راجع به آزادی چندنظر وجود دارد:1- آزادی درهر چه خواستم: یعنی در هر چه که خواستی انجام دهی، آزاد هستی 2- آزادی درهرچه توانستم؛ یعنی درهرچه می‌توانی انجام دهی، مختاری. مکتب الهی اسلام، هردوی این آزادی‌ها را رد می‌کند و می‌گوید:آزادی معنایش این نیست که نسبت به هر چه توانستی و هرچه خواستی، آزادانه رفتار کنی، بلکه این نوع رفتار، کارحیوان است.آزادی بطن و فرج آزادی حیوانی است.
«آزادی انسانی» آن است که از دنیا رها شوی و اسیر شهوت و غضب خویش نباشی!
علی (ع) می‌فرماید: عزت و حریت در رهایی از ذلت و هواهای نفسانیه است. اگر عزت و حریت را می‌خواهی، باید دل را از اسارت و ذلت‌ هواهای نفسانیه خود که نه مرز عقلی می‌شناسد، و نه شرعی، رها کنی! علی (ع) می‌فرماید: شخصی ازاده در تمام احوالش آزاد است، یعنی گرسنگی می‌کشد اما ذلت را قبول نمی‌کند، می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد. اما کسانی که به اسارت شهوت و غضب رفته‌اند، آزاد نیستند و دست به هرکاری می‌زنند. خواری، ذلت، خیانت، مرزشکنی و... که آزادی نیست. (1)
______________________
1- رسائل بندگی، آیت الله شیخ مجتبی تهرانی، ص 108