضر گفت: چون برای خدا از گناه دوری کردم. (فرهنگ سخنان پیامبران ص 763)
مرحوم رجبعلی خیاط می‌گوید: در ایام جوانی دختری زیبا از بستگان، دلباخته من شد و سرانجام در خانه‌ای خلوت مرا به دام انداخت. با خود گفتم: رجبعلی خدا می‌تواند تو را خیلی امتحان کند. بیا یک بار تو خدا را امتحان کن و از این حرام آماده و لذت بخش به خاطر خدا صرف‌نظر کن. بعد به خدا عرضه داشتم خدایا من این گناه را برای تو ترک می‌کنم، تو هم مرا برای خودت تربیت کن. (کیمیای محبت ص 70)