نگاهی به تحولات چشمگیر پس از انقلاب در حوزه‌های مختلف-بخش پایانی
جهش ایران در عصر انقلاب اسلامی از عدالت و معنویت تا علم و فناوری
رضا الماسی
زمانی که حضرت امام خمینی(ره) در روز پنج‌شنبه 12 بهمن‌ماه سال 1357 پس از سال‌ها تحمل دوری و تبعید از کشور به ایران بازگشت، شاید بسیاری از انقلابیونی که در متن قضایای انقلاب اسلامی قرار داشتند هم فکر نمی‌کردند پس از 44 سال جهش‌هایی در کشور اتفاق بیفتد که عقب‌ماندگی‌های چندصدساله را جبران نماید. امروز وقتی نگاهی به گذشته می‌اندازیم و مسیر کلان پیشرفت کشور را با عملکرد پادشاهان و غارتگران خارجی مقایسه می‌کنیم، وضعیت امروز به‌رغم تمام کاستی‌ها و مشکلات حیرت‌انگیز به نظر می‌رسد.
دهه فجر انقلاب اسلامی، فرصت مناسبی است که با زبان آمار و کاملاً علمی، کارنامه درخشان و معجزه‌آسای چهل و چهار‌ساله نظام اسلامی را بازگو کنیم و از طرفی با یک آسیب‌شناسی منصفانه، نقاط ضعف و تهدیدها را تبدیل به نقاط قوت و فرصت کنیم.
عدالت و پیشرفت؛ مهم‌ترین جهت‌گیری نظام اسلامی
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی «عدالت در تقسیم امکانات» است. هدف حکومت علوی که انقلاب اسلامی آن را الگوی خود می‌داند، هرگز نفس حکومت نبوده و نیست؛ بلکه هدف از تشکیل حکومت در منظر امام علی علیه‌السلام اجرای عدالت و حق را به صاحبان حق رساندن است.
امیرالمؤمنین(ع) در خطبه سوم نهج‌البلاغه می‌فرمایند: «اگر پیمان خدا از دانشمندان نبود که در مقابل پرخوری ستمگر و گرسنگی ستمکش ساکت ننشیند همانا افسار خلافت را روی شانه‌اش می‌انداختم و مانند روز اول کنار می‌نشستم.»
نظام مقدس جمهوری اسلامی اهداف نظام علوی را در پیش گرفته است از آغاز عزمش بر این بوده و هست که امکانات ثروت ملی را عادلانه توزیع نماید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمدتقی قادری، استاد حوزه‌های علمیه می‌گوید: «در رژیم گذشته امکانات در شهرها توزیع می‌شد، روستائیان و مناطق دوردست از امکانات محروم بودند. در شهرها نیز امکانات در اختیار طبقه‌ای خاص قرار می‌گرفت و اغلب از دستیابی به امکانات محروم بودند. ولی نظام اسلامی در مدت بیش از 40 سال برای اینکه همه ملت از امکانات برخوردار شوند منابع را به‌گونه‌ای تخصیص داده و توزیع نموده است که هرآنچه از امکانات در اختیار شهرها است در اختیار روستاییان و مناطق دور از مرکز نیز قرار دارد.»
او ادامه می‌دهد: «در اینکه نظام در توزیع منابع و امکانات در 44 سال تا چه‌اندازه‌ای موفق بوده با مقایسه بین امکانات در 50 سال از حاکمیت رژیم پهلوی و 44 سال از نظام اسلامی می‌توان به چگونگی توزیع عادلانه امکانات پی برد. البته با لحاظ اینکه در آن زمان؛ در روز ۶ میلیون بشکه نفت به فروش می‌رسید؛ اما در نظام اسلامی، فروش نفت به دلیل تحریم از ۹۰۰ تا ۲۵۰۰ بشکه بیشتر نبوده است. جمعیت در آن زمان کمتر از 30 میلیون نفر بود؛ ولی در نظام اسلامی آمار جمعیت در حال حاضر حدود 85 میلیون نفر است. رژیم گذشته مشکل 8 سال جنگ و تحریم همه‌جانبه دولت‌های غربی و اروپایی را نداشت؛ ولی نظام اسلامی همه این مشکلات را داشته و دارد.»
بر اساس آمارهای رسمی در رژیم گذشته 4 هزار و ۳۵۰ روستا برخوردار از برق بودند و پس از انقلاب تا کنون 54 هزار و ۲۳۲ روستا از امکانات برق استفاده می‌کنند یعنی 99 درصد روستاها صاحب برق شدند. پیش از انقلاب ۳۱۲ مخابرات در روستا وجود داشت پس از انقلاب
53 هزار روستا دارای مخابرات شدند. قبل از انقلاب هیچ‌کدام از روستاها از نعمت گاز لوله‌کشی برخوردار نبودند، اما امروز به برکت انقلاب اسلامی بیش از ۶ هزار روستا از لوله‌کشی گاز بهره‌مند هستند و لوله‌کشی خطوط گاز روستایی در مابقی ادامه دارد.
پیش از انقلاب ۱۳۴ روستا خانه بهداشت داشتند، اکنون ۱۷ هزار و ۹۲۱ خانه بهداشت وجود دارد. قبل از انقلاب ۵۱۸ مر کز بهداشتی در روستا بود؛ ولی الان 2 هزار و ۴۲۷ مرکز بهداشتی تأسیس شده است. پیش از انقلاب 4 هزار و 700 روستا از آب شرب بهداشتی برخوردار بودند؛ ولی بعد از انقلاب 32 هزار و ۳۸۶ روستا. یعنی 90 درصد از روستا از نعمت آب شرب بهداشتی بهره‌مند هستند. پیش از انقلاب اکثر روستائیان بی‌سواد بودند؛ ولی بعد از انقلاب 90 درصد از آنان باسوادند. در زمان حکومت پهلوی ۲۶ هزار کیلومتر راه روستایی که بیشتر خاکی بود وجود داشت، ولی بعد از انقلاب، ۲۰۰ هزار کیلومتر راه آسفالت در کشور ایجاد شده است و طول راه‌های روستایی ۶ برابر شده است.
طبق آمار موجود در وزارت راه و شهر‌سازی، ایران قبل از انقلاب اسلامی، ۳۶ هزار کیلومتر جاده اصلی داشت و هم‌اکنون در نظام جمهوری اسلامی ۲۲۱ هزار کیلومتر راه جاده‌ای ایجاد شده است.
تعداد خودرو پیش از انقلاب دو میلیون خودرو بود؛ پس از انقلاب 22 میلیون خودرو در اختیار مردم قرار گرفته است که البته این عدد هنوز با نیاز واقعی مردم فاصله دارد. پیش از انقلاب داشتن مسکن برای اکثر مردم یک آرزو بود؛ ولی در 44 سال گذشته 12 میلیون مسکن ارزان‌قیمت ساخته شده و به فاقد مسکن‌ها تحویل داده شده است.
حجت‌الاسلام قادری توضیح می‌دهد: «هرچند نظام جمهوری اسلامی راضی و قانع به همین مقدار از خدمات نیست و آن را در تراز آرمان‌های خود نمی‌داند؛ ولی باتوجه‌به جنگ تحمیلی و تحریم پس از تحریم نظام استکباری بینالمللی، این دستاوردها نمونه کوچکی از توزیع عادلانه امکانات در کشور را نشان می‌دهد و ثابت می‌کند جهت‌گیری نظام به سمت عدالت اقتصادی و محرومیت‌زدایی بوده است.»
این استاد حوزه‌های علمیه تصریح می‌کند: «به همین علت رهبر معظم انقلاب در توصیف این حرکت معجزه‌آسا در بیانیه گام دوم می‌نویسند: جمهوری اسلامی در شمار موفق‌ترین حاکمیت جهان در جابه‌جایی خدمت و ثروت از مرکز به همه جای کشور و از مناطق مرفه نشین شهرها به مناطق پایین‌دست آن بوده است.»
معنویت و ایمان؛ زیربنای انقلاب مردم ایران
ایمان دینی مردم ایران، موضوعی است که ریشه در اعماق تاریخ و تمدن آن داشته است؛ اما درعین‌حال جامعه معاصر ایران و کیان دین و آیین و فرهنگ مردم مسلمان ایرانی همواره از سوی استعمارگران مورد هجمه قرار داشته و ایادی استکبار درصدد اسلام زدایی و به حاشیه راندن تفکر اسلامی و کم‌رنگ کردن سنت‌های دینی در جامعه بوده‌اند.
مادی‌گرایی و تهی کردن جهان از معنویت، در ذات نظام‌های سیاسی غربی نهادینه شده و نظام فکری سلطه‌گران جهانی بر مهندسی جامعه‌ای بی‌ایمان و بی‌اعتقاد به ارزش‌های الهی شکل‌گرفته است. به فرموده رهبر انقلاب؛ سیاست قدرت و نظام سلطه جهانی این بود که دین و معنویت را به‌کلی از زندگی مردم حذف کند و جامعه بشری را یک جامعه بی‌دین و بی‌ایمان و بی‌اعتقاد به ارزش‌های الهی تربیت نماید. اما آنچه حضرت امام خمینی در انقلاب اسلامی به احیای آن پرداخت، اسلام سیاسی و معرفی آن در صحنه سیاسی جهان بود که اسلام آمریکایی و اسلام تسلیم‌پذیر در مقابل دشمنان خدا را کنار زد.
نشریه خط حزب‌الله در مطلبی پیرامون این موضوع می‌نویسد: «انقلاب مردم ایران، ابعاد سیاسی و اجتماعی اسلام را احیا نمود و در جهان و دنیای اسلام آن را انعکاس داد. هنر بنیان‌گذار انقلاب اسلامی، این بود که اسلام را از غربت نجات داد و مردم‌سالاری را مبتنی بر معنویت تعریف کرد و این‌گونه ذهن و دل انسان‌های آزاده در نقاط مختلف جهان را به این پدیده جذاب متوجه ساخت.»
با پیچیدن طنین انقلاب اسلامی، اعتقاد مذهبی و گرایش معنوی نه‌تنها در ایران، بلکه در جوامعی هم که سالیان سال، حکمرانان آنها متولی رفتارها و تبلیغات ضددینی بودند، رشد یافت.
انقلاب اسلامی دستاوردها و پیشرفت‌های مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و بهداشتی فراوانی داشته است. بی‌تردید هر نظام سیاسی دیگری نیز می‌تواند در این حوزه‌ها، دستاوردهایی را برای خود ترسیم و مطرح نماید؛ اما وجه متمایز انقلاب اسلامی مردم ایران با سایر انقلاب‌ها در دستاوردهای دینی، اخلاقی و معنوی‌ای است که برای جامعه ایران به ارمغان آورد.
«یکی از وجوه عظمت انقلاب که این انقلاب را، انقلاب اسلامی را به‌کلّی با انقلاب‌های دیگر متفاوت می‌کند. یکی‌اش همین حضور معنویّت در این انقلاب است.» (رهبر انقلاب، 14 خرداد 1401) «روحیات معنوی در جامعه در حال تعمیق است. البته در این زمینه ممکن است برخی با استناد به رفتار تعدادی معدود درباره فضای کلی جامعه دچار قضاوتی اشتباه شوند، اما حضور پرمعنای قشرهای مختلف مردم به‌ویژه جوانان دانشگاهی در مراسمی نظیر اعتکاف نشان می‌دهد حرکت معنوی ملت نیز روبه‌جلو است.» (رهبر انقلاب، 14 خرداد 1391)
جهش پیشرفت‌های علمی در 44 سال گذشته
یکی دیگر از دستاوردهای معجزه‌آسای نظام جمهوری اسلامی، جهش پیشرفت علمی است که به همت و دست توانمند جوانان ایرانی انجام‌گرفته و می‌گیرد.
قبل از انقلاب اسلامی، تعداد 154 هزار دانشجو در تعداد محدودی دانشگاه یا مراکز آموزش عالی و آن هم در چند کلان‌شهر کشور تحصیل می‌کردند. اکنون تعداد 119 دانشگاه و مرکز آموزش عالی دولتی، 28 مرکز آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی، 295 دانشگاه غیرانتفاعی، 550 دانشگاه پیام‌نور، 385 دانشگاه آزاد اسلامی، 739 مرکز آموزش عالی علمی و کاربردی، 274 مرکز آموزش فنی حرفه‌ای و تربیت‌معلم در کشور فعال بوده و در این دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، بیش از
4 میلیون دانشجو به تحصیل اشتغال دارند که تعداد اعضای هیئت‌علمی زن مراکز علمی نسبت به قبل انقلاب با رشد ۲۱۰ درصدی مواجه بوده است.
سرعت پیشرفت علمی (از نظر تولید علم) در ایران بر اساس گزارش محافل علمی بینالمللی، 11 برابر سرعت متوسط رشد علم در جهان است.
پیشرفت در این زمینه به‌قدری با سرعت انجام شده است که؛ تا سال ۱۳۹۱ بیش از 26 هزار و ۱۹۶ اختراع در ایران به ثبت رسیده است.
در زمینه نانو هم‌اکنون 22 دانشگاه کشور در مقطع دکترا و 66 دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرند و 188 شرکت نیز در این حوزه فعال هستند.
همچنین تاکنون بیش از 229 اختراع از ایران دررابطه‌با نانو در سطح جهان ثبت شده است و فقط در سال 217 بیش از 9 هزار مقاله در این زمینه توسط دانشمندان ایرانی نوشته شده و ایران رتبه 4 جهانی مقاله‌نویسی در زمینه نانو در ISI و در مجموع رتبه 5 جهانی دررابطه‌با علم نانو را کسب کرده است.
کشورمان با تلاش‌ها و مجاهدت‌های جوانان و متخصصین خود، به چرخه کامل سوخت هسته‌ای (غنی‌‌سازی) دست‌یافته و از نظر دانش علمی و فناوری در این عرصه در ردیف 7-8 کشور پیشرفته جهان قرار گرفته است.
ورود به باشگاه فضایی جهان از دیگر آثار و نتایج دستاوردهای علمی و فناوری کشور در دوران پس از انقلاب است. دانش و فناوری فضایی در اختیار تعداد محدودی از کشورهای جهان قرار دارد.
اکنون جمهوری اسلامی در منطقه، تنها کشور دارای این دانش و فناوری، آن هم به‌صورت بومی است، ایران دارای چرخه کامل تولید، پرتاب و هدایت موشک است و اکنون جزء 6 کشور طراح، سازنده و پرتاب‌کننده ماهواره در جهان است.
پیشرفت در سایر علوم مانند؛ لیزر، میکروالکترونیک، ورود به علم ساخت روبات و کسب موفقیت‌های جهانی در مسابقات روبوتیک، توسعه سخت‌افزاری و ساخت اَبَر رایانه، توسعه نرم‌افزاری و بهره‌برداری گسترده از علوم رایانه‌ای در کشور و کسب ۳۶۲ مدال در المپیادهای مختلف علمی جهان تا کنون بخش دیگری از دستاوردهای انقلاب اسلامی است که در کشور سابقه قبلی نداشته است.