اخبار ویژه
نیویورک تایمز: کنفرانس مونیخ نمایش جهان ازهمگسیخته بود
برخی رسانه‌های غربی معتقدند کنفرانس امنیتی مونیخ، امسال برخلاف همیشه، نمایش جهان قطبی شده و از هم گسیخته بود.
در این زمینه روزنامه نیویورک تایمز به قلم راجر کوهن نوشت: در سالن‌‌‌های درخشان هتل «بایریشر هوف»، محل برگزاری کنفرانس سالانه امنیتی مونیخ، گروه‌‌‌هایی از محافظان همچنان قدرتمندان و افراد بانفوذ -بیشتر مردان- را به جلساتی که برای طرفداری از گفتوگو و صلح طراحی شده است، راهنمایی می‌کردند. اما جنگ در اروپا چندان دور نیست و نمی‌‌‌توان از این تصور که جهان ازهمگسیخته است فرار کرد. به نظر می‌رسد اجماع در مونیخ بر این است که عصر رقابت شدید و خائنانه قدرتهای بزرگ در راه است. غرب با جنگ در اوکراین متحد شده؛ اما با روسیه ستیزه‌‌‌جو، چین متخاصم و جنوب جهانی مواجه است که غالبا ریاکاری غرب را نادیده می‌گیرند.
مکالمات -روی صحنه و پشت‌‌‌صحنه- به‌طور عمده بر اوکراین متمرکز است. مدت بالقوه جنگ (طولانی)، انعطاف‌‌‌پذیری اتحاد غرب (قابل‌‌‌توجه)، سرعت تحویل تسلیحات و مهمات به نیروهای اوکراینی (ناکافی) و طرز فکر پوتین (تسلیم‌‌‌ناپذیر) بدون ارائه شفافیت زیادی در سال پیش‌رو در این زمینه تجزیه‌‌‌وتحلیل شده است. استفان ام. والت، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه هاروارد، درباره جنگ گفت: «گمان می‌‌‌کنم در سال آینده هم تقریبا به جایی که اکنون هستیم خواهیم رسید.»
حمله پوتین به اوکراین، اصول اولیه منشور سازمان ملل را از هم گسیخت. جنگ اروپایی که یک‌طرف آن کشوری مجهز به سلاح هسته‌‌‌ای است، دوران جدیدی را به وجود آورده است که هنوز نامی ندارد. مونیخ کمتر جهانی شده و بیشتر محفلی از دیدارها است (حتی با حضور چینی‌‌‌ها) تا فرصتی برای گفتوگو میان رقبا. وزرا و مقامات روسی که بیانیه‌‌‌های آتشین‌شان در صحنه بحث دیده میشد حضور ندارند.
تیرانا حسن، مدیر اجرایی دیده‌بان حقوق بشر، استدلال می‌کند که درک ناسازگار غرب در استناد به قوانین بین‌المللی، حمایت از غرب در جنگ اوکراین را تضعیف می‌کند. تیموتی گارتون اش، مورخ بریتانیایی و استاد مطالعات اروپایی دانشگاه آکسفورد، در حالی که در قهوه‌‌‌خانه‌‌‌ای ایستاده و سرنوشت جهان بی‌‌‌پایان مورد بحث بود، گفت: «غرب متحدتر است، اما بیشتر از بقیه جدا شده‌‌‌ایم.»
مایکل کرولی گزارشگر نیویورک تایمز هم معتقد است که چین در حال نزدیک شدن به جنگ اوکراین است. او می‌نویسد: هر سال در ماه فوریه، رهبران جهان در «بایریشر هوف» گرد هم می‌‌‌آیند تا در مورد وضعیت جهان گفتوگو کنند. برپایی کنفرانس این امکان را برای «دوستان» و «دشمنان» فراهم می‌کند تا در راهروهای شلوغ و تالارهای این هتل مجلل وارد تعامل و با یکدیگر روبه‌رو شوند. اما امسال از هیات روسی برای حضور در کنفرانس امنیتی مونیخ دعوت نشد. یکی از مسائلی که در کنفرانس امنیتی مونیخ در سال‌جاری بسیار جلب‌‌‌توجه کرد، منازعه میان وزرای خارجه آمریکا و چین بود. آنتونی بلینکن، به‌‌‌صراحت گفت که «ایالات‌‌‌متحده هیچ نقض حاکمیتی را تحمل نخواهد کرد.» خطاب او به همتای چینی‌‌‌اش بود که مبادا از این به بعد بالونی جاسوسی بر فراز خاک آمریکا فرستاده شود. او همچنین نسبت به «تدارک و تامین مادی» روسیه در جنگ با اوکراین به همتای چینی خود هشدار داد. آنتونی بلینکن می‌‌‌گوید دولت بایدن معتقد است پکن در آستانه عبور از «خط قرمز» است. بلینکن در این کنفرانس به همتای چینی خود گفت که واشنگتن معتقد است چین «در حال بررسی ارائه حمایت‌‌‌های مرگبار از روسیه در تلاش‌‌‌های جنگی این کشور در اوکراین است.» بلینکن گفت که این کمک شامل تسلیحات و مهمات خواهد بود، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرد. در ماه ژانویه، ایالات‌‌‌متحده یک شرکت چینی را به دلیل دادن تصاویر ماهواره‌‌‌ای به گروه واگنر، شبه‌‌‌نظامیان روسی همسو با کرملین که در اوکراین می‌‌‌جنگند، تحریم کرد. مقامات آمریکایی گفتند این کشور همچنین چند شرکت چینی دیگر را به دلیل نقض کنترل صادرات علیه روسیه جریمه کرده است. پس از ماجرای بالون، سفر بلینکن به چین لغو شد. در سال‌های اخیر، روابط آمریکا و چین به پایینترین حد از دوران نیکسون به این‌‌‌سو رسیده است. در نهایت، گزارشگر نیویورک‌‌‌تایمز بر این باور است که آمریکایی‌‌‌ها معتقدند چین «به‌‌‌صورت میلی‌متری» به جنگ در اوکراین نزدیک می‌شود.
روایت داریوش همایون از عوامل انحطاط و سقوط رژیم پهلوی
رادیو فرانسه، بخش‌هایی از تحلیل وزیر اطلاعات رژیم پهلوی درباره عوامل متعدد سقوط این رژیم را منتشر کرد.
وبسایت رادیو فرانسه می‌نویسد: «سخن گفتن از چرایی انقلاب ۵۷ در چهل و چهارمین سالگرد آن شاید لزومی نداشته باشد. نخست به این سبب که در بارۀ آن تاکنون هزاران کتاب و مقاله از دیدگاه‌های گوناگون منتشر کرده‌اند و ایرانیان علاقه‌مند می‌توانند از میان انبوه عظیم آن نوشته‌ها به روایت دلخواه خود از انقلاب ۵۷ دسترسی پیدا کند.
گفته می‌شود هنوز بسیار زود است که گروه‌های درگیر در آن انقلاب، چه در جبهۀ موافقان و چه در جبهۀ مخالفان، بتوانند به یک هم‌رأیی نسبی دربارۀ علل و سرچشمه‌های اصلی انقلاب برسند. ساده‌ترین راه برای توضیح انقلاب ۵۷ این است که قدرتهای خارجی را سبب‌ساز اصلی آن بدانیم و با استناد به گفته‌های این و آن، از جمله خود شاه، بگوییم که قدرتهای غربی و در رأس آنها آمریکا و انگلیس نمی‌خواستند ایران به کشوری پیشرفته با اقتصادی توسعه یافته تبدیل شود(!!)
شاید سنجیده‌ترین پاسخ به این ادعا را داریوش همایون، روزنامه نگار و یکی از خدمتگزارانِ وفادار محمدرضاشاه، داده باشد. به گفتۀ او: نقش خارجیان در انقلاب ایران بسیار مهم بود، اما نه به سبب آنچه کردند، بلکه به سبب اهمیتی که ایرانیان - از رهبران کشور گرفته تا تودۀ مردم -
به آنها می‌دادند.
انقلاب‌ها را معمولاً با علت‌های عینی توضیح می‌دهند. اما بعضی وقت‌ها عوامل ذهنی سهم تعیین کننده‌ای در انقلاب‌ها دارند. انقلاب ایران در زمانی روی داد که مفهوم «انقلاب» در بسیاری از کشورها به ویژه در کشور‌های در حال توسعه از جمله ایران به یک آرزو یا «آرمان» تبدیل شده بود. این «آرمان» یکی از عوامل اثرگذار در انقلاب ۵۷ بود.
عامل ذهنی دیگر، عامل اخلاقی بود که داریوش همایون، یکی از وفادارترین خدمتگزاران دورۀ پادشاهی محمد رضا شاه، از آن سخن گفته و آن را یکی از تعیین کننده‌ترین عوامل انقلاب دانسته است. او یک سال پس از انقلاب و جان به در بردن از مهلکۀ انقلابیان، رساله‌ای زیر عنوان «دیروز، فردا» منتشر کرد.
به گفتۀ او، «فرو ریختن مبانی اخلاقی جامعه درست همان بود که در بیست و پنج سالۀ پس از ١۳۳٢ روی داد. رژیم شاه به سبب اوضاع و احوال استقرار دوبارۀ خود (مبارزه با حکومت و رهبری که با همۀ کوتاهی‌ها و با وجود شکست و بن‌بست خود، قهرمان پیکار با بیگانه بود، و نیز تکیه‌ای که خود رژیم به یک قدرت خارجی داشت) در برابر افکار عمومیِ ملت دست کم در وضع دفاعی بود». منظور داریوش همایون، مبارزۀ رژیم با حکومت مصدق است.
داریوش همایون سپس می‌افزاید: «رژیم تنها با تکیه بر عنصر اخلاقی، با نشان دادن سرمشقی از گذشت و پاکیزگی و درستکاری بود که می‌توانست زمینۀ اخلاقی و مشروعیت از دست رفته‌اش را در میان مردم بازیابد. ولی درست در جهت مقابل عمل کرد. سرآمدان وارد مسابقه‌ای پایان ناپذیر برای مال‌اندوزی و به چنگ آوردن امتیازات و به رخ کشیدن آنها شدند. تأکید بر تفاوت‌ها و فاصله‌های طبقاتی با افزایش درآمدهای نفتی پیوسته بیشتر شد».
به گفتۀ داریوش همایون: «بی اعتنایی به افکار عمومی، احساس عدم مسئولیت در برابر مردم و جانشین کردن ارزش‌های اخلاقی با پول از سوی طبقۀ حاکمی که گویی برای جبران زیان‌های خود به کشوری اشغال شده پای نهاده بودند نه تنها به بیگانگی مردم از حکومت انجامید، باقیماندۀ هر احساس مسئولیت اجتماعی را نیز درهم شکست».
همایون سپس می‌افزاید: «یک طبقۀ حاکم بی اعتقاد، کلبی مسلکیِ (سینیسم) تاریخیِ مردم را عمیق‌تر کرد. تملق که به زشتیِ دل‌آزار رسیده بود به اضافۀ سرمشق‌های کامیابی که هر روز مانند خار در چشم مردم می‌کشیدند – از دلالان و درصد بگیران و کار راه‌اندازان سیاسی و زمین‌بازان و سرمایه‌دارانی که به نظر می‌رسید چک سفید از منابع ملی به آنها داده شده است و همۀ مقامات با نفوذ که قانون هیچ دستی بدان‌ها نداشت – مردمان را متقاعد کرد که در فضایی کاملاً تهی از ملاحظات اخلاقی به سر می‌برند».
به گفتۀ او، «کیش شخصیت که در شکل‌های زمختِ افراطی از سوی مقامات بالای رژیم شاه تشویق میشد و تکیه بر یک دورۀ سی سالۀ تاریخ ایران به زیان بقیۀ آن، حتی احترام به میراث تاریخی و حس ملی را در مردم از نیرو انداخت. مردم احساس می‌کردند چیزی ندارند تا از آن دفاع کنند. صاحبان ثروت‌های بادآورده نیز که با تغییر سیاست‌های ناگهانی حکومت، اعتماد خود را بیش از پیش از دست می‌دادند با استفاده از آزادی انتقال دارایی به خارج، بازمانده هر اراده مبارزه و ایستادگی را باختند. راز سرعت باور نکردنی واژگونی رژیم پهلوی، در ورشکستگی اخلاقیِ آن بود».
یادآور می شود داریوش همایون، در زمان نخست‌وزیری جمشید آموزگار و از ۱۶ مرداد ۱۳۵۶ تا ۵ شهریور ۱۳۵۷، وزیر اطلاعات و جهانگردی و سخنگوی دولت در رژیم پهلوی بود. او همچنین
قائم مقام دبیرکل حزب رستاخیز بود. همایون بهمن 98 در سوئیس مُرد.
رسانه آمریکایی: روسیه اقتصاد خود را در برابر تحریم‌ها مقاوم کرده است
یک رسانه آمریکایی در سالگرد جنگ اوکراین تاکید کرد روسیه، شاخ تحریم‌ها را بر خلاف انتظار و برآورد غرب شکسته است.
وبسایت آمریکایی «کوارتز» در سالگرد آغاز جنگ روسیه و اوکراین نوشت: پس از حمله روسیه به اوکراین، طولی نکشید که تحریم‌های غرب همچون آواری بر سر دولت مسکو خراب شدند؛ رگباری پی‌در‌پی از تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا و اعضای ناتو که با هدف شکستن اقتصاد روسیه و قطع دسترسی این کشور به بازار جهانی طراحی شده بودند.
تحریم‌های روسیه شدیدترین و جامع‌ترین تحریم‌ها در نزدیک به یک قرن گذشته بود. به طور خاص، در یک اقتصاد جهانی شده، قطع ارتباط روسیه با سیستم مالی بین‌المللی چیزی شبیه به یک حرکت تمام‌کننده در یک بازی ویدیویی بود. کشوری که تا این حد به فروش منابع کانی انرژی در خارج از کشور وابسته است چگونه می‌تواند از پس این تحریم‌ها برآید؟
«جولیا فریدلندر» مدیر ابتکار عمل اقتصادی در شورای آتلانتیک، در ماه مارس گذشته به کوارتز گفته بود: «آنچه در هفته‌های گذشته با روسیه انجام دادیم، از سقف ممکن تحریم‌ها فراتر رفته است.». یک سال بعد، نیروهای روسیه هنوز در اوکراین هستند و بخش‌های شرقی این کشور را جدا کرده و به خاک خود منضم کرده‌اند. مسلما این کاملا غیرعادی نیست. تجربه نشان می‌دهد که تحریم‌ها تقریبا هرگز در وادار کردن کشورها به تغییر رفتارشان موثر نیستند. با این حال، شگفت‌انگیزتر این واقعیت است که اقتصاد روسیه در برابر تحریم‌های زمان جنگ بسیار بهتر از آن چیزی که انتظار می‌رفت مقاومت کرده است. در سال 2022، اقتصاد این کشور 2.1 درصد کوچک شد که بسیار کمتر از 10 تا 15 درصد پیش‌بینی‌های غربی‌هاست که در زمان تحریم‌ها در ماه مارس گذشته، انتظار می‌رفت.
چرا کارشناسان اشتباه کردند؟ یا به عبارت دیگر: چگونه اقتصاد روسیه در مواجهه با چنین تحریم‌های سنگینی مقاوم است؟ «لیام پیچ» اقتصاددان ارشد در» کپیتال اکونومیکس»یک سازمان تحقیقاتی مستقر در لندن، در این باره گفت: از سال 2014، زمانی که روسیه کریمه را ضمیمه کرد و با اولین دور محدودیت‌های اقتصادی خود مواجه شد، مسکو اقتصاد خود را در برابر تحریم مقاوم کرده است. این امر باعث کاهش بدهی‌های خارجی شرکت‌ها و بانک‌ها و در نتیجه کاهش اتکای آنها به تامین مالی غرب شد. بدهی خارجی ناخالص روسیه از 41 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 2016 به 27 درصد در سال 2021 کاهش یافت.
به موازات آن، روسیه ذخایر ارزی انباشته کرد- بیش از 600 میلیارد دلار طلا، دلار آمریکا و سایر ارزها که عمدتا از طریق صادرات نفت و گاز به دست می‌آمد. در سال 2014 نیز، روسیه شروع به توسعه جایگزینی برای سوئیفت، شبکه پیام رسانی که زیربنای تراکنش‌های مالی جهانی است، کرده بود.
به گزارش عصر ایران، در ادامه تحلیل رسانه آمریکایی آمده است: چگونه تجارت روسیه با تحریم‌ها سازگار شد؟ در چند هفته اول تحریم‌ها، مصرف‌کنندگان روسی فشار شدید محرومیت ناگهانی از واردات را احساس کردند. در اوایل مارس 2022، «الکس سووالکو» محقق مطالعات فرهنگی در دانشگاه مسکو، برای خرید یخچال و سایر لوازم برای آپارتمان جدیدش به یک شعبه فروشگاه لوازم خانگی «ایکیا» رفت، اما متوجه شد که لوازم این فروشگاه توسط خریداران جارو شده است. سووالکو در آن زمان به کوارتز گفت: «من مجبور شدم برای خرید لوازم به یک شعبه دیگر ایکیا در نیژنی نووگورود، که حدود 450 کیلومتر دورتر است، بروم. او خوش شانس بود؛ روز بعد، ایکیا اعلام کرد که فروشگاه‌ها و کارخانه‌های خود را در سراسر روسیه تعطیل می‌کند. با این حال، به زودی روسیه مسیر تجارتی خود را تغییر داد و کالاهای مصرفی را عمدتا از چین، قزاقستان و ترکیه یا از طریق آن وارد کرد. تغییر بزرگ دیگر مربوط به صادرات انرژی روسیه بود. از آنجایی که غرب و به‌ویژه اروپا بخش انرژی روسیه را تحریم کردند، مسکو خریداران بزرگ دیگری پیدا کرد: چین و هند. این فروش‌ها با تخفیف همراه بود، اما همزمان با توجه به افزایش قابل توجه قیمت انرژی در بازار جهانی متاثر از تحریم انرژی روسیه و جنگ اوکراین، روسیه حتی صاحب یک درآمد بادآورده بیشتر هم شد. اروپا نیز نتوانست به طور کامل از گاز روسیه دست بکشد، همین طور ترکیه. در سه ماهه سوم سال گذشته (2022)، انرژی روسیه هنوز حدود 15 درصد از کل واردات انرژی اتحادیه اروپا را تشکیل می‌داد و بنابراین اروپایی‌ها زمستان امسال را بدون خرید انرژی روسیه نبودند.
درآمدهای نفت و گاز، به عنوان کمک به بودجه روسیه، در سال 2022 در واقع 28 درصد افزایش یافت. در طول سال، مازاد حساب تجاری روسیه- تفاوت بین پول ورودی و خروج پول از کشور- به رکورد مثبت 227 میلیارد دلار رسید و با وجود تحریم‌ها و هزینه‌های نظامی جنگ اوکراین، منابع درآمدی روسیه رشد یافت.