اتکا به ظرفیت‌های بومی راه‌اندازی کسب‌وکار خودی
گالیا توانگر
امروز مشکلات اقتصادی‌گریبان بسیاری از خانواده‌ها را گرفته، به‌طوری‌که دغدغه بسیاری از افراد در جامعه است. مشکلات اقتصادی و یکسان نبودن میزان دخل‌وخرج از رایج‌ترین بحث‌ها در کانون خانواده است که می‌تواند بنیان خانواده را سست کند، اما راهکارهایی وجود دارد که شما می‌توانید با آنها به جنگ مشکلات اقتصادی بروید و پیروز شوید.
آیا پیش خود فکر کرده‌اید اگر این کالا را بخرم، نمی‌توانم بچه‌ها را آخر هفته به رستوران ببرم، اگر مسافرت بروم، شهریه کلاس تقویتی بچه‌ها را نمی‌توانم بپردازم، اگر برای خود پالتویی را که دوست دارم بخرم، برای دخترم نمی‌توانم پالتو بخرم و... در زندگی روزمره با صدها مورد از این نوع مواجه هستیم که باید تصمیم بگیریم و انتخاب کنیم. به همین دلیل انتخاب، قلب اقتصاد خانواده است.
چگونگی توزیع منابع در دسترس خانواده، بین اعضای آن بسیار مهم است. واضح است اگر یکی از اعضای خانواده قسمت بیشتری از درآمد خانواده را به خود اختصاص دهد، سهم کمتری برای دیگری می‌ماند. لیستی از خواسته‌های افراد خانواده تهیه کنید. انتخاب‌های ممکن را بنویسید. انتخاب‌ها را آن‌قدر با هم عوض کنید که به بهترین انتخاب باتوجه‌به درآمدتان دست یابید.
گام مهم دیگر اینکه هر یک از اعضای خانوار به‌ویژه مادر و فرزندان یک مهارت و هنری بیاموزند که با آن اوقات فراغتشان را بهینه پر کنند و ماحصل آن مهارت و هنر را بتوانید به جامعه عرضه کنید و درآمدش را هرچند ناچیز پس‌انداز داشته باشید. این‌گونه در روزهای در تنگنای کرونایی هم اوقات فراغتتان پر شده، هم انگیزه تلاش و یادگیری پیدا کرده‌اید و مهارت راه‌اندازی کسب‌وکار خودتان را آموخته‌اید و هم به اقتصاد خانواده‌تان هرچند کوچک و ناچیز کمک کرده‌اید.
مهارت‌های ضروری
برای راه‌اندازی کسب‌وکار خودتان
در کشورمان برخی کسب‌وکارهای کوچک قدیمی و جدید توانسته‌اند به‌سرعت رشد کنند و به کسب‌وکارهای بسیار بزرگ تبدیل شوند؛ بنابراین اگر تصورتان از کسب‌وکار خانگی یک کار کم‌درآمد با حقوق بخور و نمیر است، سخت در اشتباهید. گاه حتی کسب‌وکار خانگی را می‌توانید به‌عنوان شغل اول و اصلی خودتان در نظر بگیرید. اکنون که خیلی از کسب‌وکارها اینترنتی شده‌اند، اکثر افراد ترجیح می‌دهند در خانه بنشینند و به‌راحتی به کارهای روزمره‌شان برسند. خیلی از استارتاپ‌ها بدون اینکه مکان فیزیکی رسمی اجاره کنند، از خانه و منزل کارشان را راه می‌اندازند و اتفاقاً درآمدهای بالایی هم دارند.
برای راه‌اندازی کسب‌وکار باید مهارت‌های لازم را بیاموزید. این نکته را محسن حمیدآبادی یک دانش‌آموخته علم اقتصاد به ما می‌گوید و برایمان توضیح می‌دهد: «یکی از انواع هوش‌های ما هوش مالی است. معمولاً کسانی که هوش مالی بالایی دارند، از کوچک‌ترین ایده‌ها هم می‌توانند پول دربیاورند؛ بنابراین تقویت هوش مالی یکی از مهارت‌هایی است که باید در آن حرفه‌ای شوید و حسابی خود را به آن مجهز کنید. تمام افراد موفق دنیا، هوش مالی بالایی دارند. البته این هوش مثل تمام هوش‌های دیگر قابل تقویت شدن و پرورش است. درست مثل عضلات بدن که با تمرین، ورزیده می‌شوند، هوش و ذهن ما هم با ورزش‌کردن، حسابی آماده می‌شود و پرورش می‌یابد. هوش مالی برای تبدیل کردن ایده‌ها و فرصت‌ها به عمل بسیار حیاتی و ضروری است. پس شاید از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که باید یاد بگیریم.»
وی به دومین مهارت ضروری برای راه‌اندازی کسب‌وکار خانگی اشاره کرده و می‌گوید: «مذاکره یک مهارت بسیار مهم دیگر برای راه‌اندازی کسب‌وکار (از جمله کسب‌وکار خانگی) است.
اگر به یک روز زندگی خود به دقت نگاه کنید، می‌بینید که در اغلب مواقع در حال مذاکره هستید.
ما در خانواده، در سرکار، در مدرسه، در دانشگاه و در روابط اجتماعی همواره در حال مذاکره‌ایم، اما مذاکره هم مثل تمام مهارت‌های دیگر، کاملاً قابل آموزش و یادگیری است. اگر زندگی را به بازی فوتبال تشبیه کنیم، ما همواره موقعیت‌های گل فراوانی در زندگی به دست می‌آوریم. مذاکره به ما کمک می‌کند تا این موقعیت‌ها را به یک «گل زیبا» تبدیل کنیم و بعد از سوت پایان بازی، بازی زندگی را با بُرد به پایان برسانیم.»
راه‌اندازی استارتاپ با سرمایه کم
این روزها برای تبدیل‌شدن به یک کارآفرین موفق چاره‌ای جز آموختن فوت و فن کسب‌وکار استارتاپ‌ها ندارید؛ بنابراین بین کارآفرینی و راه‌اندازی استارتاپ‌ها رابطه تنگاتنگ وجود دارد.
فردی که یک یا چندین کسب‌وکار را سازماندهی و اداره می‌کند، و ریسک‌های فراتر از معمولی را برای این کار قبول می‌کند. کارآفرین‌ها مؤسسان استارت‌آپ‌ها هستند و کسانی هستند که سرمایه‌گذارها از آنها حمایت می‌کنند.
استارتاپ، یعنی آزمایشگاه (به نظر من بهترین معادل برای استارتاپ آزمایشگاه اعتبارسنجی و رشد است)، یعنی یک تیم موقتی که تصمیم دارد، ببیند بالاخره می‌شود از یک فرصت بهره‌برداری کرد یا نه و آیا این فرصت، جذابیت رشد را دارد و می‌شود کسب‌وکاری پایدار را حول آن ایجاد کرد
یا نه؟
جالب است بدانید که درصد شکست استارتاپ‌ها در دنیا خیلی بالاست، بر اساس آمار از هر ۱۰ استارتاپی که شکل می‌گیرد ۹ استارتاپ دچار شکست می‌شود. دلایل این شکست‌ها هم جالب‌اند، اگر بخواهیم یک دلیل مهم برای شکست اکثر استارتاپ‌ها بگوییم این دلیل، دلیل مناسبی است: بیشتر استارتاپ‌ها محصول اشتباهی را تولید می‌کنند؛ به عبارتی، شاید نوآوری خاصی را انجام داده باشند، ولی ارزش خاصی را برای مشتریانشان ایجاد نکردند، برای همین محصول تولید شده، مورد استقبال قرار نمی‌گیرد و مشتری مورد انتظارش را جذب نمی‌کند و در نهایت استارتاپ مربوطه دچار شکست می‌شود! موفقیت یک استارتاپ وابسته به طی‌کردن یک فرایند صحیح اعتبارسنجی است.
وقتی می‌گویید که مؤسس یک استارتاپ هستید، یعنی شما در حال بررسی و آزمایش یک فرصت با هدف ایجاد یک کسب‌وکار پایدار حول آن هستید. اما سؤال اساسی این است: «چطور می‌توانیم با سرمایه کم استارتاپ راه‌اندازی کنیم؟»
رضا سالکی یک کارآفرین موفق استارتاپی برایمان توضیح می‌دهد: «آیا فکر می‌کنید که تنها راه ایجاد و راه‌اندازی یک کسب‌وکار، داشتن منابع مالی زیاد و سرمایه مناسب است؟ توجه کنید که برای راه‌اندازی یک استارتاپ باید هوشمندی داشت، نه سرمایه. البته لزوم وجود منابع مالی را نمی‌توان نادیده گرفت، ولی روند کاری هوشمندانه می‌تواند جایگزین سرمایه شود و پیشرفت کار را تضمین کند. معمولاً کسب‌وکارهای نوپا، با نداشتن بودجه مناسب برای راه‌اندازی مواجه می‌شوند، ولی اجازه ندهید که عدم وجود منابع مالی، رؤیای کارآفرینی شما را واژگون
کند.»
وی در ادامه می‌گوید: «مسیر خود را با موفقیت تطابق دهید. می‌توان کمپین‌هایی بدون داشتن پول، راه‌اندازی کرد. باید بتوان فرایند خودکفایی ایجاد کرد و کسب‌وکار را بدون حمایت مالی پیش برد.
بسیاری از کسب‌وکارها وجود دارند که می‌توانند بدون پشتوانه مالی و یا با مقدار کمی پول آغاز شوند. کارهای بزرگ از افراد هوشمند نشأت می‌گیرد، اگر ندانید که چگونه یک شرکت را راه‌اندازی کنید، راه آسانی برای بزرگ‌شدن، نخواهید داشت؛ بنابراین راه‌اندازی به گونه هوشمند، اولین گامی است که یک کارآفرین باید بردارد. یکی از مزایای خودکفا کردن شرکت این است که می‌توانید سرمایه خود را کنترل و مدیریت کنید. برای مثال می‌توانید بسیاری از کارهایی را که نیاز به برون‌سپاری ندارد، خودتان انجام دهید، روی امور اجرایی تمرکز کرده و وقت مناسب بگذارید و یا حتی سرمایه اولیه را صرف استخدام تیم شگفت انگیزی کنید که برای هدایت کسب‌وکار به سمت موفقیت، کمک‌کننده
باشند.»
پیش به‌سوی کارآفرین شدن
سالکی، کارآفرین، به داشتن یک نقشه و چشم‌انداز کامل تاکید داشته و می‌گوید: «زمانی که با سرمایه گذاران بر سر مذاکره می‌نشینید، آنها از آنچه درون ذهن شما می‌گذرد اطلاعی ندارند، تنها با یک نقشه شغلی خوب است که می‌توانید، موفقیت ایده خود و چشم‌اندازه آینده آن را نشان دهید. ایده خود را با ملاحظه بنویسید و رئوس مطالب و چگونگی کسب‌وکار را بر روی کاغذ پیاده‌‌سازی کنید. این کار باعث می‌شود که خودتان هم چشم‌اندازی از آنچه می‌خواهید اجرا کنید، داشته باشید و آن را عیب‌یابی کنید.»
سؤال اساسی دیگر این است که وقتی سرمایه کمی دارید، چطور می‌توانید در همین اول کار سرمایه‌ای برای شروع و توسعه کار فراهم آورید؟ این ایجادکننده استارتاپ موفق پاسخ می‌دهد: «بهترین کاری که می‌توانید در زمان راه‌اندازی یک کسب‌وکار موفق بدون بودجه عظیم اولیه انجام دهید، پیش‌فروش محصولات و یا سرویس است. با پیش‌فروش محصولات و یا سرویس‌های خود می‌توانید به سرمایه‌گذاران بالقوه نشان دهید که جریان نقدی به شرکت وارد خواهد شد. این عمل می‌تواند به خودی‌خود نشانه‌ای از بودجه مازاد برای یک استارتاپ باشد. پیش‌فروش‌کردن محصول یا سرویس، علاوه بر ایجاد درآمد امیدوارکننده، شما را قادر می‌سازد که از آنچه مشتریان بالقوه می‌خواهند و نمی‌خواهند، چشم‌اندازی داشته باشید. به طور مثال یک شرکت تولیدکننده محصولات بهداشتی را در نظر بگیرید. این شرکت با پیش‌فروش می‌تواند مشتریان را ارزیابی کرده و درخواست‌های آنها را دریابد. همچنین با مبلغی که برای پیش‌فروش از آنها دریافت می‌کند، روند تولید محصول یا سرویس خود را بهبود
بخشید.»
و اما یکی دیگر از ضرورت‌های ایجاد یک استارتاپ موفق داشتن یک تیم با مدیریت موفق است.
رضا سالکی در تکمیل صحبت‌هایش توصیه می‌کند: «هیچ شکی نیست که استارتاپ‌هایی که از عملکردهای بالایی برخوردارند، تیم‌های اجرایی بسیار خوبی هم دارند. بررسی کنید که سرمایه اولیه و محدود شما چطور می‌تواند یک تیم خوب بسازد؟ با رایزنی‌ها و صرف منابع مالی محدود اولیه، تیمی به دور خود جمع کنید که موفقیت شما را تضمین کند. تیم موفق ارزش سرمایه‌گذاری را دارد و حتی می‌توان با اطمینان گفت که مهم‌ترین و باارزش‌ترین سرمایه شما خواهد
بود.»
چند راهکار ساده
برای کاهش هزینه‌های خانواده
بخشی از درآمد ماهیانه‌تان را نادیده بگیرید ولو به مقدار اندک. با خریدن قلک، فرزندانتان را از کودکی به پس‌اندازکردن آشنا کنید. قناعت کرده و به جای چشم و هم‌چشمی کردن از داشته خود لذت ببرید.
از کالا و وسایل منزل خود مواظبت کنید که دیرتر فرسوده شوند و کمتر نیاز به تعویض باشد.
پس‌انداز فقط مالی نیست، می‌توانید به طرق دیگر نیز پس‌انداز کنید مثلاً: از لامپ‌های کم‌مصرف استفاده کنید. در ساعات اوج مصرف از وسایل برقی استفاده نکنید. به اندازه مورد استفاده مواد غذایی خریداری کنید تا خراب نشوند و دورریز نداشته باشید. غذا را به‌اندازه نیاز تهیه کنید تا فاسد نشود و هم تازه مصرف کنید. از تلفن و موبایل به قدر ضرورت استفاده کنید. وسایل برقی را در حالت استندبای نگذارید چون باعث مصرف برق می‌شوند.