بازگشایی یادمان‌های دفاع مقدس پس از 2 سال محدودیت‌های کرونایی (بخش نخست)
رو بار سفر بند که یاران همه رفتند
رضا الماسی
کرونا بیش از دو سال حجابی ساخته بود میان ما و همه دورهمی‌هایمان. حتی دورهمی‌هایی که همزمان با وزش نسیم بهاری در آخرین ماه سال، دل‌های مشتاق عطر شهدا را در سرزمین نور و در کربلای ایران دور هم جمع می‌کرد. امسال پس از 2 سال تعطیلی زیارتگاه‌های شهدا، یادمان‌های دفاع مقدس در استان‌های خوزستان و ایلام آماده پذیرایی از زائران سرزمین نور هستند.
این‌جا قدمگاه انسان‌هایی بود که فقط برای رضای خدا گام برمی داشتند. راهیان نور، پیوند دهنده نسل جدید و قدیم است. اردوی راهیان نور یک ماموریت بزرگ در عرصه جنگ نرم بوده و خدمتگزاری به زائران شهدا بدون عنایت خداوند امکان‌پذیر نیست. حضور نسل جوان راهیان نور تأثیر فراوانی در مقابله با تهاجم فرهنگی دارد. باید به فرهنگی که ما را در دفاع پیروز کرد برگردیم. خدای دفاع مقدس همان خدای اقتصاد و دیگر عرصه‌هاست. پشتیبانی از ولایت مهم‌ترین درس جبهه بود. اردوهای راهیان نور فرصت مناسبی برای احیاء ارزش‌های دینی است. شهیدان با خون خود پیام انقلاب را به دنیا صادر کردند. جنگ ما جنگ تجهیزات نبود سلاح ما ایمان بود. هر افتخاری که برای کشور حاصل شده نتیجه خون شهداست. حضور در راهیان نور روش زندگی را به افراد می‌آموزد. نباید زیارتگاه‌های دفاع مقدس به موزه تبدیل شود. موفقیت‌های نسل جدبد نتیجه ایثارگرهای گذشته است و...
این‌ها گوشه‌ای از دل‌نوشته‌های زائران سرزمین نور در دشت خوزستان است. دل‌هایی که با هر بار سفر به یادمان‌های دفاع مقدس تا روزها و هفته‌ها شوق بازگشت و وصال همیشگی دارند.
بزرگ‌ترین عملیات فرهنگی کشور
باز هم بزرگ‌ترین عملیات فرهنگی کشور با حضور میلیون‌ها نفر از زائران و عاشقان شهدا در مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس رونقی دوباره پیدا کرده. راهیان نور در سال‌های پس از دفاع مقدس با هدف آشنایی مردم با فداکاری‌ها و حماسه‌آفرینی‌های رزمندگان آن دوران و درک بهتر جانفشانی شهدا و رزمندگان در دفاع از کشور و اسلام پایه‌گذاری شد و با استقبال گرم مردم و تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر حفظ دستاوردهای دوران دفاع مقدس و زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدا باعث گردید تا سفرهای راهیان نور به یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌ها در حوزه دفاع مقدس تبدیل شود.
به گفته کارشناسان فرهنگی؛ مهم‌ترین دستاورد بازدید اقشار مختلف مردم از مناطق عملیاتی دفاع مقدس، حفظ دستاوردهای فرهنگی و روایت رشادت‌ها و ایثارهای شهداست. که این عامل همواره می‌تواند پشتوانه فکری و معنوی ارزش‌های انقلاب اسلامی باشد.
دکتر سلیمان محمودی، استاد دانشگاه و رزمنده دفاع مقدس در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان با اشاره به ظرفیت‌های عظیم جریان راهیان نور در کشور اظهار می‌دارد: «ما و همه دست‌اندرکاران فعالیت‌های فرهنگی باید اهمیت کار پیرامون فرهنگ شهادت و ایثار را درک کنیم و به آن توجه داشته باشیم. چرا رهبر معظم انقلاب همواره تاکید دارند که خاطره این هشت سال دفاع مقدس را نگذارید فراموش شود؟ یک نکته این است که ما یاد روزهای بزرگ را نباید بگذاریم به دست فراموشی سپرده بشود.»
او ادامه می‌دهد: «راهیان نور ابتکاری بسیار بزرگ و مهم و یک فناوری مهم برای استفاده از ثروت و معدن طلای دفاع مقدس است. رهبر انقلاب همواره مجموعه‌هایی که دست‌اندرکار راهیان نور هستند را به این نکته توجه داده‌اند که این کار، کار بسیار مهم و حیاتی برای انتقال ارزش‌های دفاع مقدس به نسل‌های آینده است.»
محمودی معتقد است: «حفظ و انتقال ارزش‌های دفاع مقدس به نسل‌های بعد از طریق ابزار گوناگونی همچون کتاب، فیلم و... امکان‌پذیر است اما اگر این ابزارها به صورت میدانی در یادمان‌های دفاع مقدس همراه با توسل به شهدا مورد استفاده قرار بگیرد اثرگذاری بیشتری خواهد داشت. راهیان نور دقیقاً همین مسیر را دنبال می‌کند.»
راهیان نور؛ بهانه‌ای برای بازگشت به خدا
«خاطره این سرزمین‌های دفاع مقدس را زنده نگه دارید. این سرزمین‌ها، این بیابان‌ها، این رود کارون، این جاده اهواز- آبادان یا اهواز- خرمشهر، این مناطق گوناگون که با اسم‌های مختلفی امروز خودشان را به شما معرفی می‌کنند، این‌ها یاد‌های ارزشمندی است، نباید بگذارید این یاد‌ها فراموش بشود.» (رهبر انقلاب – 6 فروردین ۱۳۹۳)
37 سال پیش اولین نماینده امام در سپاه درباره راز پیروزی انقلاب اسلامی در جمع فرماندهان سپاه می‌گوید: «در انقلاب، ما به سوی خدا برگشتیم، خدا این حکومت را نصیب ما کرد، بنابراین اگر یک روزی خدا را فراموش کنیم وضع دوباره عوض می‌شود.»
شهید آیت‌الله فضل‌الله محلاتی اولین نماینده امام در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سمینار فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران در ۲۴ بهمن‌ماه سال ۱۳۶۴ در ستاد مرکزی تهران، یک هفته قبل از شهادتش درباره نقش امداد الهی در پیروزی انقلاب اسلامی به سخنرانی می‌پردازد.
او در بخش‌هایی از این سخنرانی پیرامون رمز موفقیت انقلاب اسلامی اظهار می‌دارد: «خدا را فراموش نکنید، نباشید مثل کسانی که خدا را فراموش کردند. این‌ها در واقع خودشان را فراموش کردند، این‌ها فاسق هستند. من مقصودم این است که ما در این مرحله خیلی باید مراقب باشیم، مغرور نشویم، عُجب ما را نگیرد. بدانیم آنچه نصیب ما شده از اول تابه‌حال یک علت داشته و آن اینکه ما رو به سوی خدا آوردیم. اگر خدایی نکرده یک روزی ما خدا را فراموش کنیم، آن روز قصه برمی‌گردد. آن علتی که موجب پیروزی انقلاب شده آن علت را یادمان نرود، همان‌طور که امام فرمودند لطف خدا بوده، رحمت خدا بوده و عوامل جلب رحمت خدا هم به دست خود ما بوده، ما برگشتیم به سوی خدا، خدا این حکومت را نصیب ما کرد، اگر یک روزی خدا را فراموش کنیم وضع دوباره عوض می‌شود.»
بیابان‌هایی که معطر به عطر شهداست محلی بسیار مستعد برای بازگشت به خدا و مرور الطاف الهی بر رزمندگان و مردم کشورمان است.
رضا امیری مقدم، یک شهروند تهرانی است که بنا دارد امسال همراه خانواده‌اش راهی سرزمین نور شود. او درباره انگیزه‌اش از این سفر به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «من قبل از ازدواج چند نوبت طعم معنوی این سفر را چشیده‌ام و هنوز خاطرات آن ایام برایم سازنده است اما پس از ازدواج به همراه خانواده هنوز موفق به زیارت یادمان‌های دفاع مقدس نشده‌ام. امسال با توجه به اینکه محدودیت‌های کرونا را پشت سر گذاشته‌ایم و فرزندانمان هم نسبتاً آمادگی این سفر را دارند تصمیم داریم دوباره راهی جنوب کشور شویم.»
او می‌افزاید: «بنده به شدت معتقدم این سفر کوتاه، انسان‌ساز است. همان‌طور که در ایام دفاع مقدس رزمندگان با تیپ‌ها و عقائد مختلف راهی جبهه‌ها می‌شدند و تحولات عجیبی برایشان رخ می‌داد و به تعبیر حضرت امام(ره) ره صد ساله را یک شبه طی می‌کردند، این سرزمین هنوز همان طراوت معنوی را به برکت خون شهدا با خود به همراه دارد و می‌تواند به واسطه شهدا دل‌های سیاه ما را نیز روشن گرداند.»
برنامه‌های ستاد مرکزی راهیان نور کشور
سرهنگ مهدی امیریان، دبیر ستاد مرکزی راهیان نور کشور در یک نشست خبری با اشاره به اینکه راهیان نور بستری برای جهاد تبیین است که به وسیله آن می‌توان پیام انقلاب اسلامی و معارف دفاع مقدس را به نسل بعد منتقل کرد، اظهار می‌دارد: «رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم فرمودند برای اینکه آینده روشن ترسیم کنیم باید گذشته خود را بشناسیم و راهیان نور وسیله شناخت این گذشته و انتقال به نسل آینده است.»
او راهیان نور را یک حرکت عظیم فرهنگی دانسته و می‌افزاید: «در راهیان نور اقشار مختلف به ویژه جوانان و خانواده‌ها حضور دارند و به تبع آن، این عملیات فرهنگی جنبه‌های مختلفی دارد. محدوده فعالیت این ستاد در حوزه سیاست‌گذاری، هدایت و حمایت است که ۱۱ قرارگاه سپاه، بسیج، ارتش و فراجا اقدامات عملیاتی را انجام می‌دهند که قرارگاه رسانه دانشجویی، دانش‌آموزی و بین‌الملل، اقدامات اجرایی عملیاتی را بر عهده دارند.»
دبیر ستاد مرکزی راهیان نور کشور ادامه می‌دهد: «شبکه خادمین، مبلغین، راویان و مؤسسات مردم نهاد، کار خدمات‌رسانی درخور زائرین را برعهده‌دارند. ۶ هزار خادم خواهر و برادر در یادمان‌ها و محل‌های اسکان راهیان نور امسال حضور دارند. توانمند‌سازی‌ها صورت گرفته و راویان به صورت همراه در کاروان‌ها و استقراری در یادمان‌ها حضور دارند.
او توضیح می‌دهد: «محدوده جغرافیایی راهیان نور 7 استان است که در اسفندماه جاری استان‌های خوزستان و ایلام مقصد اصلی زائران خواهد بود. هرساله ایام اوج اعلام می‌شد که از اواخر اسفند تا اواسط فروردین بود، اما امسال به دلیل تقارن با تعطیلات نوروز و ماه رمضان اوج سفرهای راهیان نور از اول اسفند تا سوم فروردین قرار داده شده است.»
او می‌گوید: «راهیان نور و یادمان‌ها در هیچ یک از روزهای سال تعطیل نیست، اما در ایام اوج خدمات بهتری داده می‌شود. البته یادمان‌ها به فراخور روزهای جشن و ولادت ائمه علیهم‌السلام برنامه‌های ویژه‌ای دارند.»
سرهنگ امیریان با تأکید بر اینکه اولویت اصلی راهیان نور برگزاری سفری ایمن است، تصریح می‌کند: «راهیان نور امن را محور امسال قرار دادیم و در این باره دو کمیته امنیتی و انتظامی و بهداشت و درمان تلاش می‌کنند سفرهای راهیان نور را به صورت ایمن اجرا کنند.»
او با بیان اینکه شعار راهیان نور امسال «ما متحدیم» است، می‌افزاید: «یکی دیگر از اولویت‌های ما اعزام حداکثری است و تلاش داریم همه اقشار مردم با اولویت جوانان و نوجوانان در این عملیات فرهنگی شرکت کنند. بحث حضور خانواده‌ها در سال‌های اخیر اوج گرفته که این موضوع وظیفه ما را در قبال حمایت از کاروان‌های خانوادگی و ماشین‌های شخصی بیشتر می‌کند.»
«شرکت من در مجموعه زائران خاک خونین شلمچه، برای بزرگداشت یاد و نام شهیدان عزیز و مردان بزرگی است که با خون خود، با جهاد و همت خود، با عزم و اراده خود، نام شلمچه و خرمشهر و خوزستان و ایران را در تاریخ بلند کردند. آمدن شما و احترام به این نقطه، بسیار بجا و بسیار کار صحیحی است. بنده هم می‌خواستم به ارواح طیبه شهیدان و به نفس‌های معطر جوانان مومن تبرک بجویم و به این عزیزان احترام کنم، لذا آمدم در جمع شما شرکت کردم. اگر این شهدایی که شلمچه، یادگار آنها و این بیابان‌های خونین، حامل نشانه‌های آنهاست نبودند، امروز در این کشور از استقلال مالی، از شرف ملت، از اسلام و از هیچ چیز ایرانی، نشان برجسته‌ای نبود. من سرزمین شلمچه را یک سرزمین مقدس می‌دانم. این‌جا نقطه‌ای است که ملائکه الهی که شاهد فداکاری مخلصانه این شهدای عزیز بودند، به آن تبرک می‌جویند. ملت ایران در دوره معاصر، هرچه عظمت و عزت در دنیا دارد، به برکت خون رزمندگانی است که در این سرزمین‌های خونین حضور یافتند و جان و سلامت و جوانی خود را برای اسلام، برای ملت و برای میهن‌شان در طبق اخلاص گذاشتند و تقدیم کردند.» (رهبر انقلاب- فروردین ۱۳۷۸)