بریتانیای صغیر
  اشاره
امروز مردم اسکاتلند به پای صندوق های رای می روند تا در همه پرسی استقلال شرکت کنند   هر چندنظر سنجی ها نشان دهنده رقابت نزدیک طرفداران استقلال و اتحاد است ولی در صورت رای آری  به گزینه استقلال بزرگترین ضربه به پیکر انگلیس وارد خواهد شد. موقعیت انگلس در گروه هشت کشور صنعتی ، ناتو و حضورش به عنوان عضو دائم شورای امنیت و نقش آفرینی در تحولات جهانی و به خصوص منطقه خاورمیانه تا حدود زیادی به نتیجه این همه پرسی بستگی دارد.اگر اسكاتلند با 78 هزار و 772 كيلومترمربع مساحت و 5/5 ميليون نفر جمعيت مستقل شود، انگليس يك سوم ديگر از مساحت خود به اضافه 80درصد منابع نفت و گاز درياي شمال را  از دست خواهد داد. استقلال اسكاتلند شايد مقدمه اي باشد براي كوك شدن ساز جدايي ولز و ايرلند شمالي قلمرو انگليس شايد در آينده اي نه چندان دور به همان جزيره كوچك در كنار اقيانوس اطلس شمالي محدود شود، البته اگر تا آن موقع آب اقيانوس بالا نيايد و كل جزيره را زير آب نبرد.
سرویس خارجی
انگلیس آب می رود
پادشاهي بريتانياي كبير كه بنيان آن از قرن هاي 16و 17 ميلادي گذاشته شد و تا قرن بيستم ادامه داشت در دوران طلايي خود به بزرگترين امپراتوري تاريخ بدل شد. مساحت نواحي مستعمره تحت حكومت بريتانيا در سال 1992 به بيش از 33ميليون كيلومتر مربع و جمعيت امپراتوري نيز به بيش از 450ميليون نفر مي رسيد. بدين ترتيب امپراتوري انگلستان بر بيش از يك چهارم خشكي‌هاي كره زمين و يك چهارم جمعيت جهان در آن دوران تسلط داشت.وسعت این امپراتوری به حدی بود که معروف بود آفتاب در بریتانیا غروب نمی کند.
«تفرقه بينداز حكومت كن» اساس و بنيان روش مستعمره سازي نواحي مختلف دنيا از سوي حكام انگليسي بود آنها در ابتدا از طريق تجارت و ميسيونرهاي مسيحي وارد سرزمين هاي مختلف مي شدند سپس به دربار نفوذ کرده بين جناح‌هاي مختلف حكومت اختلاف افكني مي كردند در ادامه از سياستمداران وابسته به خود براي كسب قدرت سياسي حمايت كرده و در نهايت كشور را مستعمره مي ساختند و بعد از مستعمره سازي نیز تمامي منافع تجاري بازرگاني و كشاورزي كشور مستعمره به سرزمين مادر يعني انگليس منتقل مي شد تا بدین ترتیب چرخ صنايع در انگليس بچرخد و رونق بگيرد. برخي از پژوهشگران امر توسعه وقوع انقلاب صنعتي در انگليس را ناشي از همين مسئله مي دانند.
 استعمارگران انگليسي در قرن 18 از طريق دريا به شبه قاره هند آمدند؛ هندي كه در آن زمان پاكستان و بنگلادش نيز جزو آن بود سپس كل كشور را مستعمره خود كرده و به دنبال آن تمامي كشاورزان شبه قاره را مجبور كردند تا از كشت هر محصولي كه داشتند صرف نظر كرده و به كشت پنبه روي بياورند. پنبه هاي برداشت شده از سرتاسر هندوستان از طريق كشتي به جزيره انگليس منتقل شد و به دنبال اين مسئله بود كه انقلاب در صنايع نساجي انگليس به وقوع پيوست كه مقدمه اي براي انقلاب صنعتي در سرتاسر اروپا شد.
تسلط مطلق اقتصادي و نظامي انگليس با رشد قدرت هاي منطقه اي در اروپا مانند آلمان و قدرت هاي فرامنطقه اي مانند آمريكا به چالش كشيده شد. وقوع دو جنگ جهاني اول و دوم بيشترين صدمات را بر پيكره استعمار انگليس وارد كرد. انگليس در اين دو جنگ بار مالي فوق العاده سنگيني را متحمل شد و هزينه هاي گزاف جنگ باعث شد كه  كنترل خود را بر بيشتر مستعمرات از دست بدهد. به فاصله دو سال پس از پايان جنگ دوم جهاني اين كشور مجبور شد كه به مهم ترين مستعمره خود يعني هندوستان استقلال بدهد.
همراه با هندوستان بسياري از مستعمرات در آفريقا، حوزه كارائيب و اقيانوسيه، خليج فارس و خاورميانه نيز اعلام استقلال كردند كه آخرين مورد آن بازگشت هنگ كنگ به چين در سال 1997 بود. 53مستعمره از مستعمرات سابق امپراتوري پس از استقلال به عضويت اتحاديه كشورهاي همسود انگليس درآمدند. عضويت در اين ارگان به منزله اتحاد سياسي با انگليس تلقي نمي شود. در 16كشور عضو اين اتحاديه اليزابت دوم ملكه انگليس رياست تشريفاتي دولت را برعهده دارد. 14سرزمين هنوز مستقيما تحت حاكميت دولت انگليس هستند كه به آنها «سرزمين هاي فرادريايي بريتانيا» گفته مي شود كه شايد مهم ترين اين سرزمين ها را بتوان جزايرمالويناس ناميد كه دولت انگليس آنها را فالكلند می خواند. اين جزاير به لحاظ تاريخي جزو خاك آرژانتين محسوب مي شود و بيش از 14هزار كيلومتر با سرزمين انگليس فاصله دارد.
 قلمرو فعلي انگلیس  از 33 ميليون كيلومتر مربع درسال 1992 به 244 هزار و 820 كيلومتر مربع درحال حاضر تقليل پيدا كرده است.آنچه كه امروزه پادشاهي بريتانياي كبير خوانده مي شود از اتحاد سياسي پادشاهي انگلستان و پادشاهي اسكاتلند كه شامل ولز نيز مي شد در ماه مه 1707به وجود آمد. در اول ژانويه سال 1801 پادشاهي بريتانياي كبير (انگليس و اسكاتلند) با پادشاهي ايرلند دست به يك اتحاد سياسي زد كه بعداز اين اتحاد عنوان آن به پادشاهي بريتانياي كبير و ايرلند تغيير نام پيدا كرد. بيشتر سرزمين ايرلند درسال 1992 از اين اتحاد سياسي خارج و كشور مستقل ايرلند يا ايرلند جنوبي را تشكيل داد كه بعداز اين جدايي پادشاهي بريتانياي كبير و ايرلند درسال 1927مجددا به پادشاهي بريتانياي كبير و ايرلند شمالي تغيير نام داد. حال بايد از دولتمردان انگليس پرسيده شود، سرزمين فعلي انگليس چه تناسبي با قلمرو اين كشور در قرن 18 و 19دارد كه همچنان اصرار دارند از لفظ كبير براي آن استفاده كنند.
آفت هاي جهاني شدن
غرب در فرايند جهاني شدن به دنبال جهاني سازي ارزش هاي خود در سه حوزه سياست، اقتصاد و فرهنگ بوده است و از اين طريق كشورهاي جهان سوم با چالش هاي عديده اي مواجه شده اند. يكي از ويژگي هاي جهاني شدن بروز روندهاي همگرايي و واگرايي به صورت توامان در جامعه جهاني كنوني است كه در ادبيات روابط بين الملل از آن به واهمگرايي ياد مي شود. بدين معني كه در دنيايي كه به سمت جهاني شدن پيش مي رود هويت هاي محلي در هم ادغام و يك هويت فراسرزميني با مولفه هاي خاص خود تشكيل مي شود.
در نقطه و مقابل آن نيز در خرده فرهنگ هاي درون كشوري و درون سرزميني نيز نوعي گرايش واگرايانه به وجود مي آيد كه اين خرده فرهنگ ها به دنبال بازيابي هويت خويش تلاش مي كنند و در اين ميان نقاط افتراق خرده فرهنگ ها با فرهنگ و ارزش هايي كه دولت مركزي براساس آن شكل گرفته است برجسته مي شود و قوميت ها و اقليت هاي زباني فرهنگي و قومي كه زماني در چارچوب يك دولت- ملت واحد حاضر به زندگي زير يك پرچم و نظام سياسي واحد بودند ديگر روندهاي گذشته را نمي پذيرند و به عبارت ساده به دنبال استقلال خواهي از دولت مركزي هستند. جهاني شدن در اين مفهوم خود خطر بسيار جدي است كه كشورهاي اصلي متولي نظام ليبرال دموكراسي غربي از جمله آمريكا و انگليس را تهديد مي كند. در ايالت هاي مختلف آمريكا جنبش هاي استقلال خواهی در حال شکل گیری و فعالیت هستند. اما اين جنبش استقلال خواهي در انگليس برجسته تر است به طوري كه وارد دستور كار سياسي شده است. و امروز قرار است دولت انگلیس با  برگزرای همه پرسی استقلال در اسکاتلند آفات جهانی شدن را با گوشت و پوست خود لمس کند
اسکاتلند
بحث استقلال اسكاتلند از دهه 1970 ميلادي به صورت  جسته و گريخته مطرح بوده است. ولي اين موضوع پس از آن به طور جدي مطرح شد كه حزب ملي اسكاتلند (SNP) در انتخابات پارلماني اسكاتلند درسال 2007 به پيروزي رسيد. اين حزب به طور مرتب بحث استقلال اقليم اسكاتلند را از اين تاريخ به بعد و براي جلب پشتيباني افكار عمومي مطرح كرده است. اين حزب در بيستم دي ماه 1390 استقلال اسكاتلند را براي بررسي به پارلمان محلي ارائه كرد، رهبر اين حزب «الكس آلموند» كه هم اكنون نيز وزیر اول  اسكاتلند است از همان زمان  متعهد شده بود که همه پرسی استقلال را همزمان با هفتصدمين سالگرد جنگ «بنا كبرن» كه در آن نيروهاي ملي اسكاتلند بر انگليس پيروز شدند. برگزار کند
اسكاتلند كه همراه با ولز و ايرلند شمالي بخشي از پادشاهي متحد انگلیس را تشكيل مي دهد با 78 هزار و 772 كيلومتر مربع مساحت 5/5 ميليون نفر جمعيت اقتصادي كاملا صنعتي، ظرفيت هاي علمي، فني، تحقيقاتي با منابع عظيم نفت و گاز درياي شمال، سطح و استانداردهاي زندگي بالاتر از انگليس است و بزرگترين مركز مالي پس از لندن را دارا است . ارتباطات خارجي سازمان يافته عمدتاً با كشورهاي آمريكا، چين و اروپاي شمالي، اسکاتلند را از بسياري از كشورهاي موجود در عرصه نظام بين الملل قويتر کرده است.
در شرايطي كه كشورهاي حوزه يورو سخت ترين بحران مالي خود را از زمان تاسيس اتحاديه اروپايي در حال سپري كردن هستند، اقتصاد اسكاتلند طي سال‌های اخير با رشد اشتغال زايي و توليد ناخالص داخلي از بسیاری از کشورهای  حوزه يورو جلوتر بوده و برخلاف دولت انگليس كه هزينه هاي تحصيلي و بهداري بالايي را بر شهروندان خود تحميل مي كند دولت ملي گراي اسكاتلند نظام بهداشت و درمان را همچنان رايگان نگه داشته و دانشجويان اسكاتلندي نيز همچنان از پرداخت شهريه هاي دانشگاهي معاف هستند.
 منطقه اسكاتلند همچنين يكي از مراكز اصلي انقلاب صنعتي در اروپا به عنوان مركز توليد و صادرات منسوجات، هواپيما، اتوبوس، رايانه، كشتي، دستگاه هاي هوانوردي، فن آوري انرژي هاي تجديدپذير و دستگاه هاي الكترونيك مطرح است. در صورتي كه در همه پرسی امروز گزينه «آري به استقلال اسكاتلند» رأي بياورد در سطوح مختلف داخلي، منطقه اي و جهاني تبعات سنگين استراتژيك سياسي، اقتصادي و امنیتی متوجه  انگليس خواهد شد و امنيت ملي  انگليس در سطوح مختلف به شدت آسيب خواهد ديد.
تبعات اقتصادی  
1- بحران بيكاري و ركود همچون ساير كشورهاي حوزه يورو بر اقتصاد انگليس سايه افكنده است. استقلال اسكاتلند در اين شرايط بدترين ضربه اقتصادي را بر پيكره پادشاهي انگلستان وارد مي كند. مهم ترين و حساس ترين خطري كه استقلال اسكاتلند از بعد اقتصادي متوجه امنيت ملي انگليس مي كند از دست دادن منابع نفت درياي شمال است چرا كه تقريبا تمامي منابع نفت و گاز انگليس در درياي شمال و در قلمرو دريايی اسكاتلند قرار دارد و در بدترين حالت 80 درصد از درآمد نفت و گاز فعلي بريتانيا را به خود اختصاص مي دهد.
دولت انگليس از اواسط دهه 1970 تاكنون ميلياردها بشكه نفت از درياي شمال استخراج كرده است و نفت و گاز درياي شمال سالانه بیش از 12 ميليارد پوند براي اقتصاد انگليس درآمدزايي داشته است. نفت برنت درياي شمال به عنوان مرجع براي قيمت گذاري ديگر نفت ها استفاده مي شود در واقع دو سوم نفت دنيا براساس نفت برنت درياي شمال قيمت گذاري مي شود همچنين قيمت گذاري نفت خام اروپا نيز براساس نفت درياي شمال صورت مي گيرد.برآوردها بر اين است كه در 40 سال آينده بين 25 تا 30ميليارد دلار بشكه نفت و گاز نيز از اين دريا قابل برداشت باشد. در صورتي كه اسكاتلند مستقل شود تمامي منابع نفت و گاز اين دريا مي تواند پشتوانه قوي مالي براي دولت جديد التاسيس باشد. محروم شدن لندن از منابع نفت و گاز درياي شمال علاوه بر اين كه منابع عظيم درآمدي انگليس را از بين مي برد. باعث مي شود كه اين كشور به منابع نفت خاورميانه و خليج فارس وابسته شود كه در نتيجه آن لندن مجبور خواهد شد كه در تحولات خاورميانه دست به عصا تر حركت كند و از ماجراجويي هاي فعلي دست بكشد.
2-- نگرانی های مربوط به استقلال اسکاتلند موجب کاهش شدید ارزش پوند در برابر سایر ارزهای معتبر بین المللی شده است. میزان نوسانات ارزش پوند نیز در بازارهای بین المللی به بالاترین حد خود از سال 2010 میلادی رسیده است. "کیت جاکز" رئیس مرکز تحقیق مبادله ارز در این باره به رویترز گفته است در صورتی که کمپین موافقان جدایی اسکاتلند پیروز شود کاهش ۳ تا ۵ درصدی ارزش پوند تعجب آور نخواهد بود.
همچنین نگرانی سرمایه گذاران نسبت به تبعات مالی و اقتصادی استقلال اسکاتلند موجب شده تا میزان خروج دارایی های مالی و سرمایه از انگلیس طی ماه گذشته به بالاترین حد خود از زمان وقوع بحران مالی 2008 میلادی برسد.آمارهای جمع آوری شده توسط موسسه "کراس بوردر کاپیتال" نشان می دهد طی ماه گذشته میلادی بیش از 27 میلیارد دلار سرمایه و دارایی مالی از انگلیس خارج شده است. این رقم در مدت مشابه سال گذشته تنها به 8.9 میلیارد دلار رسیده بود. این میزان خروج سرمایه از انگلیس از زمان  بحران اقتصادی و مالی 2008 میلادی بی سابقه بوده است."الیور هاوارد" تحلیلگر بانک دویچه نیز گفته است: تاثیرات جدایی اسکاتلند بسیار زیاد خواهد بود. این موضوع در زمینه واحد پولی انگلیس می تواند منجر به بحران بی ثباتی در تمام سیستم بانکی انگلیس شود. تازه ترین تحقیق و بررسی از رهبران تجاری و کسب و کار در انگلیس نیز نشان می دهد که حدود 80 درصد آنها بر این باورند که رای مردم اسکاتلند به استقلال این کشور از انگلیس تاثیرات منفی زیادی بر اقتصاد انگلیس خواهد داشت. تحقیق و بررسی دیگری نیز که روزنامه تلگراف آن را منتشر کرده  نشان می دهد که 66 درصد رهبران تجاری و کسب و کار در انگلیس معتقدند که استقلال اسکاتلند تبعات منفی زیادی برای اقتصاد انگلیس در پی خواهد داشت.برخی از شرکت‌های بزرگ مخابراتی بریتانیا نیز نسبت به استقلال اسکاتلند هشدار داده و اعلام کرده اند که استقلال اسکاتلند موجب افزایش هزینه های آنها خواهد شد.یکی از موسسات نظرسنجی نیز در زمینه جدایی اسکاتلند از انگلیس  هشدار داده است که به موجب این جدایی دولت انگلیس حدود چهارده میلیارد یورو از درآمد خود را در سال های 2015 تا 2016 میلادی از دست خواهد داد.
3- در صورت راي به استقلال اسكاتلند، كنترل انگليس بر نظام مالياتي اسكاتلند از بين خواهد رفت و با توجه به رايگان بودن بهداشت درمان و آموزش عالي در قلمرو اقليم اسكاتلند نظام مالياتي آن عادلانه تر و پايين تر از انگليس خواهد بود و نتيجه طبيعي آن اين خواهد بود كه بسياري از سرمايه داران، شركت‌ها و تجار انگليسي مركز عمليات پولي ومالي خود را از انگليس به اسكاتلند منتقل خواهند كرد تا از ماليات هاي كمتر و امتيازات اقتصادي بيشتر بهره مند شوند. نتيجه اين مسئله رونق اقتصادي اسكاتلند به هزينه ركود و افزايش نرخ بيكاري بيشتر براي قلمرو انگليس خواهد بود.
4-كشور اسكاتلند در صورت تشكيل شدن با توجه به زير ساخت هاي قوي صنعتي و اقتصادي و سيستم تجاري مالي كارآمد با پشتوانه منابع عظيم درآمدي حاصل از نفت وگاز درياي شمال به يك قدرت نوظهور اقتصادي در قاره اروپا تبديل شده و نگراني مضاعفي را به انگليس تحميل خواهد كرد چرا كه اين قدرت نوظهور هم مرز با پادشاهي انگليس تشكيل شده و درجذب سرمايه ها، فرار سرمايه‌گذاران از انگليس جذب مشتري ها و... دولت لندن را با مشكلات و چالش‌هاي عديده اي مواجه ساخته و اقتصاد غير مولد انگليس را با يك رقيب قوي و تازه نفس روبه رو مي كند. علاوه بر آن از نقش و تاثيرگذاري لندن در تدوين و اتخاذ راهبردهاي كلان مالي و پولي اتحاديه اروپا نيز مي كاهد.
تبعات سياسي
1-اولین و فوری ترین تاثیر استقلال احتمالی اسکاتلند بر جایگاه سیاسی دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس خواهد بود. کامرون این ایده را که در صورت استقلال اسکاتلند  وی از منصب خود استعفاخواهد داد را رد کرده است. منتقدان کامرون در حزب محافظه‌کار در حال حاضر صحبت‌هایی را در مورد اینکه رأی به استقلال اسکاتلند می‌تواند به تغییر ناگهانی در رهبری این حزب منجر شود را آغاز کرده‌اند.خبرگزاری رویترز اخیرا به نقل از برخی نمایندگان هم حزبی کامرون در حزب محافظه‌کار نوشت که «اگر در همه‌پرسی اسکاتلند مستقل شود، نخست‌وزیر انگلیس با فشار شدیدی برای استعفا مواجه خواهد شد جدایی اسکاتلند، سیاست داخلی در انگلیس را به آشوب مبدل کرده و شاید جدایی این منطقه  آغازی برای پایان رهبری کامرون باشد»
2-ايجاد كشور جديدالتاسيس اسكاتلند به معني شروعي بر روند تجزيه انگليس  و کاهش  پرستیژ بین المللی این کشور خواهد بود .جداشدن 5/5 ميليون نفر از جمعيت 62 ميليون نفري آن از يك سو و كم شدن 78 هزار و 772 كيلومتر مربع از مساحت آن از سوي ديگر كه تقريبا يك سوم كل مساحت انگلستان را شامل مي شود به همراه از دست دادن منابع عظيم نفت و گاز درياي شمال از شأن و اعتبار و تاثيرگذاري منطقه اي و بين المللي پادشاهي انگليس در تحولات نظام بين الملل به شدت خواهد كاست. در سطح اروپا استقلال اسكاتلند از وزن انگليس به عنوان يك كشور بزرگ اروپايي در كنار فرانسه و آلمان مي كاهد و قدرت هاي سنتي رقيب انگليس از اهرم اسكاتلند براي مهار قدرت انگليس استفاده خواهند كرد. شايد به همين دليل است كه از فرانسه و آلمان به عنوان حاميان پنهان ناسيوناليست هاي اسكاتلندي ياد مي شود چرا كه جداشدن اسكاتلند از پيكره پادشاهي متحد بريتانيا موازنه را در اروپا به ضرر لندن تغيير مي دهد. در سطح بين المللي نيز تجزيه انگليس پرستيژ بين المللي آن را به شدت خدشه دار كرده و قادر نخواهد بود مثل سابق به ايفاي نقش يك كشور قدرتمند در تحولات نظام بين الملل بپردازد.
3- برخی نمایندگان مجلس انگلیس ابراز نگرانی کرده اند که برگزاری همه پرسی در  اسکاتلند فرآیند صلح  در ایرلند شمالی، یا حداقل نظم عمومی را در این منطقه در معرض تهدید قرار دهد.استقلال اسکاتلندفرصت مناسبي خواهد بود براي ناسيوناليست هاي ولزي و ايرلند شمالي تا آنها نيز تحركات خود را براي جداشدن از انگليس سرعت ببخشند. در ايرلند شمالي تمايلات استقلال طلبانه وجود داشته منتها نه به شدت اسكاتلند و ولز، ولي در صورت پيروزي ناسيوناليست‌هاي اسكاتلندي  در كسب استقلال از لندن بسيار محتمل خواهد بود كه جنبش استقلال خواهي در ايرلند شمالي نيز جان تازه اي بگيرد. هويت مستقل ولزي نیز بيشتر بر مباني زبان شكل گرفته است در 1997 شهروندان ولزي با شركت در يك رفراندوم راي به تشكيل يك مجمع ملي دادند تا مقدمات خودمختاري كامل را براي ولز فراهم سازد در سال 2000 نيز نخستين حكومت خودگردان در ولز شروع به كار كرد. از زمان آغاز به كار مجلس ملي ولز نيز تمايل براي آموزش زبان ولزي به كودكان اين منطقه و احياي فرهنگ ولزي رو به افزايش بوده است. ايرلند شمالي با يك ميليون و 789 هزار نفر جمعيت و 14 هزار و 121 كيلومتر مربع مساحت و ولز با 3 ميليون نفر جمعيت و 20 هزار و 779 كيلومتر مربع مساحت در صورت كسب استقلال از انگليس آخرين ضربه را بر پيكر نيمه جان انگليس وارد كرده و زمينه ساز افول شديد انگليس را به عنوان يك قدرت با تاثيرگذاري محدود منطقه اي فراهم خواهد كرد.
4-استقلال احتمالی اسکاتلند تاثیر خود را بر انتخابات آتی پارلمانی انگلیس نیز خواهد گذاشت. مشاورین حقوقی دولت انگلستان هشدار داده‌اند که اگر اسکاتلند به استقلال رأی دهد در این صورت انتخابات عمومی سال ۲۰۱۵ در هرج و مرج فرو خواهد رفت. انتخابات در ۷ می ۲۰۱۵ (17 اردیبهشت1394) برگزار خواهد شد اما در آن زمان ممکن است اسکاتلند در حال آماده‌ شدن برای جدا شدن از پادشاهی متحده باشد. اسکاتلند59 نماینده در پارلمان انگلیس دارد که قبل از انتخابات پارلمانی باید تکلیف آنها مشخص شودگاردین گزارش داده است که از دیوید کامرون در همین زمینه خواسته شده  انتخابات را به مدت ۱۲ماه به تعویق اندازد.
5-یکی دیگر از تاثیرات سیاسی جدایی احتمالی اسکاتلند از انگلیس تقویت جنبش های استقلال طلبی در اروپا است. مسئله گرایش‌های جدایی‌طلبانه در تعدادی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا وجود دارد و محدود به بریتانیا نمی‌شود. اسپانیا، ایتالیا، صربستان، دانمارک و برخی کشورهای دیگر عضو نیز با این مسئله درگیر هستند. فوریترین و شدیدترین این گرایش ها مربوط به منطقه کاتالونیا در اسپانیا می شود. شهردار بارسلونا  دومین شهر بزرگ اسپانیا تاکید کرده است که منطقه کاتالونیا نیز بلافاصله پس از برگزاری رای گیری در اسکاتلند برای استقلال از انگلیس درخواست برگزاری همه پرسی را برای جدا شدن از اسپانیا مطرح خواهد کرد.
 در آخرین انتخابات پارلمانی در کاتالونیا بیش از ۷۰ درصد مردم به احزابی رای داده اند که به دنبال برگزاری همه پرسی استقلال این منطقه هستند.تازه ترین نظرسنجی رسمی انجام شده در کاتالونیا  نیز نشان می دهد که حمایت مردم از استقلال این منطقه از اسپانیا در ماه مارس به بیش از ۴۵.۲ درصد رسیده  و بر خلاف دولت انگلیس که با برگزاری همه پرسی استقلال اسکاتلند موافقت کرده ماریانو راخوی نخست وزیر اسپانیا و دادگاه قانون اساسی این کشور با برگزاری این همه پرسی در کاتالونیا مخالفت کرده و برگزاری آن را غیر قانونی دانسته اند.
تبعات نظامی
1-استقلال اسكاتلند ارتش انگليس را هم  تضعيف خواهدكرد. هم اكنون نيز دولت انگليس به خاطر بحران مالي بودجه نظامي خود را كاهش داده و حدود 14واحد نظامي خود را نيز تعطيل كرده و 20 هزار نيروي نظامي خود را كاهش داده است الکس سالموند  وزیر اول اسکاتلند گفته كه خواهان يك نيروي دفاعي براي اسكاتلند است كه اعضاي آن از اسكاتلندي هاي عضو ارتش فعلي انگليس خواهد بود. معناي اين سخن اين خواهد بود كه بخش قابل توجهي از نيروي انساني ارتش انگليس كم خواهد شد كه در يك ديد كلان از توان عملياتي نيروي نظامي انگليس كه ذاتاً توسعه طلب بوده است مي كاهد
2- نگراني اصلي انگليس از استقلال خواهي اسكاتلندي ها در بعد نظامي به سلاح هاي هسته اي و زيردريايي هاي اتمي لندن مربوط مي شود كه بخش اعظم آن در پايگاه دريايي اسكاتلند مستقر است.حزب ملی اسکاتلند اعلام کرده است که می خواهد از شر برنامه موشک‌های هسته‌ای انگلیس خلاص شود. تأسیسات و تجهیزات این برنامه هم‌اینک در پایگاه دریایی کلاید در سواحل غربی اسکاتلند قرار دارند.  سخنگوي دفاعي حزب ملي گراي اسكاتلند نیز  گفته است كه «ما هرگز خواهان وجود سلاح هاي كشتار جمعي در اسكاتلند نبوده و نخواهيم بود» انتقال اين سلاح ها به انگليس و به احتمال زياد به بندر پليموث نيازمند تغييرات فراواني در زيرساخت ها خواهد بود كه اين نقل مكان باتوجه به حساسيت بالاي سلاح هاي هسته اي بيش از يك دهه به طول خواهد انجاميد و برآوردها حاكي از اين است كه بيش از يك ميليارد پوند نيز هزينه خواهد داشت. ناسيوناليست‌هاي اسكاتلندي خواهان خروج از ناتو نيز هستند كه خود اين امر به جايگاه سنتي انگليس در اين پيمان نظامي ناتو ضربه فراواني مي زند.
نتیجه گیری
 طی  هفته ها و ماه های گذشته  دولت و  احزاب پارلمان انگلیس تمام تلاش خود را کرده اند تا با تهدید و یا تطمیع مانع استقلال اسکاتلند شوند. طی روزهای اخیر آخرین نظرسنجی ها حکایت از پیشی گرفتن استقلال خواهان از طرفداران اتحاد داشت امروز(پنج شنبه 27شهریور) نتیجه این کارزار چند ساله مشخص خواهد کرد که آیا انگلیس باز کوچکتر می شود یا خیر؟ چنان که گفته شد در صورت پیروزی استقلال خواهان در این کارزار نفس گیر  ، تبعات سنگینی بر اقتصاد،سیاست ،امنیت و پرستیژ بین المللی انگلیس خواهد گذاشت .