گزارشی از نشست نقد کتابهای «کاش برگردی» و «یادت باشد»
پاسخ به سؤالاتی درباره یک قهرمان
یازدهمین جلسه از فصل سوم قرار سهشنبههای انتشارات شهید کاظمی، با حضور محمد رسول ملاحسنی بهعنوان نویسنده و پدر و مادر شهید مدافع حرم زکریا شیری در مجتمع ناشران شهر قم برگزار شد.
ملاحسنی در ابتدای جلسه گفت: استقبال خوب از کتاب «یادت باشد» که روایت زندگی عاشقانه شهید حمید سیاهکالی مرادی است و تأییدی که مقام معظم رهبری بر کتاب در جلسه با اعضای مجلس خبرگان داشتند و فرمودند که “داستان قهرمان کتاب یادت باشد باید در تاریخ ثبت بشود”، کار را برای من سخت کرد. خیلی سخت بود سراغ سوژهای بروم که ادامهدهنده این مسیر باشد.
وی اظهار کرد: سؤالی که معمولا مخاطبان کتاب «یادت باشد» از من میپرسند این است که چهطور شخصیتی مثل قهرمان کتاب «یادت باشد» _شهید حمید سیاهکالی_ به چنین درجهای از دقت و مراقبه میرسد که اینهمه در جزئیات زندگی دقیق میشود. صحنه آشنایی ما با شهید سیاهکالی شاید زمانی است که شخصیتش شکل گرفته است. او در عنفوان جوانی است و شاید از لحظهای که ما با شهید آشنا میشویم تا لحظه شهادت، دو سه سال در کتاب روایت میشود. و این سؤال بهجایی است؛ اینکه شهید تا این حد در زندگی دقتنظر دارد که مثلا اول صبح موتور را خاموش تا سر کوچه ببرد تا مزاحم خانواده و همسایهها نباشد.
ملاحسنی افزود: فکر میکنم جواب این سؤال در کتاب «کاش برگردی» بود. احساسم این است که با همه گفتوگوهایی که با خانودههای معظم شهدا داشتم، به این نتیجه رسیدم که یکی از علتالعلل شهادت این شهدا پدر و مادر آنها هستند. نوع نگاه و نوع تربیتشان در خلق این اتفاق مؤثر بوده است. برای همین اصرار داشتم که برخلاف کتاب «یادت باشد» که از دوره جوانی شهید صحبت کردم، در کتاب «کاش برگردی» روی این موضوع تأکید کنم و برای همین ماجرا از کودکی شهید شروع میشود. وی تأکید کرد: سختیهایی که پدر و مادر برای تربیت این فرزندان کشیدند و فضای خاصی که ما در کتاب مشاهده میکنیم که والدین شهید در یک فضای کوچک، زندگی کارگری اما آبرومند فرزندانشان را بزرگ کردند، بهویژه دقتنظری که نسبت به بیتالمال داشتند قابل تحسین است. تلاش کردم در کتاب «کاش برگردی» به این سؤال پاسخ دهم که شهدا چهطور به این درجه از ایثار و در نهایت شهادت رسیدند.
ملاحسنی یکی از ویژگیهای کتاب «کاش برگردی» را انتخاب راوی بیان کرد و گفت: روایت از همسران شهدا و روایت از خود شهدا به زبان سوم شخص خیلی زیاد داریم؛ اما از زبان مادر شهید خیلی کم داشتیم. انشاءالله که این کتاب مادرانه توانسته باشد گوشههایی از آن مسیری که مادران و پدران شهدا شروع کردند تا به این فرزندان بالنده برسند را خوب روایت کرده باشد.
وی در ادامه با طرح این سؤال که چرا درباره شهدای مدافع حرم کتاب مینویسیم گفت: کل زمانی که شهید سیاهکالی و شهید شیری در جبهه سوریه حضور داشتند فقط چهارده روز بود. ۲۰ آبان اعزام و ۴ آذر به شهادت میرسند. در این ۱۴ روز هم اتفاق خاصی نمیافتد. هر دو شهید در یک شب و در یک ساعت و با هم شهید میشوند. اگر بخواهیم براساس تعریفی که در ادبیات پایداری وجود دارد روایت بنویسیم، طبیعتا باید سراغ خاطرات حضور در جبهه شهدا برویم و مدت زمانی که در دوره آموزشی طی کردند. اما بنابه فرمایش مقام معظم رهبری اگر قرار است فتح قله را روایت کنیم، باید اتفاقات دامنه را هم بیان کنیم. این دامنه همان پشت جبهه است. همان روزهایی است که با پدر و مادر و بین ما زندگی میکردند.
ملاحسنی تصریح کرد: من سه ارتباط را بهویژه در شهدای مدافع حرم خیلی خاص دیدم. ارتباط با خدا، ارتباط و احترام عجیب به والدین و ارتباط، رابطه اجتماعی و دستگیری اطرافیان و افراد نیازمند. این سه محور، سه راه اصلی و سه راه میانبری بود که شهدا برای رسیدن به هدفشان به آن توجه داشتند.
در ادامه مادر شهید شیری به بیان خاطراتی از فرزندش پرداخت و در پایان ضمن تقدیر از نویسنده و پدر و مادر شهید شیری، به قید قرعه به سه نفر از حضار کتاب «کاش برگردی» اهدا شد.
گفتنی است، کتابهای «یادت باشد» روایت زندگی شهید حمید سیاهکالی مرادی، «کاش برگردی» روایت زندگی شهید زکریا شیری و «هواتو دارم» روایت زندگی شهید مرتضی عبداللهی از جمله کتابهای ملاحسنی هستند که انتشارات شهید کاظمی آنها را روانه بازار نشر کرده و با استقبال زیاد مخاطبان روبهرو شده است.