روحانیتِ همیشه پیشتاز و جان‌برکف و سرافراز
روحانیت معزّز و معظّم همواره در تمامی عصرها و دورانها پیشتاز، خط‌‌شکن، ایثارگر، شهادت‌‌طلب، حماسه‌‌آفرین و تاریخ‌‌ساز بوده و هست و روحانیان همیشه پیشتازان ایثار و شهادت در لباس پیامبر(ص) هستند که با مجاهدتها، فداکاری‌‌ها، جانبازی‌ها و شهادت‌‌های‌‌شان عزت و عظمت و سربلندی و سرافرازی را برای جوامع اسلامی به ویژه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به ارمغان آورده‌‌اند.
سلام بر حماسه‌‌سازان همیشه جاوید روحانیت
طلیعه سخن را به فرازهایی گوهربار از یکی از پیامهای بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) در تقدیر و ستایش از مجاهدتها و شهادت‌‌طلبی‌‌های تاریخی روحانیت اختصاص می‌‌دهیم:
«سلام بر حماسه سازان همیشه جاوید روحانیت که رساله علمیه و عملیه خود را به دم شهادت و مرکب خون نوشتهاند....
صدها سال است که روحانیت اسلام تکیه‌‌گاه محرومان بوده است، همیشه مستضعفان از کوثر زلال معرفت فقهای بزرگوار سیراب شدهاند. از مجاهدات علمی و فرهنگی آنان که به حق از جهاتی افضل از دماء شهیدان است که بگذریم، آنان در هر عصری از اعصار برای دفاع از مقدسات دینی و میهنی خود مرارت‌‌ها و تلخی‌‌هایی متحمل شدهاند و همراه با تحمل اسارتها و تبعیدها، زندانها و اذیت و آزارها و زخم‌‌زبان‌‌ها، شهدای گرانقدری را به پیشگاه مقدس حق تقدیم نموده‌‌اند. شهدای روحانیت منحصر به شهدای مبارزه و جنگ در ایران نیستند، یقیناً رقم شهدای گمنام حوزه‌‌ها و روحانیت که در مسیر نشر معارف و احکام الهی به دست مزدوران و نامردمان، غریبانه جان باختهاند زیاد است.
در هر نهضت و انقلاب الهی و مردمی، علمای اسلام اولین کسانی بودهاند که بر تارک جبینشان خون و شهادت نقش بسته است. کدام انقلاب مردمی- اسلامی را سراغ کنیم که در آن حوزه و روحانیت پیشکسوت شهادت نبودهاند و بر بالای دار نرفتهاند و اجساد مطهرشان بر سنگفرش‌‌های حوادث خونین به شهادت نایستاده است؟ در 15 خرداد و در حوادث قبل و بعد از پیروزی، شهدای اولین، از کدام قشر بودهاند؟ خدا را سپاس می‌‌‌‌گزاریم که از دیوارهای فیضیه گرفته تا سلولهای مخوف و انفرادی رژیم شاه و از کوچه و خیابان تا مسجد و محراب امامت جمعه و جماعات و از دفاتر کار و محل خدمت تا خطوط مقدم جبههها و میادین مین، خون پاک شهدای حوزه و روحانیت افق فقاهت را گلگون کرده است و در پایان افتخارآمیز جنگ تحمیلی نیز رقم شهدا و جانبازان و مفقودین حوزه ها نسبت به قشرهای دیگر زیادتر است.»
فرهنگ افتخارآمیزِ روحانیّت
حضرت آیت‌الله خامنه‌‌ای، پیشینه درخشان و سابقه طولانی و تاریخیِ ایثار و شهادت در عالم روحانیت را چنین شرح می‌‌دهند:
«بزرگداشت علما و روحانیونی که در خدمت جهاد و در عرصه جهاد وارد شدند و جهاد کردند و سرانجام هم به سعادت شهادت رسیدند، کار بسیار شایسته‌ای است. از این جهت مهم است که روحانیون همیشه دعوت به خیر می‌‌کنند؛ اگر چنان‌که خودِ داعی الی‌الخیر در عرصه خیر پیشقدم باشد، تأثیرش بیشتر است؛ کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ اَلسِنَتِکُم. این علمای شهید ما کسانی هستند که دعوت کردند مردم را، هم با زبانشان، هم با عملشان. بنده در دفاع مقدّس، مکرّر دیدم طلبههای جوانی را که لباس نظامی تن‌‌شان بود، عمامه سرشان بود و از اوّل به‌عنوان تبلیغ در وسط یگانهای رزمی آمده بودند تا برای جوانهایی که مشغول جهاد هستند، احکام دین را، نصایح را [بیان کنند] و وظایف روحانی را انجام بدهند لکن به این اکتفا نمی‌‌کردند؛ ما دیدیم، شناختیم و خودشان در صفوف مقدّم وارد میدان جنگ می‌‌شدند؛ و تعداد زیادی هم به شهادت رسیدند.
خب، در باب شهادت روحانیّون، شهادت برای عالم روحانیّت یک امر جدیدی نیست. ما در کتابهای درسی طلبگی‌مان، دو کتاب، از دو شهید داریم: شهید اوّل[شیخ شمس‌الدّین محمّد بن مکّی بن احمد عاملی نبطی] و شهید ثانی[شیخ زین‌الدّین بن علی بن احمد عاملی جبعی]. یعنی طلبه ما وقتی وارد درس حوزه علمیّه میشود، بعد از دو سه سالی که می‌گذرد، کتاب شرح لمعه را میخواند؛ لمعه مال یک شهید است، شرحش مال یک شهید دیگر است؛ دو شهید بزرگوار از علمای برجسته و جزو کسانی که از لحاظ رتبه علمی، جزو ستاره‌های عالم روحانیتند؛ یعنی در طول این هزار سال تاریخ فقه استدلالی شیعه، اینها جزو برجسته‌هایند؛ هم شهید اوّل، هم شهید ثانی. شهید ثالث هم داریم که البتّه شهید ثالث اسم چند نفر است: هم شهید برغانی قزوین، هم شهید شیخ نورالله شوشتری در هند و شهدای گوناگون دیگر؛ بعد شهدای روحانی دیگری که به عنوان شهید اوّل یا شهید دوّم یا شهید سوّم شناخته نشدند؛ شهید مدرّس، روحانی عالیقدر، شهید شیخ فضل‌الله نوری، روحانی عالیقدر؛ اینها شهدای عالم روحانیتند و از این قبیل [باز هم] هستند. بنابراین مسئله شهادت در بین جمع روحانیّون، امر تازه‌ای نیست و ما شهدای بزرگی داشته‌ایم. در بین روحانیّون اهل سنّت هم همین جور؛ [این] مخصوص شیعه نیست؛ هم در جنگ کسانی را داشتیم، هم در بعد از جنگ در دورانهای مختلف؛ در همین اواخر، این شهید شیخ‌الاسلام که جزو روحانیّون بسیار مؤثّر و مفید در کردستان بود و به شهادت رسید و شهدای متعدّد دیگری که چه در این منطقه، چه در مناطق دیگر به شهادت رسیدند....
خوشبختانه ما در بین روحانیّون بزرگوارمان [این روحیه را می‌بینیم]....
خب این یک فرهنگ افتخارآمیزی است برای روحانیّت و امیدواریم که ان‌شاءالله این روحیه و این حالت ادامه پیدا کند.»۱۳۹۸/۱۰/۲۳
روحانیت به خدمتگزاری به مردم افتخار می‌کند
روحانیان پس از جنگ تحمیلی نیز همواره در صحنه بوده و خدمت و فداکاری نموده‌‌اند؛ به ویژه در چند سال اخیر در عرصه مبارزه با کرونا مجاهدتهای عظیمی از خویشتن به یادگار نهادند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله حاجی صادقی نماینده ولی‌فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌گوید: روحانیت به خدمتگزاری به مردم افتخار می‌کند. در همان روزهای نخست کرونا قرارگاه «سلامت و معنویت» تشکیل شد و روحانیت معزز کارهایی را که برخی از انجام آن ابا داشتند، انجام دادند و پیشگام بودند. از جمله مراسم تدفین و تغسیل اموات کرونایی، حضور در بالین بیماران کرونایی و نگهداری از آنها، برطرف کردن نیازهای خانوادههای فرد مبتلا به کرونا و غیره و صد افسوس می‌خورم که چنین اقدام‌های خالصانه روحانیت را ثبت نرساندیم....
حفظ نظام، مطالبه خانوادههای شهدای روحانی
همچنین حجت‌الاسلام حاجی صادقی اعلام می‌‌دارد: به دیدار حضوری بیشتر خانوادههای شهدای روحانی رفتیم. جالب اینکه عمده مطالبات خانواده معزز شهدای روحانی، حفظ نظام بوده و هست. آنها دغدغه شخصی نداشتند؛ بلکه از کمرنگ شدن ارزش‌ها در جامعه اسلامی نگران و ناراحت بودند.
طلبههای شهیده
مطابق آمار، جمهوری اسلامی ایران 15 طلبه شهیده تقدیم نموده است که کمتر جایی از این شهدای گرامی یاد شده است. لذا بر تمامی طلبههای شهیده درود می‌‌فرستیم و یادی می‌‌نماییم از چند شهید این قشر.
شهیده فهیمه سیاری، طلبه جامعهًْ‌‌الزّهرا، دو سال در مکتب توحید و در مدرسه علمیه شهید قدوسی در قم به تحصیل پرداخت. از مبارزان شجاع انقلابی بود. تابستان سال 57 اولين تظاهرات زنان در زنجان شروع شد که خانم سیاری پرچم آن را به دست گرفت. در مسجد پرچم را برداشت و راه افتاد. اول که راه افتاد، سي، چهل نفر خانم و
سي، چهل نفر آقا بودند؛ ولي هنوز مسافتي را طي نکرده بود که جمعيت زيادي پشت سرشان جمع شدند و اين اولين تظاهراتي بود که زنان زنجان راه‌انداختند.
خانم سیاری در اوايل جنگ پيش پدرش آمد و گفت: پدر جان! چرا براي جبههها کاري نمي‌‌کنيد؟ حاجي گفت: کسي اعتبار نمي‌‌کند به من پول بدهد. مرا کسي نمي‌‌شناسد. دختر گرامی‌‌اش گفت: بياييد دشت اول را من بدهم، بقيه را هم مردم مي‌‌آورند. يک دو توماني آورد و همان مقدمه‌‌اي مي‌‌شود براي کمک‌هاي مردمي. از برکت آن پول، مردم آن قدر پول دادند که دو کاميون پر از آجيل و پسته شد برای جبهه. بعد از شهادتش هم اگر حاج آقا يک کمي در اين طور کارها دير مي‌‌کرد، فوري دختر شهیدش به خوابش مي‌‌آمد و تذکر مي‌‌داد.
در سال 1359، اداره آموزش وپرورش شهرستان بانه، ازحوزه علميه قم تعدادي از خواهران مبلغ را جهت تبليغ و فعاليت‌هاي ديني وعلمي دعوت نمود. چهار خانم با ماشینی که راننده‌‌اش سپاهی بود برای این کار اعزام شدند. در راه سقز و در موقع عبور از منطقه دیواندره، خودرو توسط ضدانقلاب كه در اطراف جاده كمين كرده بود، به رگبار بسته میشود. گلوله‌‌ای به یکی از چشمان خانم سیاری وارد میشود و سرش را آرام روی پای خانم همراهش می‌‌گذارد. راننده در حالی که مجروح شده بود به مسير ادامه داد. وقتی توقف کردند، هرچه او راصدا زدند، جواب نداد. سرش را که بلند كردند، ديدند ازچشمش خون مي‌‌آيد و چشم دیگرش باز است و لبخند بر لب دارد. او را به بيمارستان سقز رساندند و مشخص شد که در همان لحظه اصابت گلوله به شهادت رسيده است. در آذرماه سال 1359 در حالی‌که در زمان شهادت عكس امام را در بغل داشت و خون از چشمش روي عكس مي‌‌ريخت به شهادت رسید. آن عكس درمنزل پدرش موجود است.
شهیده فاطمه اسدیان طلبه جامعهًْ‌‌الزّهرا، سه سال در حوزه علميه قم مشغول به تحصيل بود. به دلیل مشکلاتی به شهر محل سکونش بازگشت و سپس راهي تربيت معلم فاطمهًْ‌‌الزّهرا شد و در رشته زبان انگليسي مشغول به تحصيل شد. در اسفندماه 1366 که به دیدار خانواده رفته بود، بر اثر بمباران هوایی رژیم بعث عراق رو‌به‌روی شهرداری سابق شهرکرد به شهادت رسید.
بارها خواب دیده بود که شهید میشود. شب جمعه آخر زندگی‌‌اش با خواهرش به گلزار شهدا رفتند و محلی را که امروز مزار این شهید است، نشان داد و گفت: خواب دیدم مرا در این‌جا دفن کرده بودند. بعد از شهادت در همان مکان به خاک سپرده شد.
شهیده خانم رقیه رضایی پس از اخذ مدرک دیپلم، با اینکه در رشته پزشکی قبول شده بود، برای ادامه تحصیل وارد حوزه علمیه شد و دو سال به تحصیل در علوم دینی پرداخت و در کسوت یک معلم تربیتی و پرورشی به کردستان و سیستان بلوچستان رفت و در سال 66، مسئوليت امور تربيتي يكي از دبيرستان‌هاي شهر قزوين را بر عهده گرفت. خانم رقیه رضایی از جمله شهدای جمعه خونین مکه است و در مراسم برائت از مشرکین در حج سال 1366 که توسط مزدوران دولت سعودی به خاک و خون کشیده شد، به شهادت رسید.
شهیده صدیقه سادات موسویان در مدرسه فاطمیه نجف‌‌آباد تا سطح مکاسب و رسائل تحصیل نمود. در سال ۵۷ به‌عنوان مبلغه فعال در روستاهای اطراف شهرستان فعالیت داشت. با توجه به سابقه بیست ساله‌‌ای که در دروس حوزوی و قرآنی داشت، بهره‌‌برداری‌‌های زیادی در زمینه تدریس به خواهران داشت. در دوران قبل انقلاب از فعالان مبارزاتی بود و سخنرانی‌‌ها، شرکت در تجمعات اعتراضی، تکثیر و پخش اعلامیه‌‌ها گوشه‌‌ای از فعالیت‌های انقلابی‌‌اش بود. در دوران جنگ تحمیلی در جمع‌آوری کمک به رزمندگان در جبههها تلاش می‌‌نمود.
شهیده صدیقه سادات موسویان از جمله شهدای جمعه خونین مکه است. در سال 1366 به‌عنوان روحانی خواهر در کاروان حج اعزام شد که در مراسم برائت از مشرکین توسط مزدوران دولت سعودی به شهادت رسید.
شهیده موسویان مادر شهیدان مرتضی و مصطفی معین هستند. مرتضی فرمانده زرهی تیپ نجف اشرف بود و در عملیات بیت‌‌المقدس در سال 61 به شهادت رسید. مصطفی موقع شهادت مرتضی سال دوم دبیرستان بود که به حسب وظیفه و مسئولیت، دوری برادر را طاقت نیاورد و در خردادماه هنوز امتحاناتش تمام نشده بود، در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل حضور یافت.
شهیده خدیجه ولی‌‌زاده، طلبه جامعه‌‌الزّهرا و معلم آموزش و پرورش بود. سالها در مقطع ابتدایی آموزگاری و مدیریت و معاونت را تجربه نمود. آموزش مقدماتی قرآن، جلسات تفسیر قرآن و جلسات امام‌‌شناسی در محله‌‌شان برگزار می‌‌نمود.
از مبلغانی بود که در اربعین حسینی به همراه خانواده موکب داشتند. در آذر سال 1395 در راه بازگشت از زیارت سیدالشهدا(ع) همراه با جمعی از زائران حسینی در شهر حله عراق در عملیات تروریستی داعشی(انفجار بمب) به همراه بیش از پنجاه زائر به شهادت رسید.
شهیده بتول مطهری طلبه جامعهًْ‌‌الزّهرا در حادثه تروریستی داعش در سفر تبلیغی در شهر سامرا در سال 1393 به شهادت رسید.
خانم بتول مطهری در حالی که فرزند دومش را باردار بود، به همراه همسرش سیدرضا بطحایی و پسر سه ساله‌اش محمدعلی برای زیارت حرم امام حسن عسکری(ع) به سامرا مشرف شده بودند. پس از زیارت متوجه می‌شوند که حرم مطهر در محاصره داعش است و تیراندازی و انفجارهایی در اطراف به گوش می‌رسد. خودروی آنها در حالی که بر اثر اصابت گلوله خمپاره مچاله شده و کاملاً سوخته بود، شناسایی شد. پیکرهای مطهرشان تکه‌‌تکه شده بود. باقیمانده پیکرهای مطهر این خانواده شهید در قبرستان وادی‌‌السلام نجف به خاک سپرده شد.
شهیده زهرا دقیقی خداشهری، طلبه سطح یک جامعه‌‌الزّهرا بود که در سال ۱۳۹۰ در حادثه تروریستی در مقابل همسر و فرزند خود در جاده سامرا به شهادت رسید.
خانم زهرا دقیقی همدوش همسرش شیخ محمدحسن حسن‌‌زاده که طلبه و جانباز 70 درصد دفاع مقدس گیلانی است، تا زمانی که راه کربلا بسته بود دعای عرفه را در نزدیک‌ترین مکان به کربلای معلا در مرز خسروی میخواند؛ پس از باز شدن راه کربلا همراه همسر و فرزندانشان دو بار توفیق قرائت دعای عرفه در کنار حرم مطهر امام‌‌حسین(ع) را پیدا کردند. در سفر آخر همراه با کاروان تشویقی مسئولین و متولیان امر نظام تربیتی بسیج(شجره طیبه صالحین) سپاه قدس گیلان در عرفه امام‌‌حسین(ع) از سامرا به کاظمین بر می‌گشتند که در غروب 17 آبان سال 1390 در حمله تروریستی تکفیری‌ها به شهادت رسید و این در حالی بود که همراهان او ساعاتی قبل‌‌تر شاهد‌گریه و تضرع او و آرزوی شهادت کردن در سرداب امام‌‌زمان(عج) در سامرا بودند.
شهیده رقیه حسین‌زاده قریب به دو سال در حوزه علمیه خواهران بهشهر تحصیل کرد.
اعتقاد خاصی به شرکت یا برگزاری مجالس ائمه معصومین(ع) در منزل داشت و هیچ گاه برای این مجالس محاسبه پولی نداشت و به جهت علاقه خاصی که به بی‌‌بی فاطمه‌‌زهرا(س) داشت، هر ساله مراسم شب شهادت سرور زنان عالم را متقبل و بانی می‌‌شد.
سفرهای متعددی به سوریه و کربلا و حج تمتع رفت و آنجا به همسفران خود تأکید می‌کرد که در دعاهایشان بخواهند که شهادت نصیبش شود. یک ماه قبل از شهادت، وقتی از لبنان به ایران آمد، دوازده مرتبه زیارت عاشورا و نماز خواند و از خدا طلب شهادت کرد.
شهیده رقیه حسین‌زاده همسر یکی از دیپلمات‌های سفارت جمهوری اسلامی ایران در لبنان بود که بر اثر حملات تروریستی صهیونیست‌‌ها در 28 آبان 1392 مقابل سفارت ایران در لبنان به شهادت رسید.
آمارهای درخشان و شگفت‌‌انگیز
در پایان آمارهای درخشان و شگفت‌‌انگیزِ افتخارآفرینی‌‌های روحانیت در عرصههای جهاد و ایثار و شهادت را نقل می‌‌نماییم:
- ۳ هزار و ۸۹۰ شهید(این عدد مطابق آمار ثبت‌شده رسمی است و گر نه شهدای روحانیت بیش از چهار هزار نفر هستند.)
- ۳ هزار جانباز و ۳۰۰ آزاده
- ۵۴۶ شهید روحانی سادات
- ۱۸۹ شهید روحانی اهل سنت که بیشترین آن به شمال‌غرب و غرب کشور اختصاص دارد.
- ۴۸ شهید روحانی غیر ایرانی
- ۱۵ شهیده روحانی خواهر
- ۷۳۰ شهید روحانی که تنها چند قطعه استخوان و پلاک‌‌شان به خانواده بازگشت.
- ۹۳ شهید روحانی شهید گمنام و مهمانان ویژه حضرت زهرا(س) هستند و هنوز اثری از آنان به دست نیامده است.
- ۳۰ شهید روحانی مجتهد مسلم، ۱۸۱ شهید روحانی سطح عالی چهار حوزه علمیه
- ۱۵۶ شهید روحانی ترور
- ۲۳ شهید روحانی بر اثر شکنجه در زندانهای ستمشاهی
- ۵۷ نفر از کل شهیدان روحانی مربوط به مشروطیت تا انقلاب اسلامی هستند. ۴۰ نفرشان در دوران مبارزات انقلاب اسلامی و پیش از جنگ تحمیلی شهید شدهاند.
- ۳۳ شهید روحانی بر اثر بمباران شیمیایی
- ۱۹ شهید روحانی در انفجار حزب جمهوری اسلامی
- ۳۳۱۴ نفر از شهیدان روحانی عضویت بسیجی، ۳۸۱ نفر عضویت سپاهی، ۲۷ نفر ارتشی، ۱۶ نفر نیروی انتظامی، ۳۳ نفر جهاد سازندگی، ۲۱ نفر عضویت قوه قضائیه، ۲۲ نفر نماینده مجلس، ۶ نفر صدا و سیما و ۶۷ نفر طلبه وظیفه بودند.
- سه هزار و ۶۴۱ شهید روحانی دفاع مقدس
- بیشترین شهید در منطقه عملیاتی شلمچه با ۹۳۵ شهید
- بیشترین علت شهادت اصابت ترکش با ۲ هزار و ۲۱ شهید
- بیشترین شهید روحانی مربوط به سال ۱۳۶۵ با ۱۲۱۴ شهید است.
- بیشترین شهید روحانی در یک روز مربوط به چهارم دی ۱۳۶۵ است که ۱۳۹ روحانی به شهادت رسیدند.
- بیشترین آمار شهدای روحانی مربوط به عملیات کربلای ۵ با ۵۶۷ شهید
- ۲۲ نفر از شهیدان روحانی در سطح قرارگاه، لشکر، تیپ و گردان، ۲۲۲ نفر در سطح فرماندهی دسته و گروهان، ۹۲۸ نفر در رسته‌های دیگر نظامی و ۵۰ نفر مسئول تبلیغات داشتیم و در مجموع ۱۲۲۲ نفر از شهدای روحانی دفاع مقدس علاوه‌بر نقش و رسالت طلبگی خود، دارای مسئولیت‌های رزمی و نظامی بودهاند.
- ۷۰ شهید روحانی غواص
- ۳۵ شهید روحانی مدافع حرم
- ۳۴ جلد کتاب درباره شهدای روحانیت و زندگی آنها چاپ شده است. همچنین کتاب یک جلدی «پیام شهدای روحانیت» منتشر شده است. ۱۰ کتاب صوتی در دسترس علاقه‌مندان درباره شهدای این قشر قرار گرفته است. ۵۰۹ اثر هنری برای شهدای روحانی تولید شده و نکته قابل توجه اینکه هزینه‌ای از بیت‌المال برای تولید این آثار صرف نشده است.
- استان تهران با حدود ۷۵۰ شهید روحانی و طلبه که ۳۰۰ شهید آن متعلق به تهران بزرگ است و نیز استان اصفهان با ۵۴۳ شهید روحانی نسبت به دیگر استانهای کشور، بیشترین شهید روحانی را به خود اختصاص داده‌اند. در میان شهرها بیشترین شهید متعلق به شهرستان اصفهان است که تعداد شهدای آن به ۱۶۰ شهید می‌رسد.
- قشر شریف روحانیت به لحاظ جمعیت، حدود ۶ برابر دیگر اقشار جامعه، رزمنده، شهید، جانباز و آزاده تقدیم عرصههای پرافتخار ایثاری و جهادی کرده است.
- بیشترین توصیه انجام شده توسط شهدای روحانی در وصیت‌نامه‌های آنها مربوط به توحید و ایمان به خداوند است که تعداد این توصیه‌ها ۲۴۰۰ مورد است.