پاورقی برنامهای در تراز جهاد تبیین
مهدی جبرائیلی تبریزی
جنگ رسانهای، جنگ بدون خونریزی، بهداشتی و تمیز تلقی میشود؛ جنگی که در صفحات روزنامهها و میکروفن رادیوها، صفحات تلویزیونها و عدسی دوربینها، جریان دارد. اما موجب خونریزی و ویرانی میشود. از این حیث توانمندی رسانه، بینظیر بوده و قدرت بزرگی محسوب میشود. خبرگزاری آسوشیتدپرس و یونایتدپرس روزانه میلیونها کلمه را به دنیا مخابره میکنند و از این طریق ضمن ترویج فرهنگ لیبرال دموکراسی، اخبار غیرواقعی را در ذهن مردم دنیا و افکار عمومی تداعی میکنند.
در طول سالیان انقلابی مردم ایران دشمن توامان با جنگ نظامی و اقتصادی؛ در جنگ رسانهای علیه نظام جمهوری اسلامی هم با پروپاگاندای دروغین، به تصویرسازی تیره و تار از وضعیت کشور در اذهان عمومی با استفاده از تکنیکهای رسانهای و تاکتیکهای اقناعسازی، تخریب و ترور شخصیت چهرههای انقلابی با انواع و اقسام تهمتها و برچسبها، تحریف گذشته با هدف پشیمانسازی ملت از انقلاب علیه حکومت فاسد پهلوی، اختلافافکنی و قراردادن گروههای مختلف مردم در مقابل نظام و نهادهای انقلابی، زمینهسازی برای نافرمانیهای مدنی و ایجاد آشوب و شورش، ارائه راهحلهای منحرفکننده در قالب راههای میانبر و سهلالوصول به نخبگان و افراد نفوذی خود، به منظور منحرف کردن مسیر انقلاب پرداخته است.
اما در طی چند ماه گذشته دشمنان با یک شبیخون ترکیبی، همه نیروهای خود را تجهیز کرد تا کار نظام اسلامی را یکسره کند. در این میان لشکر سایبری با بمباران لحظه به لحظه، سعی در تسخیر ذهن و قلب مخاطب ایرانی به ویژه جوان داشت. بُعد رسانهای اغتشاشات بر مدار احساس بود به همین دلیل اغلب، نوجوانان را درگیر کرده بود. درجنگ نرم، دشمن با یک دروغ بسیار بزرگ شروع میکند وذهنها را به طرف خود جلب میکند.
با این وصف برای مقابله با تهاجم دشمن، باید از تکنیکها و تاکتیکهای مشابه استفاده کرد. چراکه امروزه شیوه اطلاعرسانی به مخاطبان باید متفاوت و جذاب، با تولید محتوای متقن، مفید و اقناعی باشد. زیرا زادگاه همه فتنهها ـ به تعبیرامیرالمومنین علی(ع)ـ فقر و فقد تبیین است:«فَلَوْ أَنَّ الْبَاطِلَ خَلَصَ مِنْ مِزَاجِ الْحَقِّ لَمْ يَخْفَ عَلَی الْمُرْتَادِينَ، وَ لَوْ أَنَّ الْحَقَّ خَلَصَ مِنْ لَبْسِ الْبَاطِلِ انْقَطَعَتْ عَنْهُ أَلْسُنُ الْمُعَانِدِينَ».(اگر باطل با حق نمیآميخت بر جويندگان حق پنهان نمیماند و اگر حق به باطل پوشيده نمیگشت، زبان معاندان از طعن بريده میشد).
جهاد تبیین، خنثیکننده توطئه دشمن است. با جهاد تبیین میتوان ابهامآفرینیهای موجود در فضای اجتماعی و مجازی را بهنوعی مورد خدشه قرار داد و با آن مقابله کرد. در جنگ روایتها که یک جنگ پیچیده است باید روشنگری کرد. از این رو در برابر جنگ تحریف، جهاد تبیین مطرح میشود.
در بیان قرآن جهاد تبیین با اهداف متعدد صورت میپذیرد؛ تقویتاندیشهورزی و تفکر، یافتن راه حق و حقیقت، «درک حقیقت» و نمایاندن حقیقت درمقابل نشاندادن چهره «باطل»، «رفع اختلاف» به ویژه در میان آحاد جبهه حق، صیانت از خطا و لغزش و ایجاد واهمه قدسی، بهانهزدایی و مجهز شدن در برابر دشمن به نیروی بازدارنده.
اما رسانه در این همآورد از جایگاه ویژهای برخوردار است. یکی از اقدامات رسانه ملی دراین راستا، برنامه «پاورقی» است که با روشها و جلوههای هنری و به صورت مستند و ملموس، حقائق را به مخاطب بازنمایی میکند. رویکرد برنامه «پاورقی» را در چند محور میتوان احصاء کرد:
مقابله با شایعات
یکی از حربههای رسانهای دشمنان، راهبرد شایعهپراکنی است. شایعه با اهدافی فریب افکار عمومی، ایجاد اختلاف و چنددستگی، ترویج بدبینی و ایجاد وحشت انجام میگیرد.
جنایتپیشگان غربی؛ مدعی حقوق بشر
آمریکا بزرگترین متجاوز و اشغالگر در عرصه جهانی است، در ویتنام چهار و نیم میلیون انسان غیرنظامی به دست آمریکاییها کشته شدند، در عراق دو میلیون نفر، در ژاپن ۳۰۰ هزار نفر بر اثر استفاده آمریکا از سلاح هستهای، دهها هزار نفر در افغانستان، سوریه و... و در خود آمریکا بیش از ۲ میلیون سیاهپوست جان خود را از دست دادند و آمریکا بسیاری از این افراد را به آب دریا ریخته است.
انگلستان، فرانسه، آلمان و... هم در هماره تاریخ با خون مردم کشورهای مستعمره خود زنده ماندهاند.
باغ اروپا
از جمله ترفندهای غرب برای القای ناامیدی از حکومت اسلامی در ایران، ارائه تصویری گل و بلبلانه از اروپای لیبرال است تا این ذهنیت را در مخاطب ایجاد کند که برای رسیدن به زندگی ایدهآل چارهای جز دنبالهروی بیچون و چرای از غرب نیست.
اما هیچ وقت راهپیمایی اعتراضآمیز ایتالیاییها در شهر رم، برای حل مشکلات اقتصادی و پایان دادن به سیاستهای ریاضتی یا اعتراف «چارلز میشل» رئیسشورای اروپا به تشدید بحران اقتصادی در کشورهای اروپایی را نشان نمیدهد.
بحران مالی و اقتصادی چند سال اخیر اتحادیۀ اروپا را با مشکلات فراوانی مواجه کرده و بیشتر دامنگیر کشورهای ایرلند، پرتغال، ایتالیا، اسپانیا و بهویژه یونان شده است. بحران یورو که بزرگترین بحران اقتصادی اروپا از 1957 محسوب میشود، به طور خاص از بدهیهای بالای پنج کشور مذکور و تردید دربارۀ توانایی بازپرداخت بدهیهای آنها، سیاست ضعیف مالی برخی کشورهای منطقۀ یورو و ناتوانی مقامات بانک مرکزی اروپا برای ایجاد انضباط مالی در میان اعضا ناشی میشود.
کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا در بیانیهای طی نشست صندوق بینالمللی پول گفت: تورم بالا، تقاضای ضعیفتر جهانی و کاهش اعتماد احتمالاً باعث «کاهش قابل توجه» در رشد منطقه یورو در نیمه دوم سال و اوایل سال ۲۰۲۳ خواهد شد. معاون رئیس بانک مرکزی اروپا، لوئیس دی گویندوس نیز چشمانداز تاریکی را پیشبینی میکند.
ارزش زن
در ورای بازنمایی رسانهای از زن در دنیای غرب اگر به آمار و ارقام تجاوز و آزار زنان در کشورهای غربی نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد ظلم به زن و تحقیر او به عنوان شهروند درجه ۲ همچنان ادامه دارد. بر اساس تحقیقات انجام شده درمؤسسه تامسون رویترز، آمریکا در بین ۱۰ کشور درمقام نخست ناامن برای زنان قرار دارد؛ رتبهای که درحداقل یک دهه بدون تغییر باقی مانده است. طبق گزارش«مرکز شمارش خودکشی» در انگلیس که اطلاعات مربوط به خشونت مردان علیه زنان را جمعآوری میکند، در ۱۰ سال منتهی به ۲۰۱۸، هزار و ۴۲۵ زن در انگلیس کشته شدهاند. این آمار به معنای آن است که تقریباً در هر سه روز یک زن در انگلیس به قتل رسیده است.
در حالی که زنان ایرانی در عرصههای مختلف جامعه نقشهای تعیینکنندهای دارند، ۵۰ درصد دانشجویان و ۳۰ درصد هیئت علمی دانشگاههای کشور را زنان تشکیل میدهند و زنان ورزشکار ایرانی در طول یک سال در رشتههای مختلف به طور متوسط ۷۳۵ مدال دریافت کردهاند.
تجزیهطلبان
۱۷ هزار قربانی ترور در کشور وجود دارد که عمده آن عموم مردم بودند که بهدست منافقین به شهادت رسیدند. آنچه که تاریخ از کومله، دموکراتها و منافقین، سلطنتطلبان و... درسینه خود دارد، غیر از جنایت و خیانت چیز دیگری نیست. دراین قضایای اخیر هم از یک طرف ادعای وطندوستی کردند و از طرف دیگر احمقانه بر سر تکهتکهسازی ایران وحشیانه چنگ به رخسار هم کشیدند. از یک طرف فریاد دفاع از مردم سردادند و از طرف دیگر به بزرگ و کوچک و زن و مرد و... رحم نکردند. بنابراین موثرترین راهکار خنثیسازی شایعات، نمایش واقعیتهاست. بازنمایی هنری و روزآمد که ضمن اقناعسازی مخاطب، پرده از روی نفاق و دروغ بردارد.
و این جهادی است روشنگرانه که بیهیچ تردیدی عبادتی است با پاداش مجاهدان در راه حق.