فرمان «بازسازی انقلابی فرهنگ و رسانه» از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، الزامات و بایسته‌هایی را می‌طلبد. یکی از این بایسته‌ها، بررسی و ارزیابی عملکرد و آسیب‌شناسی کارنامه نهادهای فرهنگی کشور است. نهادهایی که با بودجه عمومی کشور اداره می‌شوند و قاعدتا باید به اولویت‌های فرهنگی جامعه توجه نمایند و نیازهای اصلی و ضروری مردم در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه را تأمین نمایند. به همین دلیل هم صفحه «تصویر روز» طی سلسله گزارش‌هایی و با همراهی و ارائه نظرات کارشناسان و هنرمندان، به بررسی و آسیب‌شناسی نهادهای مختلف فرهنگی می‌پردازد. برای شروع، به مناسبت دهمین سالگرد تأسیس سازمان هنری رسانه‌ای «اوج» سراغ این مجموعه رفتیم. سازمان اوج، طی یک دهه اخیر به یکی از مراکز مهم تولید محصولات هنری به ویژه در زمینه‌هایی چون فیلم سینمایی‌، سریال، مستند، نماهنگ، دیوارنگاره و... تبدیل شده است. در بخش اول این گزارش، دیدگاه‌های دو سینماگر، درباره نقاط ضعف و قوت این سازمان را می‌خوانید و با پیشنهادات آنها برای رفع آسیب‌ها یا تقویت سازمان اوج آشنا می‌شوید:
تصویرروز
حسینی: اوج در بسیاری از حوزه‌ها
سدها را شکست، اما...
سید محمد حسینی مشاور امور سینمایی بنیاد روایت فتح و مدیر انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، در آستانه ۱۰ سالگی سازمان اوج درباره عملکرد این سازمان گفت: سازمان اوج را می‌توان یکی از رویش‌های یک دهه اخیر در حوزه فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی دانست. از جهاتی برآیند کلی اتفاقاتی در خلال شکل‌گیری مجموعه اوج تا به امروز رخ داده ‌است، قطعاً برآیند مثبت و رو به جلویی بوده است. نوعی مدیریت خوب همراه با ثبات و طمأنینه را در این سازمان شاهد بودیم که نشاط و جوانی هم در آن موج می‌زند. در حالت کلی اوج کارنامه راضی‌کننده‌ای به‌عنوان یک آغاز داشته است و شاید خیلی‌ها انتظار این سطح از موفقیت را از این سازمان نداشتند، اما اوج در بسیاری از حوزه‌ها به‌خصوص سینما توانست خوش بدرخشد و سدها و تابوها را بشکند.
این کارشناس درباره نقاط ضعف مجموعه اوج هم گفت: در سال‌های اخیر دایره آدم‌هایی که با سازمان اوج در ارتباط بودند، محدود شد. نمی‌دانم این اتفاق محصول چه فرآیندی بود که اوج به سازوکار سنتی سینمای ایران بازگشت. این اتفاق سازمان اوج را محدود کرده است. به نظر می‌رسد اوج تصمیم گرفته است تکلیف خود را روشن کند اما به نظرم اوج باید محل بروز استعدادهای جوانانه باشد. منظور از جوانانه هم صرفاً سن و سال نیست. تعبیر غلطی در فضای فرهنگی کشور از فرمایشات مقام معظم رهبری درباره جوان‌گرایی شکل گرفته که آن تأکید بر سن و سال و توجه به اعداد است در حالی که جوانی مضاف بر سن و عدد، محصول نشاط عملکرد روحی و فکری آدم‌هاست.
مشاور امور سینمایی بنیاد فرهنگی روایت فتح بیان کرد: خیلی وقت‌ها انسان‌ها در سن پختگی و از ۴۰ سال به بالا به این نشاط می‌رسند و جوانی‌شان از منظر فرهنگی آغاز می‌شود. در گذشته هم چنین بوده و بسیاری از آثار برجسته فرهنگی و هنری در سن پختگی خالقان‌شان متولد شده‌اند. از این منظر فکر می‌کنم اوج فضای بانشاط خود را رها کرد تا کمتر ریسک کند و این تبدیل به یک آسیب شد.
حسینی درباره سهم‌خواهی بخشی از نیروهای جبهه فرهنگی انقلاب از سازمان اوج هم گفت: فضای نقد رسانه‌ای بی‌محابایی که در مقطعی متوجه اوج شد، نه تنها کمکی به اوج نکرد بلکه باعث شد در مقطعی این سازمان تنها بماند اما این نکته بسیار مهم است. سازمان اوج در چند سال اخیر، سوای از فعالیت فیزیکی موفقی که داشته است، باید سراغ موضوعات بر زمین‌ مانده انقلاب اسلامی هم می‌رفت. ما یک عالمه حرف‌های نگفته داریم. موضوعات تکراری که در آثار فارابی و غیره هم به آنها پرداخته می‌شود، موضوعات اوج نیستند.
وی توضیح داد: به عنوان مثال در فضای سینمای ما، همواره در نگاه به انقلاب و دفاع‌مقدس به‌دنبال تصویرسازی از شهادت بودیم اما اوج می‌توانست در این مقطع و در کنار ساخت فیلمی مانند «تنگه ابوقریب» سراغ اثری می‌رفت که اتفاقاً قهرمانی در آن متولد می‌شد و این بار شاهد شهادت قهرمان نبودیم. این یک مثال بارز از تغییر نگاه است. سینمای ما همواره خرمشهر در حال سقوط را تصویر کرده است که در جای خود ارزشمند است، اما سینمای ما باید یک بار به خودش جرأت دهد و روی پرده نقره‌ای خرمشهر را فتح کند. فتح خرمشهر بر پرده سینما از کارهای جدی‌ای است که اوج باید انجام می‌داد.
این کارشناس سینما با‌اشاره به نسبت دادن عملکرد این سازمان به جریان‌های مختلف از سوی بخشی از بدنه سینما هم گفت: واقعیت این است که در تمام دنیا هستند آدم‌هایی که تا این اندازه فضای سیاسی‌شان منزجرکننده است، اما آنچه مسلم است این است که افکار عمومی هیچ‌گاه با این آروغ‌های روشنفکری همراهی نمی‌کنند. این افراد در سینمای ایران زیاد هستند و بسیار شاهد شلوغ‌بازی و شارلاتان‌بازی جریان شبه‌روشنفکری هستیم. اوج اما تنها باید به کیفیت بالای آثار خود در حوزه سینمای دفاع مقدس و مقاومت توجه و تمرکز داشته باشد. سازمان اوج باید متمرکز بر خلأها باشد و جاهای خالی و کارهای بر زمین مانده را به دست بگیرد.
وی در پایان به عنوان پیشنهادی به مدیریت سازمان رسانه‌ای «اوج» تأکید کرد: به نظرم لنز دوربین مدیریتی سازمان اوج نیاز به یک قاب اکستریم لانگ‌شات نسبت به حوزه فرهنگ و هنر دارد تا خلأها و نقاط خالی‌ را که مراکزی همچون فارابی، بنیاد شهید، شهرداری و دیگر نهادهای فعال در حوزه سینما سراغ آنها نمی‌روند و حوزه‌های فراموش‌شده محسوب می‌شوند تشخیص دهد و بر آنها متمرکز شود.
محسن اسلام‌زاده: بیم و امیدهای اوج
محسن اسلام‌زاده مستندساز به بهانه 10 سالگی سازمان رسانه‌ای «اوج» درباره عملکرد این سازمان گفت: آشنایی من با سازمان رسانه‌ای اوج زمانی بود که دوستان در تدارک راه‌اندازی شبکه «افق» سیما بودند و خاطرم هست که آقای غفوری و دوستان دیگر جلسات بسیاری با بچه‌های مستندساز می‌گذاشتند. آقای احسان محمدحسنی را از بنیاد حفظ آثار می‌شناختم و می‌دانستم مدل کارش این‌گونه است که غالبا کارهای با کیفیت بالا تولید می‌کند.
وی افزود: در همان اوایل که اوج راه افتاد، شاهد سامان‌دهی اهالی سینمای مستند بودیم. با هنرمندانی که کار می‌کردند جلسه‌هایی برگزار می‌شد و در ادامه همان‌ نشست‌ها خانه‌های زیرمجموعه اوج راه افتاد؛ خانه مستند، خانه گرافیک، خانه انیمیشن و غیره. راه‌اندازی «خانه مستند» در حوزه مستندسازی یک اتفاق بزرگ بود.
اسلام‌زاده گفت: دوستان «خانه مستند» توانستند با نگاه‌های بازتر اتفاقات بزرگی را رقم بزنند و کارهای خیلی خوبی تولید کنند. مشابه همین اتفاق را در حوزه گرافیک و فیلم‌های داستانی هم شاهد بودیم. در مجموع از آنجایی که سازمان اوج بسیار کیفی به تولید فکر می‌کند، کارهایی که به سرانجام می‌رساند کارهایی باکیفیت است. خیلی از کارهای اوج را پیگیری می‌کنم و واقعا هم می‌پسندم.
وی ادامه داد: یکی از کارهای خوب مجموعه اوج این است که بنا به هر مناسبتی، از هنرمندان سراغ می‌گیرد و این احوالپرسی از جوان‌‌ترها فی‌نفسه اتفاق مبارکی است. شنیده‌‌ام برخی پیشکسوتان هم که شاید کمتر این روزها ازشان یادی می‌شود، از این حرکت ابتکاری سازمان اوج بسیار خوشحال شده‌اند.
اسلام‌زاده با‌اشاره به حمایت‌های سازمان اوج از برخی موسسات مرتبط با جریان فرهنگی حزب‌الله گفت: موسسات مولد که کار و نیرو تولید می‌کنند باید توسط سازمان اوج شناسایی شوند و به اصطلاح زیر پروبال آنها هم گرفته شود. به‌خصوص موسساتی که به صورت گروهی کار می‌کنند و به دنبال تربیت نیروهای جوان و مستعد هستند. در این زمینه اقداماتی شده است که در زمینه موسسات تولیدی نیاز به پیگیری بیشتر است، البته بدون هزینه‌های زیاد. در مجموع تاسیس اوج اتفاق بسیار خوبی برای فرهنگ و هنر ایران بوده است و مدیران و دست‌اندرکاران آن باید تلاش کنند در ادامه راه دچار حاشیه نشوند.
این مستندساز با‌اشاره به برخی حواشی به‌وجود آمده برای برخی تولیدات مستند سازمان اوج گفت: فارغ از اینکه در این حواشی حق با کدام طرف است،‌ بهتر است که اوج از این دست حاشیه‌ها دور بماند. نباید حتی شائبه رویکرد سیاسی در برخی تولیدات این سازمان وجود داشته باشد و این در شأن اوج نیست.
اسلام‌زاده درباره مقایسه عملکرد سازمان اوج با نهادهای مشابه دیگر هم گفت: هر یک از این نهادها رسالتی برای خود تعریف کرده‌اند و طبق همان هم عمل می‌کنند. طی 10 سال گذشته که سابقه اوج را در این میدان بررسی می‌کنیم، به نظر می‌رسد کارنامه پرباری داشته است؛ هم در عرصه سینمای داستانی، هم سینمای مستند و هم حوزه‌های گرافیکی. طبیعتا در برخی زمینه‌ها کارهای ضعیفی هم داشته اما در کل سازمان اوج بسیار تأثیرگذار عمل کرده است.
وی در پایان درباره همراهی سازمان اوج با دغدغه‌های مردم هم گفت: اوج علاوه ‌بر حوزه مستند و داستانی، برنامه‌های جنبی بسیاری هم برگزار کرده است که شاهد برد فرامرزی برخی از آنها هم هستیم. در مجموع کارهای سازمان اوج در زمینه ارتباط با مخاطب تا به امروز کارهای شاخصی بوده است.